კეპლერ-22ბ

„კეპლერ-22ბ“ — ეკზოპლანეტა, რომელიც G ტიპის ვარსკვლავს კეპლერ-22 უვლის გარშემო. ის მოთავსებულია 620 სინათლის წლის მანძილზე დედამიწიდან და მდებარეობს გედის თანავარსკვლავედში. მისი აღმოჩენა მოხდა ნასას კეპლერის კოსმოსური ტელესკოპით. კეპლერ-22ბ პირველი პლანეტაა, რომელიც მზის მაგვარი ვარსკვლავის გარშემო სასიცოცხლო ზონაში იმყოფება.

მხატვრის წარმოსახვა კეპლერ-22ბ-ზე

აღმოჩენა

პლანეტის პირველი ტრანზიტი თავისი დედავარსკვლავის წინ დააფიქსირა კეპლერის ტელესკოპმა, როდესაც მეცნიერული ოპერაციების მესამე დღე იყო შუა 2009 წელს. მესამე ტრანზიტი 2010 წლის ბოლოსკენ შენიშნეს. დამატებითი მონაცემები, რათა დაემტკიცებინათ იგი პლანეტად, გაამყარა სპიცერის კოსმოსურმა და დედამიწაზე არსებულმა ტელესკოპებმა. 2011 წლის 5 დეკემბერს, მეცნიერებმა განცხადება გააკეთეს, სადაც კეპლერ-22ბ პლანეტად აღიარეს.

სტრუქტურა

ორი სისტემის ერთმანეთთან შედარება

კეპლერ-22ბ-ს რადიუსი დდამიწისად დაახლოებით 2,4-ჯერ აღემატება, ხოლო მისი მასა და ზედაპირის შედგენილობა უცნობი რჩება. მეცნიერების შეფასებით მისი მასა ნეპტუნის მასას უტოლდება (~35 დედამიწის მასა). სხვა ვარაუდებით, კეპლერ-22ბ „ოკეანის მსგავსი“ პლანეტაა. ის შეიძლება შევადაროთ წყლით მდიდარ ეკზოპლანეტას - GJ 1214b. თუმცა ეს უკანასკნელი კეპლერ-22ბ-სგან განსხვავებით, სასიცოცხლო ზონაში არ იმყოფება. მას თუ დედამიწის მსგავსი შედგენილობა ექნება, პლანეტის შიგნეულობაში მატერია ისე შეიკუმშებოდა, რომ მას ექნებოდა 40 დედამიწაზე მეტი მასა, რაც იმას ნიშნავს, რომ ასეთი მასის პლანეტას 7-ჯერ ძლიერი გრავიტაცია ექნებოდა, ვიდრე ჩვენს პლანეტას.

ორბიტა

პლანეტის ორბიტის ბევრი პარამეტრი არაა ცნობილი. ცნობილია მხოლოდ მისი ორბიტალური პერიოდი, რომელიც დაახლოებით 290 დღეს შეადგენს და მისი დახრილობა, რომელიც დაახლოებით არის 90°. რაც შეეხება პლანეტის ორბიტის ფორმას, მასზე არანაირი ინფორმაცია არ არსებობს. ეკზოპლანეტათა უმრავლესობა ცნობილია იმით, რომ მათ აქვთ ძალიან ელიფსური ორბიტა. ჩვნ მხოლოდ ვიცით ის, რომ მისი ორბიტის დიდი ნახევარღერძი თავის დედავარსკვლავის სასიცოცხლო ზონაში მდებარეობს. თუ კეპლერ-22ბ-ს აქვს ძალიან წაგრძელებული ორბიტა, ის შეიძლება სასიცოცხლო ზონაში ძალიან ცოტა ხანი იყოს, რაც იმას ნიშნავს, რომ პლანეტაზე ტემპერატურათა უკიდურესი ცვალებადობები იქნება. ეს კი პლანეტას „არასტუმართმოყვარეს“ გახდის. იმისათვის, რომ მეტი ინფორმაცია მივიღოთ პლანეტის ორბიტის ფორმაზე, უნდა გამოვიყენოთ პლანეტის დეტექტირების სხვა მეთოდები, როგორიცაა რადიალური სიჩქარე. მართალია პლანეტის შესწავლისთვის ასეთი მეთოდები უკვე გამოიყენეს, მაგრამ ჯერ კიდევ არ დაუდგენიათ სინამდვილეში რას შეადგენს პლანეტის ორბიტალური ექსცენტრისიტეტი, სამაგიეროდ მიიღეს უფრო ზუსტი მონაცემები ამ პლანეტის მასის შესახებ.

ზედაპირის შედგენილობა და ტემპერატურა

საშუალო მანძილი კეპლერ-22ბ-დან მის დედავარსკვლავამდე დაახლოებით 15%-ით ნაკლებია, ვიდრე მანძილი მზე-დედამიწას შორის. კეპლერ-22-ის სიკაშკაშე მზეზე დაახლოებით 25%-ით ნაკლებია. შედარებით მოკლე საშუალო დაშორებისა და დააბალი ვარსკვლავური სიკაშკაშის შეხამებით, პლანეტის ზედაპირის ტემპერატურა უნდა იყოს ზომიერი თუ ვივარაუდებთ, რომ პლანეტა არ განიცდის უკიდურესად შემწველ სათბურის ეფექტს. თუ აღმოჩნდა, რომ პლანეტას ძალიან ელიფსური ორბიტა აქვს, მისი ზედაპირის ტემპერატურა მუდმივად შეიცვლება (როდესაც ახლოს იქნება კკეპლერ-22-თან მაშინ აიწევს, ხოლო როცა შორს - დაიწევს). ასეთ შემთხვევაში სიცოცხლის გაჩენაზე ლაპარაკიც კი ზედმეტია.

იხილეთ აგრეთვე

• კეპლერ-22

რესურსები ინტერნეტში

• "NASA Telescope Confirms Alien Planet in Habitable Zone" (Space.com)
• "Kepler 22-b: Earth-like planet confirmed" (BBC)
• "NASA's Kepler Confirms Its First Planet In Habitable Zone" დაარქივებული 2012-01-14 საიტზე Wayback Machine. (NASA)
• "Kepler discoveries: Kepler-22b: 'a yearly orbit of 289 days'" (NASA)
• "View of Kepler 22-b Sky Location" (Worldwide Telescope)
• "The Habitable Exoplanets Catalog" (PHL/UPR Arecibo)
• Preprint of discovery paper - Accepted to Astrophysical Journal
• Kepler 22b - a planet in a star's habitable zone YouTube-ზე
• Kepler mission newsfeed დაარქივებული 2013-05-10 საიტზე Wayback Machine.