Cogito ergo sum

Cogito, ergo sum (ლათ.  — „ვაზროვნებ, მაშასადამე ვარსებობ“) — რენე დეკარტის ფილოსოფიური მტკიცება, ახალი დროის დასავლური რაციონალიზმის ფუნდამენტური ელემენტი.

რენე დეკარტი (1596—1650)

ეს მტკიცება დეკარტმა წამოაყენა როგორც პირველადი უტყუარობა, ჭეშმარიტება, რომელშიც შეუძლებელია ეჭვის შეტანა — და რომელზე დაყრდნობითაც, შესაბამისად, შეგვიძლია სარწმუნო ცოდნის შენობის ხელახლა აშენება.

არგუმენტი არ უნდა გავიგოთ როგორც დასკვნა („ის, ვინც აზროვნებს, არსებობს; მე ვაზროვნებ, მაშასადამე, მე ვარსებობ“); პირიქით, მისი არსი მის სიცხადეშია, ჩემი არსებობის, როგორც მოაზროვნე სუბიექტის, თვითუტყუარობაში (res cogitans — „მოაზროვნე საგნები“): აზროვნების ყოველგვარი აქტი (უფრო ფართოდაც — ცნობიერების ყოველგვარი წარმოდგენა, განცდა, ვინაიდან cogito არ შემოიფარგლება მხოლოდ აზროვნებით), მასზე რეფლექსური დაკვირვების შემთხვევაში, აღმომაჩენს მე, მოაზროვნეს, რომელიც ვახორციელებ ამ აქტს. არგუმენტი მიუთითებს აზროვნების (ცნობიერების) აქტის დროს სუბიექტის თვითაღმოჩენაზე: მე ვაზროვნებ და საკუთარ აზროვნებაზე დაკვირვებისას აღმოვაჩენ საკუთარ თავს, მოაზროვნეს, რომელიც დგას ამ აქტებისა და მისი შემცველობების უკან.

რესურსები ინტერნეტში

• Routledge Encyclopedia of Philosophy: Descartes — The Cogito Argument დაარქივებული 2009-02-22 საიტზე Wayback Machine. (ინგლისური)

ლიტერატურა

• ჰაიდეგერი მ. ევროპული ნიჰილიზმი. თავები „დეკარტის Cogito როგორც cogito me cogitar“ და „დეკარტის cogito sum“.
• ჰუსერლი ე. იდეები სუფთა ფენომენოლოგიისა და ფენომენოლოგიური ფილოსოფიისკენ. ტ. 1. — მ.: ДИК, 1999. § 46.