იურის ჰარტმანისი

ლატვიელი ინფორმატიკოსი და ალგორითმების თეორეტიკოსი

იურის ჰარტმანისი (დ. 5 ივლისი, 1928. რიგა, ლატვია) — ინფორმატიკოსი და ალგორითმების თეორეტიკოსი, რომელმაც რიჩარდ სტერნსთან ერთად 1993 წელს ნამუშევრისთვის: გამოთვლითი თეორიის სირთულეები, მიიღო გამოთვლითი ტექნიკის ასოციაციის ჯილდო - ტიურინგის პრემია.

იურის ჰარტმანისი
ლატვ. Juris Hartmanis
დაბ. თარიღი 5 ივლისი, 1928(1928-07-05)[1] [2]
დაბ. ადგილი რიგა[1] [2]
გარდ. თარიღი 29 ივლისი, 2022(2022-07-29)[3] (94 წლის)
მოქალაქეობა  ლატვია
 აშშ
საქმიანობა მათემატიკოსი[2] , ინფორმატიკოსი[1] [4] , უნივერსიტეტის პროფესორი[1] [4] და რედაქტორი[5] [6]
მუშაობის ადგილი კორნელის უნივერსიტეტი[1] [7] [8] [2] [9] , General Electric[7] [2] [8] [9] , ოჰაიოს შტატის უნივერსიტეტი[7] [2] [9] და კორნელის უნივერსიტეტი[2] [7] [9]
ალმა-მატერი კალიფორნიის ტექნოლოგიის ინსტიტუტი[7] [2] [8] [5] [10] [9] [11] [6] , მარბურგის უნივერსიტეტი[2] [8] [9] და University of Missouri–Kansas City[8] [2] [10] [9] [11]
მამა მარტინშ ჰარტმანისი
ჯილდოები ტიურინგის პრემია[12] [1] [7] [2] , ლატვიის მეცნიერებათა აკადემიის დიდი მედალი[2] [13] [14] , ACM-ის წევრი[12] [2] , ACM Distinguished Service Award[15] [12] [16] , AAAS-ის წევრი[17] [2] [14] , Fellow of the American Mathematical Society[18] [19] , ამერიკის ხელოვნებისა და მეცნიერების აკადემიის წევრი[2] [14] [4] , honorary doctor of TU Dortmund[2] [20] და საპატიო დოქტორი[2] [20] [11] [6]
საიტი engineering.cornell.edu/faculty-directory/juris-hartmanis-0

ჰარტმანისი დაიბადა ლატვიაში, ლატვიის არმიის გენერლის მარტინ ჰარტმანისის ოჯახში. საბჭოთა კავშირის მიერ ლატვიის ოკუპაციის შემდეგ მამამისი დაატყვევეს და გარდაიცვალა ციხეში. მეორე მსოფლიო ომის დასრულების შემდეგ დედამისმა შვილებთან ერთად დატოვა ლატვია.

თავიდან ისინი ცხოვრობდნენ გერმანიაში, სადაც იურისმა მარბურგის უნივერსიტეტში მიიღო მაგისტრის ხარისხი ფიზიკაში. შემდეგ ის გადავიდა ამერიკის შეერთებულ შტატებში სადაც 1951 წელს დაიცვა მაგისტრის და 1955 წელს დოქტორის ხარისხები მისური-კანზასის უნივერსიტეტში მათემატიკის დარგში.

ნამუშევრები

რედაქტირება

რესურსები ინტერნეტში

რედაქტირება
  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 https://www.computerhope.com/people/juris_hartmanis.htm
  2. 2.00 2.01 2.02 2.03 2.04 2.05 2.06 2.07 2.08 2.09 2.10 2.11 2.12 2.13 2.14 2.15 2.16 https://amturing.acm.org/award_winners/hartmanis_1059260.cfm
  3. Juris Hartmanis
  4. 4.0 4.1 4.2 https://www.amacad.org/person/juris-hartmanis
  5. 5.0 5.1 http://www.cs.cornell.edu/annual_report/00-01/bios.htm#hartmanis
  6. 6.0 6.1 6.2 https://www.cs.cornell.edu/annual_report/Hartmanis.htm
  7. 7.0 7.1 7.2 7.3 7.4 7.5 www.nasonline.org
  8. 8.0 8.1 8.2 8.3 8.4 https://ethw.org/Oral-History:Juris_Hartmanis
  9. 9.0 9.1 9.2 9.3 9.4 9.5 9.6 https://www.cs.cornell.edu/people/hartmanis/HARTMANIS%20CV_08-05.pdf
  10. 10.0 10.1 https://cacm.acm.org/magazines/2015/4/184690-an-interview-with-juris-hartmanis/fulltext
  11. 11.0 11.1 11.2 http://d.web.umkc.edu/delawarer/Alumni/Hartmanis.htm
  12. 12.0 12.1 12.2 https://awards.acm.org/award-winners/HARTMANIS_1059260
  13. https://www.engineering.cornell.edu/faculty-directory/juris-hartmanis-0
  14. 14.0 14.1 14.2 http://www.cs.cornell.edu/people/hartmanis/
  15. https://awards.acm.org/distinguished-members/award-winners?award=144
  16. https://awards.acm.org/binaries/content/documents/acm-us-en/press-releases/pdfs/2013/2013-service-awards/2013-service-awards/acm%3Afile
  17. https://www.aaas.org/fellows/listing
  18. http://www.ams.org/cgi-bin/fellows/fellows.cgi#h
  19. http://www.ams.org/news?news_id=1680
  20. 20.0 20.1 https://www.cs.cornell.edu/people/hartmanis/