იტცამნა
იტცამნა — უზენაესი ღვთაება მაიას მითოლოგიაში. ზეცის მბრძანებელი, დღისა და ღამის მმართველი. ხშირად ასოცირდებოდა ოთხ ღმერთთან, სახელად იტცამნსნი, რომელნიც, მაიას სხვა ღვთაებათა მსგავსად, განლაგებულნი იყვნენ კომპასის 4 ძირითად მხარეზე. (შესაბამისი ფერები - აღმ. - წითელი, ჩრდ. - თეთრი, დას. - შავი, სამხ. - ყვითელი). იტცამნა ასევე ხშირად ასოცირდებოდა უზენაეს ღვთაება - ჰუნაბ კუ-სთან, მზის ღვთაება - კინიჩ აჰაუ-სთან, მთვარის ქალღმერთი - იშჩელი ასევე იყო მისი ერთ-ერთი განსახიერება. იტცამნა იყო მედიცინის მფარველი ღმერთი, რომელმაც კაცობრიობას მისცა დამწერლობა და კალენდარი.
ლიტერატურა
რედაქტირება- Ferdinand Anders, Das Pantheon der Maya.
- Lawrence Bardawil, The Principal Bird Deity in Maya Art: An Iconographical Study of Form and Meaning (1976). www.mesoweb.com/pari/publications/RT03/PrincipalBirdDeity.pdf
- Karen Bassie-Sweet, Maya Sacred Geography and the Creator Deities. Norman 2008.