ვიკიპედია:ჩინური ენის მარცვალთა სისტემის ქართულ ენაზე ტრანსკრიფცია-ტრანსლიტერაციის წესები

ჩინური ენის ძირითადი ერთეული არის მარცვალი. ყოველ მარცვალს შეესაბამება თითო იეროგლიფი. მარცვალი შედგება სამი ელემენტისაგან: ინიციალის (თავკიდურის), ფინალისა (ბოლოკიდურისა) და ტონისაგან. ინიციალი მარცვლის საწყისი თანხმოვანია, რომელსაც მოსდევს ფინალი ანუ ხმოვანი (დაწვრილებით იხ. ქვემოთ). მარცვლის მესამე ელემენტია ტონი, რომელსაც ჩინურში ფონოლოგიური ღირებულება აქვს. მას სიტყვის მნიშვნელობის შეცვლა შეუძლია. ჩინურ ენაში ტონი ოთხი სახისაა, მაგრამ მათ განხილვას არ შევუდგებით, რადგან ქართულ ენაში ჩინურისთვის დამახასიათებელი ფონოლოგიური ტონი ვერ აისახება.

ჩინური ენის ამ ფონეტიკური წყობის თავისებურება განაპირობებს ჩინური ენის ბგერების ქართული ანბანის ასოებით

ტრანსკრიბირების მეთოდებსა და პრინციპებს.  

ცალ-ცალკე განვიხილავთ თანხმოვნებსა და ხმოვნებს, რომლებიც მარცვლის ინიციალებს (თავკიდურებსა) და ფინალებს (ბოლოკიდურებს) ქმნიან.

ჩინური მარცვლის თავკიდურები

თავკიდურა თანხმოვნები

სალიტერატურო ჩინურის თანხმოვანთა სისტემა ხასიათდება ოთხი ძირითადი ნიშნით: წარმოთქმის ადგილი, საწარმოთქმო რაგვარობა, მჟღერობა-სიყრუე და სირბილე-სიმაგრე. ეს ოთხივე მახასიათებელი ფონოლოგიური ღირებულებისაა, ანუ სიტყვათგანმასხვავებელი ძალა აქვს. ჩინურ ენაში სულ რამდენიმე მჟღერი თანხმოვანია, მაგრამ მჟღერობა-სიყრუე მოქმედი ფონოლოგიური ოპოზიციაა. ხშულ და ხშულ-ნაპრალოვან (აფრიკატ) ყრუ თანხმოვნებს ერთმანეთისაგან განარჩევს ფშვინვიერების ქონება-უქონლობით დაპირისპირება, რაც ქმნის წყვილეულთა სისტემას. ერთადერთი გამონაკლისი მჟღერი პალატალიზებული აფრიკატი თანხმოვანი არის ძ j [^͡t^ɕ]. სირბილე ახასიათებს კიდევ ერთ აფრიკატს: ც  q [^͡t^ɕʰ] . აფრიკატისთვის სირბილე ანუ პალატალიზაცია  ფონოლოგიური ღირებულებისაა, რაც კარგად ჩანს დამოწმებული წყვილებიდან:   

词典 /͡tsʰ ɿti̯æn/ cidain ცტიენი — ლექსიკონი	磁山 /͡tsʰɿʂan/ Cishan ცშანი (გეოგრ.) სოფელი
起点 /͡tɕʰiti̯æn/ qidian ციტიენი — დასაწყისი	岐山 Qishan /͡tɕʰiʂan/ ციშანი (გეოგრ.) მაზრა

ასეთ შემთხვევებში ქართული ც სრულად გადმოსცემს ჩინური მაგარი ც(c) თანხმოვნის ფონეტიკურ მახასიათებლებს ci= ც, ხოლო ც თანხმოვანზე ი ხმოვნის დამატებით გადმოიცემა პალატალიზებული ც(q), qi=ცი.

ომონიმიის თავიდან ასაცილებლად, ქართულში მაგარი ც(c) თანხმოვნის გადმოსაცემად, ერთმარცვლიან სიტყვებსა ან მრავალმარცვლიანი სიტყვის ბოლო მარცვალში გამოყენებული იქნება ცჰი კომპლექსი, რომელიც დაუპირისპირდება პალატალურ ც(q)-ს (ცი). მაგალითად, 磁山 Cishan ცშანი (გეოგრ.), მაგრამ 慈 Ci ცჰი (პირი).

ცხრილი 1. ხშული და ხშულ-ნაპრალოვანი (აფრიკატი) თავკიდურა  თანხმოვნები

წარმოთქმის ადგილი	მჟღერი	ყრუ ფშვინვიერი	ყრუ არაფშვინვიერი
წყვილბაგისმიერი//ლაბიოდენტალური		p [pʰ] ფ	b [p] პ
კბილისმიერი//დენტალური		t [tʰ] თ	d [t] ტ
წინანუნისმიერი//წინაალვეოლარული		c [͡tsʰ] ც	z [͡ts] წ
წინანუნისმიერი//წინაალვეოლარული		j [͡tɕ] ძ (პალატალიზებული)	q [͡tɕʰ] ც (პალატალიზებული)
უკანანუნისმიერი//უკანაალვეოლარული		ch [͡ʈʂʰ] ჩ	zh [͡ʈʂ] ჭ
რბილსასისმიერი//ველარული		k [kʰ] ქ	g [k] კ

ნაპრალოვანი თავკიდურა თანხმოვნები

ნაპრალოვანი თანხმოვნები წარმოდგენილია ცალეულების სახით, გარდა ერთი გამონაკლისისა: ჟ-შ, რომელიც ნაპრალოვან წყვილეულს ქმნის. სპირანტ თანხმოვნებში ერთადერთი რბილი (პალატალიზებული) თანხმოვანია, რომელიც ფონოლოგიურად უპირისპირდება არაპალატალიზებულ წინაალველარულ ს-ს:

死掉/sɿtiao/ sidiao სტიაო – სიკვდილი (მოკვდა)	洗掉/sʲtiao/ xidiao სიტიაო — ამორეცხვა, ამოშორება (ლაქის)
四川 Sichuan /sɿ͡ʈʂʰ/u̯ an/ სჩუანი (გეოგრ.)	淅川/sʲ ͡ʈʂʰuan/ Xichuan სიჩუანი (გეოგრ.)
词死 dongsi /tʊŋsɿ/ ტუნგსჰი — გაყინვა (გაიყინა)	词西/tʊŋsʲ/ dongxi ტუნგსი — ნივთი

ასეთ შემთხვევებში ქართული ს სრულად გადმოსცემს ჩინური არაპალატალიზებულ ს თანხმოვნის ფონეტიკურ მახასიათებლებს si=ს,

ხოლო ს თანხმოვანზე ი ხმოვნის დამატებით გადმოიცემა პალატალური ს, xi=სი.

ომონიმიის თავიდან ასაცილებლად, ერთმარცვლიან სიტყვებსა ან მრავალმარცვლიანი სიტყვის ბოლო მარცვალში ჩინური ენის არაპალატალიზებულ ს თანხმოვნის ქართულად გადმოცემისთვის გამოყენებული იქნება სჰი კომპლექსი, რომელიც დაუპირისპირდება პალატალურ ს-ს (ცი). მაგალითად, 四川 Sichuan სჩუანი (გეოგრ.), მაგრამ 佳木斯 Jiamusi ძიამუსჰი (გეოგრ.).

ცხრილი 2.

წარმოთქმის ადგილები	მჟღერი	ყრუ
კბილბაგისმიერი (ლაბიოდენტალური)		f [f] ფ
წინანუნისმიერი//წინაალვეოლარული		s [s] ს
წინანუნისმიერი//წინაალვეოლარული		x [sʲ] ს (პალატალიზებული)
უკანანუნისმიერი//უკანაალვეოლარული	r [ʐ] ჟ	sh [ʂ] შ
რბილსასისმიერი//ველარული		h [kʰ] ხ

ცალეულებს ქმნიან ნარნარა თანხმოვნებიც: ნ [n], ნგ[ŋ] რ [r], ლ [l], მ [m].

თანამედროვე სალიტერატურო ჩინურში 21 თავკიდურა (ინიციალი) თანხმოვანი ბგერაა.  ცხრილებში (იხ. ქვემოთ) თითეული ინიციალი მოცემულია ლათინიზებული ჩინური ანბანით, რომელსაც ფინინს უწოდებენ, შემდეგ - საერთაშორისო ფონეტიკური ანბანით, რომელსაც  მოსდევს ქართული ტრანსლიტერირებული ჩანაწერი.

სირთულეს ქმნის ფინინი, რომელიც ბოლომდე არ მისდევს ბგერათა ლათინურად ტრანსლიტერაციის წესს, რაც მიუჩვეველ მკითხველს თავიდან ხელს უშლის ჩანაწერის სწორად აღქმაში. მაგალითად, არაფშვინვიერი  ყრუ ხშულები პ [p], ტ [t] , კ [k] ლათინურად გადმოიცემა b, d, g ლიტერებით, რომლებიც ტრადიციულ ტრანსლიტერირებულ სისტემებში აღნიშნავენ მჟღერ ხშულ თანხმოვნებს: ბ [b], დ [d], გ [g]. კიდევ უფრო რთულად არის საქმე  ძ=j, წ=z, ჭ=zh, ჟ=r და ხ=h თანხმოვნების გადმოცემისას, როგორც ეს თითოეულისათვის ფრჩხილებში მიწერილი ფინინის გრაფემებიდან ჩანს.  გაწაფვის შემდეგ ფინინის ეს თავისებურება დიდ წინააღმდეგობად აღარ ჩანს, თუმცა ზოგჯერ შეცდომის მიზეზიც ხდება, მაგალითად: 北京 Beijing პეკინი, პეიძინგი (შეცდომაა: ბეიჟინგი//ბეიჯინგი ), 深圳 Shenzhen შენჭენი (შეცდომაა: შენჟენი)，枣庄 Zaozhuang წაოჭუანგი (შეცდომაა: ზაოჟუანგი).

ცხრილი 3. ჩინური ენის ინიციალები

ფინინი CPA	b	p	m	f	d	t	n	l	g	k	h	j	q	x	zh	ch	sh	r	z	c	s
IPA	p	pʰ	m	f	t	tʰ	n	l	k	kʰ	x	͡tɕ	͡tɕʰ	ɕ	͡ʈʂ	͡ʈʂʰ	ʂ	ʐ	͡ts	͡tsʰ	s

ჩინური მარცვლის ფინალები (ხმოვნები)

მარცვლის ბოლოკიდური შეიძლება წარმოდგენილი იყოს მარტივი ხმოვნებით (a o e i u), დიფთონგებით (ai, ei, ia, io, ie) ან ტრიფთონგებით (yao, you). ამას გარდა, ფინალი ზოგჯერ ხმოვნისა და n (ნ), ng (ნგ), ან r  (რ) თანხმოვნისგან შედგება (en, ang, eng, yin, yang, ying), იხილეთ ცხრილი 4.  

ზოგიერთი ხმოვანი თვითონ ქმნის მარცვალს, ესენია: i, u, ü, რომლებიც წერისა და ლათინური ტრანსლიტერაციის დროს გამოირჩევიან, როგორც განსაკუთრებული მარცვლის შემქმნელი ხმოვნები: yi, wu, yu.

ცხრილი 4. ჩინური ენის ფინალები

	i /i/		u /u/	ü /y/
		-i /ʅ/ ინიციალების zh, ch, sh, r შემდეგ
		-i /ɿ/ ინიციალების z, c, s შემდეგ
a   /ä/	ia  /i̯ä/		ua /u̯ ä/
o  /ɔ/			uo /u̯ o/
e  /ɤ/	ie   /i̯e/			üe /ye̹ /
er /ɐɚ̯ /
ai  /ai̯/			uai /u̯ aɪ̯ /
ei  /ei̯/			uei (ui) /u̯ eɪ̯ /
ao /ɑu̯ /	iao /i̯ɑʊ̯ /
ou   /ou̯ /	iou (iu) /i̯oʊ̯ /
an  /an/	ian  /i̯æn/		uan  /u̯ an/	üan /yɐn/
en /ən/	in /in/		uen /u̯ ən/ (un)	ün /yn/
ang  /ɑŋ/	iang /i̯ɑŋ/		uang /u̯ ɑŋ/
eng /əŋ/	ing  /iŋ/		ueng /u̯ əŋ/
ong /ʊŋ/	iong /i̯ʸʊŋ/

ჩინური ენის მარცვალი

თანამედროვე ჩინურ სალიტერატურო ენაში 39 ფინალია, რომლებიც კომბინაციას ქმნის 21 ინიციალთან. ქვემოთ მოცემულია მარცვლის შემქმნელი ინიციალების (თავკიდურებისა) და ფინალების (ბოლოკიდურების) კომბინაციათა ცხრილი. თანამედროვე სალიტერატურო ჩინურში 400 ასეთი კომბინაციაა, რომლებიც 1200-ზე მეტი იეროგლიფი გადმოსცემს. იხ. ცხრილი 5.

ცხრილი 5. ჩინური ენის მარცვლები

		თავკიდურები (ინიციალები)
		∅ ინიც.	b	p	m	f	d	t	n	l	g	k	h	j	q	x	zh	ch	sh	r	z	c	s
ბოლოკიდურები	a	a ა	ba პა	pa ფა	ma მა	fa ფა	da ტა	ta თა	na ნა	la ლა	ga კა	ka ქა	ha ხა				zha ჭა	cha ჩა	sha შა		za წა	ca ცა	sa სა
	o	o	bo პო	po ფო	mo მო	fo ფო
	e	e			me მე		de ტე	te თე	ne ნე	le ლე	ge კე	ke ქე	he ხე				zhe ჭე	che ჩე	she შე	re ჟე	ze წე	ce ცე	se სე
	ê
	ai	ai აი	bai პაი	pai ფაი	mai მაი		dai ტაი	tai თაი	nai ნაი	lai ლაი	gai კაი	kai ქაი	hai ხაი				zhai ჭაი	chai ჩაი	shai შაი		zai წაი	cai ცაი	sai საი
	ei	ei ეი	bei პეი	pei ფეი	mei მეი	fei ფეი	dei ტეი		nei ნეი	lei ლეი	gei კეი		hei ხეი				zhei ჭეი		shei შეი		zei წეი
	ao	ao აო	bao პაო	pao ფაო	mao მაო		dao ტაო	tao თაო	nao ნაო	lao ლაო	gao კაო	kao ქაო	hao ხაო				zhao ჭაო	chao ჩაო	shao შაო	rao ჟაო	zao წაო	cao ცაო	sao საო
	ou	ou ოუ		pou ფოუ	mou მოუ	fou ფოუ	dou ტოუ	tou თოუ	nou ნოუ	lou ლოუ	gou კოუ	kou ქოუ	hou ხოუ				zhou ჭოუ	chou ჩოუ	shou შოუ	rou ჟოუ	zou წოუ	cou ცოუ	sou სოუ
	an	an ან	ban პან	pan ფან	man მან	fan ფან	dan ტან	tan თან	nan ნან	lan ლან	gan კან	kan ქან	han ხან				zhan ჭან	chan ჩან	shan შან	ran ჟან	zan წან	can ცან	san სან
	en	en ენ	ben პენ	pen ფენ	men მენ	fen ფენ			nen ნენ		gen კენ	ken ქენ	hen ხენ				zhen ჭენ	chen ჩენ	shen შენ	ren ჟენ	zen წენ	cen ცენ	sen სენ
	ang	ang ანგ	bang პანგ	pang ფანგ	mang მანგ	fang ფანგ	dang ტანგ	tang თანგ	nang ნანგ	lang ლანგ	gang კანგ	kang ქანგ	hang ხანგ				zhang ჭანგ	chang ჩანგ	shang შანგ	rang ჟანგ	zang წანგ	cang ცანგ	sang სანგ
	eng	eng ენგ	beng პენგ	peng ფენგ	meng მენგ	feng ფენგ	deng ტენგ	teng თენგ	neng ნენგ	leng ლენგ	geng კენგ	keng ქენგ	heng ხენგ				zheng ჭენგ	cheng ჩენგ	sheng შენგ	reng ჟენგ	zeng წენგ	ceng ცენგ	seng სენგ
	er	er ერ
	i	yi ი	bi პი	pi ფი	mi მი		di ტი	ti თი	ni ნი	li ლი				ji ძი	qi ცი	xi სი	zhi ჭი	chi ჩი	shi ში	ri ჟი	zi წი	ci ც, ცჰი	si ს, სჰი
	ia	ya ია								lia ლია				jia ძია	qia ცია	xia სია
	io	yo იო
	ie	ye იე	bie პიე	pie ფიე	mie მიე		die ტიე	tie თიე	nie ნიე	lie ლიე				jie ძიე	qie ციე	xie სიე
	iao	yao იაო	biao პიაო	piao ფიაო	miao მიაო		diao ტიაო	tiao თიაო	niao ნიაო	liao ლიაო				jiao ძიაო	qiao ციაო	xiao სიაო
	iu	you იოუ			miu მიოუ		diu ტიოუ		niu ნიოუ	liu ლიოუ				jiu ძიოუ	qiu ციოუ	xiu სიოუ
	ian	yan იენ	bian პიენ	pian ფიენ	mian მიენ		dian ტიენ	tian თიენ	nian ნიენ	lian ლიენ				jian ძიენ	qian ციენ	xian სიენ
	in	yin ინ	bin პინ	pin ფინ	min მინ				nin ნინ	lin ლინ				jin ძინ	qin ცინ	xin სინ
	iang	yang იანგ							niang ნიანგ	liang ლიანგ				jiang ძიანგ	qiang ციანგ	xiang სიანგ
	ing	ying ინგ	bing პინგ	ping ფინგ	ming მინგ		ding ტინგ	ting თინგ	ning ნინგ	ling ლინგ				jing ძინგ	qing ცინგ	xing სინგ
	u	wu უ	bu პუ	pu ფუ	mu მუ	fu ფუ	du ტუ	tu თუ	nu ნუ	lu ლუ	gu კუ	ku ქუ	hu ხუ				zhu ჭუ	chu ჩუ	shu შუ	ru ჟუ	zu წუ	cu ცუ	su სუ
	ua	wa ვა									gua კუა	kua ქუა	hua ხუა				zhua ჭუა	chua ჩუა	shua შუა
	uo	wo ვო					duo ტუო	tuo თუო	nuo ნუო	luo ლუო	guo კუო	kuo ქუო	huo ხუო				zhuo ჭუო	chuo ჩუო	shuo შუო	ruo ჟუო	zuo წუო	cuo ცუო	suo სუო
	uai	wai ვაი									guai კუაი	kuai ქუაი	huai ხუაი				zhuai ჭუაი	chuai ჩუაი	shuai შუაი
	ui	wei ვეი					dui ტუეი	tui თუეი			gui კუეი	kui ქუეი	hui ხუეი				zhui ჭუეი	chui ჩუეი	shui შუეი	rui ჟუეი	zui წუეი	cui ცუეი	sui სუეი
	uan	wan ვან					duan ტუან	tuan თუან	nuan ნუან	luan ლუან	guan კუან	kuan ქუან	huan ხუან				zhuan ჭუან	chuan ჩუან	shuan შუან	ruan ჟუან	zuan წუან	cuan ცუან	suan სუან
	un	wen ვენ					dun ტუნ	tun თუნ		lun ლუნ	gun კუნ	kun ქუნ	hun ხუნ				zhun ჭუნ	chun ჩუნ	shun შუნ	run ჟუნ	zun წუნ	cun ცუნ	sun სუნ
	uang	wang ვანგ									guang კუანგ	kuang ქუანგ	huang ხუანგ				zhuang ჭუანგ	chuang ჩუანგ	shuang შუანგ
	ong	weng ვენგ					dong ტუნგ	tong თუნგ	nong ნუნგ	long ლუნგ	gong კუნგ	Kon g ქუნგ	hong ხუნგ				zhong ჭუნგ	chong ჩუნგ		rong ჟუნგ	zong წუნგ	cong ცუნგ	song სუნგ
	ü	yu იუ							nü ნიუ	lü ლიუ				ju ძიუ	qu ციუ	xu სიუ
	üe	yue იუე							nüe ნიუე	lüe ლიუე				jue ძიუე	que ციუე	xue სიუე
	üan	yuan იუენ								lüan ლუენ				juan ძიუენ	quan ციუენ	xuan სიუენ
	ün	yun იუნ								lün ლუნ				jun ძიუნ	qun ციუნ	xun სიუნ
	iong	yong იუნგ												jiong ძიუნგ	qiong ციუნგ	xiong სიუნგ
		∅ ინიც.	b	p	m	f	D	t	n	l	g	k	H	j	q	x	zh	ch	sh	r	z	c	s
		თავკიდურები (ინიციალები)

ტრანსკრიფცია-ტრანსლიტერაცია

ქვემოთ მოცემული ცხრილის პირველ ნაწილში გასათვალისწინებელია შემდეგი გარემოება: ჩინურ ენაში არსებობს ფინალთა სამი ტიპი: საკუთარი სახელის აღმნიშვნელი ფინალები, საზოგადო სახელების აღმნიშვნელი ფინალები და მნიშვნელობის არმქონე ფინალები. ცხრილში მოცემულია ფინალების სამივე სახეობა იმის გათვალისწინებით, რომ ეს თუ ის მეტყველების ნაწილი შეიძლება გარკვეულ კონტექსტში შეიძლება საკუთარ სახელად იქცეს. ასეთ შემთხვევაში სახელი ჩვენს ინტერესთა სფეროში ექცევა, რადგან იქმნება მისი ტრანსლიტერაციის საჭიროება.

★		(ვარსკვლავით) აღინიშნება ის მარცვლები რომლებიც საკუთარ სახელებში არ გამოიყენება, მაგრამ საჭიროდ ჩავთვალეთ ცხრილში მათი შეტანა ამ მარცვლების ჩინურ ენაში არსებობის საჩვენებლად. ამას გარდა, არ არის გამორიცხული ამ მარცვლების შემცველი საზოგადო სახელები გამოყენებული იქნეს საკუთარი სახელების ფუნქციით.
*		(ფიფქით) გადმოიცემა ის ფინალები, რომლებიც არ შეიცავენ მარცვლებს.

ცხრილი 6.

ჩინური იეროგლიფი/ჩინური ფინინის ანბანი, მარცვალი 汉字/拼音字母和音节	ჩინური ფონეტიკური ანბანი CPA 拼音字母	საერთაშორისო ფონეტიკური ანბანი IPA 国际音标	ქართული შესატყვისი 相应的格文字母	მაგალითები 例子 (专名)	შენიშვნები 注释
阿 a ა	a	/ä/	ა	阿坝 Aba აპა (გეოგრ.)
爱 ai აი		/a/		爱辉 Aihui აიხუეი (გეოგრ.)
安 an ან				安徽 Anhui ანხუეი (გეოგრ.)
昂 ang ანგ		/ɑ/		昂玲 Angling ანგლინგი (პირ.)
熬 ao აო				敖汉旗 Aohanqi აოხანცჰი (გეოგრ.)
-ian* -იენ		/æ/	ე	咸 xian — 咸阳 Xianyang სიენიანგი (გეოგრ.)	დამოუკიდებლად ეს ფინალი საერთოდ არ გამოიყენება. იგი ინიციალთან ერთად იკითხება როგორც ‘იენ’ (იხ. მოცემული მაგალითი)
峨 e ე	e	/ɤ/	ე	峨眉山 Emeishan ემეიშანი (გეოგრ.)
诶 ei ეი		/e/		诶 ei ეი ★
恩 en ენ		/ə/		恩施 Enshi ენში (გეოგრ.)
鞥 eng ენგ				鞥 eng ენგი „აღვირი“ ★
洱 er ერ		/ɐ/		洱源 Eryuan ერიუენი (გეოგრ.)
哦 o ო	o	/ɔ/	ო	哦 o „ო“ (შორისდ.) ★
欧 ou ოუ		/o/		欧阳 Ouyang ოუიანგი (პირ.)
-ong* -უნგ		[ʊ]	უ	龙 long — 黑龙江 Heilongjiang ხეილუნგძიანგი (გეოგრ.)	‘o’ ყველგან იკითხება როგორც ‘ო’, მხოლოდ ცხვირისმიერი (-ng) ‘- ნგ’-ს წინ იკითხება როგორც ‘უ’;
-u* -უ	u	[u]		吴 wu — 吴 Wu უ (პირ.) 陆 lu — 陆 Lu ლუ (პირ.)
-u* -იუ		[y]	იუ	居 ju — 居庸关 Juyongguan ძიუიუნგკუანი (გეოგრ.) 衢 qu — 衢州 Quzhou ციუჭოუ (გეოგრ.) 徐 xu — 徐州 Xuzhou სიუჭოუ (გეოგრ.) 鱼 yu — 鱼台 Yutai იუთაი (გეოგრ.)
-ü* -იუ	ü	[y]	იუ	吕 lü — 吕 Lü ლიუ (პირ.) 女 nü — 女娃 Nüwa ნიუვა (პირ.)
-in* -ინ -iang* -იანგ -ing * -ინგ	-i	/i/	ი	林 lin — 吉林 Jilin ძილინი (გეოგრ.) 娘 niang — 四姑娘山 Siguniangshan სკუნიანგშანი (გეოგრ.) 青 qing — 青海 Qinghai ცინგხაი (გეოგრ.)
-ei* -ეი -ia* -ია -ie* -იე -iao* -იაო -ian* -იენ		/i̯/		雷 lei — 雷 Lei ლეი (პირ.) 恰 qia — 恰盖乡 Qiagaixiang ციაკაისიანგი (გეოგრ.) 聂 nie — 聂远 Nie ნიე (პირ.) 庙 miao — 马神庙 Mashenmiao მაშენმიაო (გეოგრ.) 咸 xian — 咸阳 Xianyang სიენიანგი (გეოგრ.)
-iu * -იოუ				丘 qiu — 商丘 Shangqiu შანგციოუ (გეოგრ.)	-iu ერთად იკითხება როგორც იოუ [io̯ ʊ̯ ]
-i ინიციალების zh, ch, sh, r შემდეგ* -ი		/ʅ/		纸 zhi — 白纸坊 Baizhifang პაიჭიფანგი (გეოგრ.) 池 chi — 池州 Chizhou ჩიჭოუ (გეოგრ.) 石 shi — 石家庄 Shijiazhuang შიძიაჭუანგი (გეოგრ.) 日 ri — 日照 Rizhao ჟიჭაო (გეოგრ.)
-i ინიციალების z, c, s შემდეგ*		/ɿ/		淄 zi — 淄博 Zibo წიპო (გეოგრ.) 磁 ci — 磁山 Cishan ცშანი (გეოგრ.) 思 si — 思和 Sihe სხე (გეოგრ.)
雅 ya ია 延 yan იენ 阳 yang იანგ 遥 yao იაო 叶 ye იე 义 yi ი 银 yin ინ 营 ying ინგ 哟 yo იო 永 yong იუნგ 呦 you იოუ	y	[ i̯ ]	ი	雅 Ya ია (პირ.) 延边 Yanbian იენპიენი (გეოგრ.) 阳泉 Yangquan იანგციუენი (გეოგრ.) 平遥 Pingyao ფინგიაო (გეოგრ.) 叶 Ye იე (პირ.) 义乌 Yiwu იუ (გეოგრ.) 银州 Yinzhou ინჭოუ (გეოგრ.) 营口 Yingkou ინგქოუ (გეოგრ.) 哟 yo „იო“ (შორისდებული) ★ 永州 Yongzhou იუნგჭოუ (გეოგრ.) 呦呦 Youyou იოუიოუ (პირ.)
于 yu იუ 远 yuan იუენ 月 yue იუე 云 yun იუნ		’[y]		于 Yu იუ (პირ.) 绥远 Suiyuan სუეიიუენი (გეოგრ.) 日月潭 Riyuetan ჟიიუეთანი (გეოგრ.) 云南 Yunnan იუნნანი (გეოგრ.)
瓦 wa ვა 外 wai ვაი 万 wan ვან 汪 wang ვანგ 威 wei ვეი 文 wen ვენ 翁 weng ვენგ 卧 wo ვო	w	[u̯ ]	ვ	瓦房店 Wafangdian ვაფატიენი (გეოგრ.) 外滩 Waitan ვაითანი (გეოგრ.) 万 Wan ვანი (პირ.) 汪 Wang ვანგი (პირ.) 威海 Weihai ვეიხაი (გეოგრ.) 文 Wen ვენი (პირ.) 翁 Weng ვენგი (პირ.) 卧龙冈 Wolonggang ვოლუნგკანგი (პირ.)
武 wu უ		∅	უ	武汉 Wuhan უხანი (გეოგრ.)	wu ეს თანმიმდევრობა ქართულში გადმოიცემა უ ხმოვნით.
巴 ba პა 白 百 bai პაი 坂 ban პან 榜 bang პანგ 包 bao პაო 北 bei პეი 本 ben პენ 蚌 beng პენგ 毕 bi პი 边 bian პიენ 表 biao პიაო 别 bie პიე 滨 bin პინ 屏 bing პინგ 渤 bo პო 埠 bu პუ	b	[p]	პ	巴金 Bajin პაძინი (პირ.) 白山 Baishan პაიშანი (გეოგრ.) 百度 Baidu პაიტუ (საძიებო სისტ.) 达坂城 Dabancheng ტაპანჩენგი (გეოგრ.) 榜罗 Bangluo პანგლუო (გეოგრ.) 包头 Baotou პაოთოუ (გეოგრ.) 北京 Beijing პეიძინგი, პეკინი (გეოგრ.) 本溪 Benxi პენსი (გეოგრ.) 蚌埠 Bengbu პენგპუ (გეოგრ.) 毕 Bi პი (პირ.) 边巴 Bianba პიენპა (გეოგრ.) 表哥 biaoge პიაოკე „დეიდაშვილი“ (მამრ.) ★ 大别山 Dabieshan ტაპიეშანი (გეოგრ.) 滨州 Binzhou პინჭოუ (გეოგრ.) 四屏镇 Sibingzhen სიპინგჭენი (გეოგრ.) 渤海 Bohai პოხაი (გეოგრ.) 蚌埠 Bengbu პენგპუ (გეოგრ.)	ტრადიციის ძალით ვინარჩუნებთ ქალაქის სახელად პეკინს და არა პეიძინგს (თუმცა ორივე ფორმა სწორია)
琶 pa ფა 派 pai ფაი 盘 pan ფან 庞 pang ფანგ 庖 pao ფაო 裴 pei ფეი 盆 pen ფენ 郫 pi ფი 偏 pian ფიენ 朴 piao ფიაო 撇 pie ფიე 品 pin ფინ 平 ping ფინგ 鄱 po ფო 裒 pou ფოუ 彭 peng ფენგ 浦 pu ფუ	p	[pʰ]	ფ	琵琶 Pipa ფიფა (მუს. ინსტ.) 派 pai ფაი „ღვეზელი“ ★ 盘山 Panshan ფანშანი (გეოგრ.) 庞 Pang ფანგი (პირ.) 庖丁 Paoding ფაოტინგი (პირ.) 裴 Pei ფეი (პირ.) 盆 pen ფენი „ტაშტი“ ★ 郫县 Pixian ფისიენი (გეოგრ.) 偏关 Pianguan ფიენკუანი (გეოგრ.) 朴 Piao ფიაო (პირ.) 撇 pie ფიე „კალიგრაფიული მონასმი“ ★ 品 pin ფინი „ნივთი“ ★ 四平 Siping სფინგი (გეოგრ.) 鄱阳湖 Poyanghu ფოიანგხუ (გეოგრ.) 裒 pou ფოუ „შეგროვება“ ★ 彭山 Pengshan ფენგშანი (გეოგრ.) 浦江 Pujiang ფუძიანგი (გეოგრ.)
马 ma მა 麦 mai მაი 馒 man მან 邙 mang მანგ 毛 mao მაო 么 me მე 梅 mei მეი 门 men მენ 勐 meng მენგ 米 mi მი 绵 mian მიენ 缪 miao მიაო 篾 mie მიე 岷 min მინ 明 ming მინგ 谬 miu მიოუ 墨 mo მო 牟 mou მოუ 慕 mu მუ	m	[m]	მ	马 Ma მა (პირ.) 麦城 Maicheng მაიჩენგი (გეოგრ.) 馒头 Mantou მანთოუ, ორთქლზე გამომცხვარი პური 邙山 Mangshan მანგშანი (გეოგრ.) 毛 Mao მაო (პირ.) 么 me მე (ნაწილაკი) ★ 梅州 Meizhou მეიჭოუ (გეოგრ.) 门源 Menyuan მენიუენი (გეოგრ.) 勐海 Menghai მენგხაი (გეოგრ.) 米 Mi მი (პირ.) 绵州 Mianzhou მიენჭოუ (გეოგრ.) 缪 miao მიაო (პირ.) 篾 mie მიე (ბამბუკის მასალა) ★ 岷县 Minxian მინსიენი (გეოგრ.) 三明市 Sanmingshi სანმინგში (გეოგრ.) 谬 miu მიოუ „შეცდომა“★ 墨江 Mojiang მოძიანგი (გეოგრ.) 中牟 Zhongmou ჭუნგმოუ (გეოგრ.) 慕田峪 Mutianyu მუთიენიუ (გეოგრ.)
法 fa ფა 矾 fan ფან 坊 fang ფანგ 肥 fei ფეი 汾 fen ფენ 凤 feng ფენგ 佛 fo ფო 缶 fou ფოუ 福 fu ფუ	f	[f]	ფ	法库 Faku ფაქუ (გეოგრ.) 矾山 Fanshan ფანშანი (გეოგრ.) 潍坊 Weifang ვეიფანგი (გეოგრ.) 合肥 Hefei ხეფეი (გეოგრ.) 汾阳 Fenyang ფენიანგი (გეოგრ.) 凤山 Fengshan ფენგშანი (გეოგრ.) 佛山 Foshan ფოშანი (გეოგრ.) 缶 fou ფოუ (მუს. ინსტ.) 福建 Fujian ფუძიენი (გეოგრ.)
大 da ტა 代 dai ტაი 郸 dan ტან 宕 dang ტანგ 道 dao ტაო 德 de ტე 得 dei ტეი 登 deng ტენგ 棣 di ტი 嗲 dia ტია 典 dian ტიენ 貂 diao ტიაო 迭 die ტიე 定 ding ტინგ 丢 diu ტიოუ 洞 dong ტუნგ 渡 du ტუ 段 duan ტუან 堆 dui ტუეი 墩 dun ტუნ 多 duo ტუო 窦 dou ტოუ	d	[t]	ტ	大连 Dalian ტალიენი (გეოგრ.) 代县 Daixian ტაისიენი (გეოგრ.) 邯郸 Handan ხანტანი (გეოგრ.) 宕昌 Dangchang ტანგჩანგი (გეოგრ.) 五道口 Wudaokou უტაოქოუ (გეოგრ.) 德城 Decheng ტეჩენგი (გეოგრ.) 得 dei ტეი „უნდა“ ★ 登封 Dengfeng ტენგფენგი (გეოგრ.) 棣县 Dixian ტისიენი (გეოგრ.) 嗲 dia ტია „ტიკტიკი“ ★ 典 Dian ტიენი (პირ.) 貂蝉 Diaochan ტიაოჩანი (პირ.) 迭部 Diebu ტიეპუ (გეოგრ.) 定州 Dingzhou ტინგჭოუ (გეოგრ.) 丢 diu ტიოუ „დაკარგვა“ ★ 洞口 Dongkou ტუნგქოუ (გეოგრ.) 风陵渡 Fenglingdu ფენგლინგტუ (გეოგრ.) 段 Duan ტუანი (პირ.) 三星堆 Sanxingdui სანსინგტუი (გეოგრ.) 土门墩 Tumendun თუმენტუნი (გეოგრ.) 多伦 Duolun ტუოლუნი (გეოგრ.) 窦 Dou ტოუ (პირ.)
塔 ta თა 台 tai თაი 坛 tan თან 唐 tang თანგ 陶 tao თაო 特 te თე 腾 teng თენგ 梯 ti თი 天 tian თიენ 跳 tiao თიაო 铁 tie თიე 亭 ting თინგ 通 tong თუნგ 头 tou თოუ 土 tu თუ 疃 tuan თუან 腿 tui (uei) თუეი 屯 tun თუნ 陀 tuo თუო	t	[tʰ]	თ	雷峰塔 Leifengta ლეიფენგთა (გეოგრ.) 台湾 Taiwan თაივანი (გეოგრ.) 天坛 Tiantan თიენთანი (გეოგრ.) 唐朝 Tangchao თანგჩაო (დინასტიის სახ.) 陶渊明 Tao Yuanming თაო იუენმინგი (პირ.) 特 Te თე (პირ.) 腾冲 Tengchong თენგჩუნგი (გეოგრ.) 天梯 Tianti თიენთი (გეოგრ.) 天山 Tianshan თიენშანი (გეოგრ.) 虎跳峡 Hutiaoxia ხუთიაოსია (გეოგრ.) 铁岭 Tieling თიელინგი (გეოგრ.) 陶然亭 Taoranting თაოჟანთინგი (გეოგრ.) 通海 Tonghai თუნგხაი (გეოგრ.) 包头 Baotou პაოთოუ (გეოგრ.) 土家族 Tujiazu თუძიაწუ (ეროვნება) 童疃 Tongtuan თუნგთუანი (გეოგრ.) 金华火腿 Jinhua huotui ძინხუა ხუოთუეი (ბრენდი) 屯昌 Tunchang თუნჩანგი (გეოგრ.) 普陀山 Putuoshan ფუთუოშანი (გეოგრ.)	ტრადიციულად გამოყენებული ტაივანი და ტიანშანი თანდათანობით უნდა ჩანაცვლდეს თაივანი და თიენშანი ფორმებით.
纳 na ნა 乃 nai ნაი 南 nan ნან 馕 nang ნანგ 瑙 nao ნაო 哪 ne ნე 内 nei ნეი 嫩 nen ნენ 螚 neng ნენგ 倪 ni ნი 年 nian ნიენ 娘 niang ნიანგ 鸟 niao ნიაო 聂 nie ნიე 您 nin ნინ 宁 ning ნინგ 牛 niu ნიოუ 农 nong ნუნგ 耨 nou ნოუ 女 nü ნიუ 奴 nu ნუ 暖 nuan ნუან 虐 nüe ნიუე 黁 nun ნუნ 诺 nuo ნუო	n	[n]	ნ	纳木错 Namucuo ნამუცუო (გეოგრ.) 乃东 Naidong ნაიტუნგი (გეოგრ.) 南京 Nanjing ნანძინგი, ნანკინი (გეოგრ.) 馕 nang ნანგი (პური, კვერი) ★ 瑙 nao ნაო (აგატი) ★ 哪吒 Nezha ნეჭა (პირ.) 内蒙古 Neimenggu ნეიმენგკუ (გეოგრ.) 嫩江 Nenjiang (გეოგრ.) 螚 neng ნენგი (ფუტკრის სახეობა) ★ 倪 Ni ნი (პირ.) 年林 Nianlin ნიენლინი (გეოგრ.) 四姑娘山 Siguniangshan სკუნიანგშანი (გეოგრ.) 鸟巢 Niaochao ნიაოჩაო (გეოგრ.) 聂耳 Nie (პირ.) 您 nin ნინ „თქვენ“ ★ 宁夏 Ningxia ნინგსია (გეოგრ.) 牛郎山 Niulangshan ნიოულანგშანი (გეოგრ.) 刘半农 Liubannong ლიუპანნუნგი (პირ.) 耨 nou ნოუ (პირ.) 女娲 Nüwa ნიუვა (მით. პერსონაჟი) 奴 Nu (პირ.) 暖暖 Nuannuan ნუანნუან (სიმღერის სახ.) 虐 nüeji ნიუეძი „მალარია“ ★ 黁 nun ნუნი „არომატი“ ★ 诺 Nuo ნუო (პირ.)	ტრადიციის ძალით ვინარჩუნებთ ქალაქის სახელად ნანკინს და არა ნანძინგს, თუმცა ორივე ფორმა სწორია. აღსანიშნავია, რომ ბოლო პერიოდში მხოლოდ ოფიციალურ დოკუმენტებში საკუთარი სახელი Nü იწერება, როგორც Nyu, რომელიც ქართულად უნდა გადმოვიდეს როგორც: ნიუ; ხოლო Nüe დოკუმენტებში ენაცვლება Nye და ქართულად შეესატყვისება: ნიუე
拉 la ლა 莱 lai ლაი 兰 lan ლან 浪 lang ლანგ 崂 lao ლაო 乐 le ლე 雷 lei ლეი 冷 leng ლენგ 理 li ლი 俩 lia ლია 莲 lian ლიენ 凉 liang ლიანგ 聊 liao ლიაო 烈 lie ლიე 林 lin ლინ 陵 ling ლინგ 刘 liu ლიოუ 龙 long ლუნგ 绿 lü ლიუ 楼 lou ლოუ 庐 lu ლუ 栾 luan ლუან 略 lüe ლიუე 轮 lun ლუნ 洛 luo ლუო	l	[l]	ლ	拉萨 Lasa ლასა (გეოგრ.) 莱州 Laizhou ლაიჭოუ (გეოგრ.) 兰州 Lanzhou ლანჭოუ (გეოგრ.) 小浪底 Xiaolangdi სიაოლანგტი (გეოგრ.) 崂山 Laoshan ლაოშანი (გეოგრ.) 乐山 Leshan ლეშანი (გეოგრ.) 雷州 Leizhou ლეიჭოუ (გეოგრ.) 冷 leng ლენგ (პირ.) 大理 Dali ტალი (გეოგრ.) 俩 lia ლია „ორივე“ ★ 莲山 Lianshan ლიენშანი (გეოგრ.) 平凉 Pingliang ფინგლიანგი (გეოგრ.) 聊城 Liaocheng ლიაოჩენგი (გეოგრ.) 烈山镇 Lieshanzhen ლიეშანჭენ (გეოგრ.) 林州 Linzhou ლინჭოუ (გეოგრ.) 中山陵 Zhongshanling ჭუნგშანლინგი (გეოგრ.) 刘 Liu ლიოუ (პირ.) 龙川县 Longchuanxian ლუნგჩუანსიენი (გეოგრ.) 绿春 Lüchun ლიუჩუნი (პირ.) 岳阳楼 Yueyanglou იუეიანგლოუ (გეოგრ.) 庐山 Lushan ლუშანი (გეოგრ.) 栾川 Luanchuan ლუანჩუანი (გეოგრ.) 略阳 Lüeyang ლიუეიანგი (გეოგრ.) 轮台 Luntai ლუნთაი (გეოგრ.) 洛阳 Luoyang ლუოიანგი (გეოგრ.)	აღსანიშნავია, რომ ბოლო პერიოდში მხოლოდ ოფიციალურ დოკუმენტებში საკუთარი სახელი Lü იწერება როგორც Lyu, ქართულად შეესატყვისება ლიუ; ხოლო Lüe როგორც Lye და ქართულად გადმოიცემა როგორც ლიუე
尕 ga კა 盖 gai კაი 甘 gan კან 冈 gang კანგ 皋 gao კაო 葛 ge კე 给 gei კეი 亘 gen კენ 耿 geng კენგ 宫 gong კუნგ 沟 gou კოუ 鼓 gu კუ 瓜 gua კუა 怪 guai კუაი 灌 guan კუან 广 guang კუანგ 桂 gui კუეი 衮 gun კუნ 国 guo კუო	g	[k]	კ	扎尕那 Zhagana ჭაკანა (გეოგრ.) 盖北镇 Gaibeizhen კაიპეიჭენი (გეოგრ.) 甘泉 Ganquan კანციუენი (გეოგრ.) 井冈山 Jinggangshan ძინგკანგშანი (გეოგრ.) 皋兰县 Gaolanxian კაოლანსიენი (გეოგრ.) 葛 Ge კე (პირ.) 给 gei კეი „მიცემა“ ★ 亘国 Genguo კენკუო (გეოგრ.) 耿 Geng კენგი (პირ.) 故宫 Gugong კუკუნგი (ღირშესანიშნაობა) 八里沟 Baligou პალიკოუ (გეოგრ., ღირშესანიშნაობა) 鼓浪屿 Gulangyu კულანგიუ (გეოგრ.) 瓜州 Guazhou კუაჭოუ (გეოგრ.) 怪坡 Guaipo კუაიფო (გეოგრ.) 灌南 Guannan კუანნანი (გეოგრ.) 广德 Guangde კუანგტე (გეოგრ.) 桂林 Guilin კუეილინი (გეოგრ.) 常衮 Chang Gun ჩანგ კუნი (პირ.) 中国 Zhongguo ჭუნგკუო (გეოგრ.)
喀 ka ქა 凯 kai ქაი 坎 kan ქან 康 kang ქანგ 栲 kao ქაო 克 ke ქე 垦 ken ქენ 坑 keng ქენგ 崆 kong ქუნგ 口 kou ქოუ 库 ku ქუ 夸 kua ქუა 快 kuai ქუაი 宽 kuan ქუან 矿 kuang ქუანგ 魁 kui ქუეი 昆 kun ქუნ 廓 kuo ქუო	k	[kʰ]	ქ	喀什 Kashi ქაში (გეოგრ.) 凯口镇 Kaikouzhen ქაიქოუჭენი (გეოგრ.) 坎乡 Kanxiang ქანსიანგი (გეოგრ.) 康州 Kangzhou ქანგჭოუ (გეოგრ.) 栲树 kaoshu ქაოშუ მცენარე „კასტანოფსისი“ ★ 克山 Keshan ქეშანი (გეოგრ.) 垦利 Kenli ქენლი (გეოგრ.) 后坑 Houkeng ხოუქენგი (გეოგრ.) 崆峒山 Kongtongshan ქუნგთუნგშანი (გეოგრ.) 汉口 Hankou ხანქოუ (გეოგრ.) 库车 Kuche ქუჩე (გეოგრ.) 夸父 Kuafu ქუაფუ (მით. პერსონაჟი) 快手 Kuaishou ქუაიშოუ (მობილურის პროგრამა) 宽城 Kuancheng ქუანჩენგი (გეოგრ.) 锑矿山 Tikuangshan თიქუანგშანი (გეოგრ.) 三魁镇 Sankuizhen სანქუეიჭენი (გეოგრ.) 昆山 Kunshan ქუნშანი (გეოგრ.) 八廓街 Bakuojie პაქუოძიე (გეოგრ.)
哈 ha ხა 海 hai ხაი 汉 han ხან 杭 hang ხანგ 浩 hao ხაო 河 he ხე 黑 hei ხეი 痕 hen ხენ 衡 heng ხენგ 红 hong ხუნგ 厚 hou ხოუ 湖 hu ხუ 华 hua ხუა 怀 huai ხუაი 桓 huan ხუან 黄 huang ხუანგ 徽 hui ხუეი 珲 hun ხუნ 霍 huo ხუო	h	[x]	ხ	齐齐哈尔 Qiqiha’er ციციხარი (გეოგრ.) 海南 Hainan ხაინანი (გეოგრ.) 武汉 Wuhan უხანი (გეოგრ.) 杭州 Hangzhou ხანგჭოუ (გეოგრ.) 浩特 Hao ხაო (პირ.) 河北 Hebei ხეპეი (გეოგრ.) 黑龙江 Heilongjiang ხეილუნგძიანგი (გეოგრ.) 痕迹 henji ხენძი (კვალი, ანაბეჭდი) ★ 衡水 Hengshui ხენგშუეი (გეოგრ.) 红楼梦 Hongloumeng ხუნგლოუმენგი (გეოგრ.) 厚镇 Houzheni ხოუჭენი (გეოგრ.) 西湖 Xihu სიხუ (გეოგრ.) 华山 Huashan ხუაშანი (გეოგრ.) 怀化 Huaihua ხუაიხუა (გეოგრ.) 桓都县 Huandouxian ხუანტოუსიენი (გეოგრ.) 黄山 Huangshan ხუანგშანი (გეოგრ.) 安徽 Anhui ანხუეი (გეოგრ.) 珲春 Hunchun ხუნჩუნი (გეოგრ.) 霍山 Huòshān ხუოშანი (გეოგრ.)
吉 ji ძი 嘉 jia ძია 建 jian ძიენ 江 jiang ძიანგ 焦 jiao ძიაო 界 jie ძიე 津 jin ძინ 京 jing ძინგ 炅 jiong ძიუნგ 九 jiu ძიოუ 橘 ju ძიუ 鄄 juan ძიუენ 觉 jue ძიუე 君 jun ძიუნ	j	[tɕ]	ძ	吉林 Jilin ძილინი (გეოგრ.) 格鲁吉亚 Gelujiya კელუძიია (საქართველო ჩინურად) 嘉兴 Jiaxing ძიასინგი (გეოგრ.) 建国门 Jianguomen ძიენკუომენი (გეოგრ.) 长江 Changjiang ჩანგძიანგი (გეოგრ.) 焦作 Jiaozuo ძიაოწუო (გეოგრ.) 张家界 Zhangjiajie ჭანგძიაძიე (გეოგრ.) 天津 Tianjin თიენძინი (გეოგრ.) 北京 Beijing პეკინი, პეიძინგი (გეოგრ.) 何炅 He Jiong ხე ძიუნგი (პირ) 九寨沟 Jiuzhaigou ძიოუჭაიკოუ (გეოგრ.) 橘子洲 Juzizhou ძიუწიჭოუ (გეოგრ.) 鄄城 Juancheng ძიუენჩენგი (გეოგრ.) 黄觉 Huangjue ხუანგძიუე (პირ.) 老君山 Laojunshan ლაოძიუნშანი (გეოგრ.)	ამ ბოლო დროს არის მცდელობა საქართველოს აღსანიშნავად გამოიყენონ მსოფლიოში გავრცელებული ვერსია Georgia 乔治亚 Qiaozhiya „ციაოჭიია“
齐 qi ცი 恰 qia ცია 乔 qiao ციაო 钱 qian ციენ 羌 qiang ციანგ 茄 qie ციე 秦 qin ცინ 青 qing ცინგ 琼 qiong ციუნგ 邱 qiu ციოუ 衢 qu ციუ 泉 quan ციუენ 雀 que ციუე 峮 qun ციუნ	q	[tɕʰ]	ც	齐齐哈尔 Qiqiha’er ციციხარი (გეოგრ.) 恰则乡 Qiazexiang ციაწესიანგი (გეოგრ.) 乔 Qiao ციაო (პირ.) 乔治亚 Qiaozhiya ციაოჭიია (საქართველო) 钱塘江 Qiantangjiang ციენთანგძიანგი (გეოგრ.) 羌 Qiang ციანგი (ეროვნება) 茄子 qiezi ციეწი (ბადრიჯანი)★ 秦 Qin ცინი (პირ.) 青岛 Qingdao ცინგტაო (გეოგრ.) 琼州 Qiongzhou ციუნგჭოუ(გეოგრ.) 邱 Qiu ციოუ (პირ.) 衢州 Quzhou ციუჭოუ (გეოგრ.) 泉州 Quanzhou ციუენჭოუ (გეოგრ.) 孔雀河 Kongquehe ქუნგციუეხე (გეოგრ.) 峮口 Qunkou ციუნქოუ (გეოგრ.)	საქართველოს აღსანიშნავად გამოიყენებული სახელების შესახებ ჩინურში იხ. შენიშვნაა ზემოთ.
西 xi სი 厦 xia სია 鲜 xian სიენ 襄 xiang სიანგ 萧 xiao სიაო 谢 xie სიე 新 xin სინ 兴 xing სინგ 熊 xiong სიუნგ 休 xiu სიოუ 徐 xu სიუ 轩 xuan სიუენ 薛 xue სიუე 浔 xun სიუნ	x	[ɕ]	ს	习近平 სი ძინფინგი (პირ.) 西安 Xi’an სიანი (გეოგრ.) 厦门 Xiamen სიამენი (გეოგრ.) 鲜花 xianhua სიენხუა (ახალდაკრეფილი ყვავილები) ★ 襄阳 Xiangyang სიანგიანგი (გეოგრ.) 萧 Xiao სიაო (პირ.) 谢 Xie სიე (პირ.) 新乡 Xinxiang სინსიანგი (გეოგრ.) 绍兴 Shaoxing შაოსინგი (გეოგრ.) 熊山 Xiongshan სიუნგშანი (გეოგრ.) 介休 Jiexiu ძიესიოუ (გეოგრ.) 徐州 Xuzhou სიუჭოუ (გეოგრ.) 轩辕 Xuanyuan სიუენიუენი (პირ.) 薛 Xue სიუე (პირ.) 浔阳 Xunyang სიუნიანგი (გეოგრ.)	სი ძინფინგი ჩინეთის პრეზიდენტი
扎 zha ჭა 窄 zhai ჭაი 湛 zhan ჭან 张 zhang ჭანგ 赵 zhao ჭაო 浙 zhe ჭე 甄 zhen ჭენ 郑 zheng ჭენგ 陟 zhi ჭი 中 zhong ჭუნგ 周 zhou ჭოუ 朱 zhu ჭუ 爪 zhua ჭუა 拽 zhuai ჭუაი 砖 zhuan ჭუან 庄 zhuang ჭუანგ 骓 zhui ჭუეი 准 zhun ჭუნ 卓 zhuo ჭუო	zh	[ʈʂ]	ჭ	扎陵湖 Zhalinghu (გეოგრ.) 宽窄巷子 Kuanzhaixiangzi ქუანჭაისიანგწი (გეოგრ.) 湛江 Zhanjiang ჭანძიანგი (გეოგრ.) 张家界 Zhangjiajie ჭანგძიაძიე (გეოგრ.) 赵 Zhao ჭაო (პირ.) 浙江 Zhejiang ჭეძიანგი (გეოგრ.) 甄 Zhen ჭენი (პირ.) 郑州 Zhengzhou ჭენჭოუ (გეოგრ.) 武陟 Wuzhi უჭი (გეოგრ.) 中国 Zhongguo ჩინეთი, ჭუნკუო (გეოგრ.) 周口 Zhoukou ჭოუქოუ (გეოგრ.) 朱 Zhu ჭუ (პირ.) 爪子 zhuazi ჭუაწი „ბრჭყალები“ ★ 拽 zhuai ჭუაი „დაქაჩვა“ ★ 砖头 zhuantou ჭუანთოუ „აგური“ ★ 枣庄 Zaozhuang წაოჭუანგი (გეოგრ.) 乌骓 Wuzhui უჭუეი (ცხენის სახელი) 准 Zhun ჭუნ (პირ.) 卓 Zhuo ჭუო (პირ.)
查 cha ჩა 柴 chai ჩაი 蟾 chan ჩან 长 chang ჩანგ 朝 chao ჩაო 车 che ჩე 陈 chen ჩენ 成 cheng ჩენგ 赤 chi ჩი 重 chong ჩუნგ 稠 chou ჩოუ 楚 chu ჩუ 踹 chuai ჩუაი 川 chuan ჩუან 窗 chuang ჩუანგ 锤 chui ჩუეი 春 chun ჩუნ 绰 chuo ჩუო	ch	[ʈʂʰ]	ჩ	查干湖 Chaganhu ჩაკანხუ (გეოგრ.) 柴 Chai ჩაი (პირ.) 蟾蜍 Chanchu ჩანჩუ „გომბეშო“ 长江 Changjiang ჩანგძიანგი (გეოგრ.) 朝阳 Chaoyang ჩაოიანგი (გეოგრ.) 库车 Kuche ქუ (გეოგრ.) 陈 Chen ჩენი (პირ.) 成都 Chengdu ჩენტუ (გეოგრ.) 赤峰 Chifeng ჩიფენგი (გეოგრ.) 重庆 Chongqing ჩუნგცინგი (გეოგრ.) 稠州 Chouzhou ჩოუჭოუ (გეოგრ.) 楚 Chu ჩუ (პირ.) 踹 chuai ჩუაი „დარტყმა“ ★ 四川 Sichuan სჩუანი (გეოგრ.) 窗 chuang ჩუანგი „ფანჯარა“★ 锤子手机 Chuizishouji ჩუეიწიშოუძი (მობილ. ტელ. ბრენდი) 长春 Changchun ჩანგჩუნი (გეოგრ.) 绰 chuo ჩუო „დიდსულოვანი“★
沙 sha შა 筛 shai შაი 山 shan შან 上 shang შანგ 少 shao შაო 佘 she შე 沈 shen შენ 圣 sheng შენგ 石 shi ში 寿 shou შოუ 叔 shu შუ 刷 shua შუა 帅 shuai შუაი 栓 shuan შუან 双 shuang შუანგ 水 shui შუეი 顺 shun შუნ 朔 shuo შუო	sh	[ʂ]	შ	沙县 Shaxian შასიენი (გეოგრ.) 筛子 shaizi შაიწი „ბადე“ ★ 山东 Shandong შანტუნგი (გეოგრ.) 上林 Shanglin შანგლინი (გეოგრ.) 少林寺 Shaolinsi შაოლინსჰი, შაოლინის მონასტერი (გეოგრ.) 佘 She შე (გეოგრ.) 沈阳 Shenyang შენიანგი (გეოგრ.) 圣乔治 Shengqiaozhi შენციაოჭი (პირ.) 石家庄 Shijiazhuang შიძიაჭუანგი (გეოგრ.) 寿春 Shouchun შოუჩუნი (გეოგრ.) 叔 Shu შუ (პირ.) 刷子 shuazi შუაწი (ფუნჯი, ჯაგრისი) ★ 帅 jiangshuai ძიანგშუაი (სარდალი)★ 栓柱 Shuanzhu შუანჭუ (პირ.) 双山 Shuangshan შუანგშანი (გეოგრ.) 衡水 Hengshui ხენგშუეი (გეოგრ.) 顺义 Shunyi შუნი (გეოგრ.) 朔州 Shuozhou შუოჭოუ (გეოგრ.)	ტრადიციის გათვალისწინებით რჩება შანხაი (სწორი დაწერილობა იქნებოდა: შანგხაი) 寺 si „სი“ აღნიშნავს მონასტერს. ქართულში გადმოვიტანთ, როგორც შაოლინის მონასტერი ან შაოლინსი
冉 ran ჟან 让 rang ჟანგ 饶 rao ჟაო 热 re ჟე 仁 ren ჟენ 扔 reng ჟენგ 日 ri ჟი 榕 rong ჟუნგ 柔 rou ჟოუ 汝 ru ჟუ 阮 ruan ჟუან 瑞 rui ჟუეი 闰 run ჟუნ 若 ruo ჟუო	r	[ʐ]	ჟ	冉 Ran ჟანი (პირ.) 才让拉毛 Cairanglamao ცაიჟანგლამაო (პირ.) 上饶 Shangrao შანგჟაო (გეოგრ.) 热河 Rehe ჟეხე (გეოგრ.) 铜仁 Tongren თუნგჟენი (გეოგრ.) 扔 Reng ჟენგი (პირ.) 日照 Rizhao ჟიჭაო (გეოგრ.) 榕树 Rongshu ჟუნგშუ (მცენარის სახ.) 柔道 Roudao ჟოუტაო (სპორტის სახეობა) 汝窑 Ruyao ჟუიაო (გეოგრ.) 阮 Ruan ჟუანი (პირ.) 瑞金 Ruijin ჟუეიძინი (გეოგრ.) 闰 Run ჟუნი (პირ.) 若水 Ruoshui ჟუოშუეი (მდინარის ძვ. სახ.)
杂 za წა 仔 zai წაი 昝 zan წან 藏 zang წანგ 枣 zao წაო 泽 ze წე 贼 zei წეი 怎 zen წენ 曾 zeng წენგ 紫 zi წ 宗 zong წუნგ 邹 zou წოუ 祖 zu წუ 钻 zuan წუან 嘴 zui წუეი 遵 zun წუნ 左 zuo წუო	z	[ts]	წ	杂志 zazhi წაჭი „ჟურნალი“ ★ 湾仔 Wanzai ვანწაი (გეოგრ.) 昝 Zan წანი (გეოგრ.) 西藏 Xizang სიწანგი, ტიბეტი (გეოგრ.) 枣庄 Zaozhuang წაოჭუანგი (გეოგრ.) 泽东 Zedong წეტუნგი (პირ.) 贼 zei წეი „ქურდი“ ★ 怎 zen წენ „როგორ“ ★ 曾 Zeng წენგი (პირ.) 紫禁城 Zijincheng წიძინჩენგი (გეოგრ.) 宗 Zong წუნგი (პირ.) 邹 Zou წოუ (პირ.) 祖 Zu წუ (პირ.) 钻石 zuanshi წუანში (ძვირფასი ქვა)★ 陆家嘴 Lujiazui ლუძიაწუეი (გეოგრ.) 遵化 Zunhua წუნხუა (გეოგრ.) 左 Zuo წუო (პირ.)	გამონაკლისია რუსულის გავლენით დამკვიდრებული მაო ძედუნი
擦 ca ცა 蔡 cai ცაი 参 can ცან 沧 cang ცანგ 曹 cao ცაო 策 ce ცე 岑 cen ცენ 层 ceng ცენგ 磁 ci ც, ცჰი 聪 cong ცუნგ 凑 cou ცოუ 醋 cu ცუ 汆 cuan ცუან 崔 cui ცუეი 村 cun ცუნ 错 cuo ცუო	c	[tsʰ]	ც	擦罗乡 Caluoxiang ცალუოსიანგი 上蔡 Shangcai შანგცაი (გეოგრ.) 参合 Canhe ცანხე (გეოგრ.) 澜沧江 Lancangjiang ლანცანგძიანგი (გეოგრ.) 曹操 Caocao ცაოცაო (პირ.) 战国策 Zhanguoce ჭანკუოცე (ისტ. წიგნის სახელწოდება) 岑参 Censhen ცენშენი (პირ.) 白层镇 Baicengzhen პაიცენგჭენ (გეოგრ.) 磁器口 Ciqikou ცციქოუ (პირ.) 思聪 Sicong სცუნგი (პირ.) 凑 cou ცოუ „შეკრება“ ★ 老陈醋 Laochencu ლაოჩენცუ (ბრენდი) 汆子 cuanzi ცუანწი (წყლის ასადუღებელი ჭურჭელი) ★ 崔 Cui ცუეი (პირ.) 南街村 Nanjiecun ნანძიეცუნი (გეოგრ.) 纳木错 Namucuo ნამუცუო (გეოგრ.)
萨 sa სა 赛 sai საი 三 san სან 桑 sang სანგ 臊 sao საო 瑟 se სე 森 sen სენ 僧 seng სენგ 四 si ს, სჰი 宋 song სუნგ 叟 sou სოუ 苏 su სუ 蒜 suan სუან 绥 sui სუეი 孙 sun სუნ 唢 suo სუო	s	[s]	ს	萨 Sa სა (პირ.) 赛里木 Sailimu საილიმუ (გეოგრ.) 三星堆 Sanxingdui სანსინგტუეი (გეოგრ.) 桑葚 Sangshen სანგშენი (მცენარის სახ.) 臊子面 Saozimian საოწიმიენი (კერძის სახ.) 瑟 Se სე (მუს. ინსტრ. სახ.) 森 Sen სენი (პირ.) 僧帽水母 Sengmaoshuimu სენგმაოშუეიმუ (ცხოვ. სახ.) 四川 Sichuan სჩუანი (გეოგრ.) 宋 Song სუნგი (პირ.) 老叟 laosou ლაოსოუ „მოხუცი“ ★ 苏州 Suzhou სუჭოუ (გეოგრ.) 蒜 Suan სუანი (საკვების სახ.) 绥化 Suihua სუეიხუა (გეოგრ.) 孙山 Sunshan სუნშანი (გეოგრ.) 唢呐 Suona სუონა (მუს. ინსტრ.)
洱 er ერ	r	/ɚ̯ /	რ	洱 源 Eryuan ერიუენი (გეოგრ.)

სქოლიო

• ჩინური ენის მარცვალთა სისტემის ქართულ ენაზე ტრანსკრიფცია-ტრანსლიტერაციის სახელმძღვანელო წესები, არქივი 22 ივლისი 2019