ერმა ლუიზა ბომბეკი ( დ. 21 თებერვალი, 1927 – გ. 22 აპრილი, 1996) — ამერიკელი იუმორისტი, რომელმაც დიდი პოპულარობა მოიპოვა საგაზეთო იუმორისტული რუბრიკით, რომელიც აღწერს გარეუბნულ ცხოვრებას. სტატიები ქვეყნდებოდა 1965 წლიდან 1996 წლამდე. მან ასევე გამოაქვეყნა 15 წიგნი, რომელთა უმეტესობა ბესტსელერი გახდა.

ერმა ბომბეკი
ინგლ. Erma Louise Bombeck
დაბადების თარიღი 21 თებერვალი, 1927(1927-02-21)[1] [2]
დაბადების ადგილი Bellbrook
გარდაცვალების თარიღი 22 აპრილი, 1996(1996-04-22)[1] [2] (69 წლის)
გარდაცვალების ადგილი სან-ფრანცისკო
დასაფლავებულია Woodland Cemetery and Arboretum
საქმიანობა მწერალი[3] , ჟურნალისტი, მესვეტე და იუმორისტი
მოქალაქეობა  აშშ
ალმა-მატერი University of Dayton
ჯილდოები ოჰაიოს ქალთა დიდების დარბაზი[4]

1965 წლიდან 1996 წლის 17 აპრილამდე ( სიკვდილამდე ხუთი დღით ადრე) ბომბეკმა დაწერა 4000-ზე მეტი საგაზეთო სვეტი, ფართო და ზოგჯერ მჭევრმეტყველი იუმორის გამოყენებით, რომელიც ასახავს შუადასავლეთის გარეუბნის დიასახლისის ჩვეულებრივ ცხოვრებას. [5] 1970-იანი წლებისთვის მის სვეტებს 30 მილიონი მკითხველი ჰყავდა აშშ-სა და კანადაში. მისი ნამუშევრები მიმოიხილავს იუმორისტულ ქრონიკას ამერიკის საშუალო კლასის ცხოვრების შესახებ მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ, კერძოდ, მშობლების თაობას (Baby Boomers) .

ბიოგრაფია

რედაქტირება
 
ბომბეკის სახლი ოჰაიოში.

ერმა ფისტი დაიბადა ბელბრუკში, ოჰაიო, მუშათა კლასის ოჯახში და გაიზარდა დეიტონში . მისი მშობლები იყვნენ ერმა და კასიუს ედვინ ფისტი, რომელიც ქალაქის ამწეების ოპერატორი იყო. [6] ახალგაზრდა ერმა მამის უფროს ნახევარდასთან, თელმასთან, ერთად ცხოვრობდა. მან დაწყებითი სკოლა ჩვეულებრივზე ერთი წლით ადრე დაიწყო, 1932 წელს და გახდა შესანიშნავი მოსწავლე და მოყვარული მკითხველი. მას განსაკუთრებით მოსწონდა იმ დროის პოპულარული იუმორისტები. მას შემდეგ, რაც ერმას მამა გარდაიცვალა 1936 წელს, იგი დედასთან ერთად ბებიის სახლში გადავიდა საცხოვრებლად. დედამისი ხელახლა დაქორწინდა 1938 წელს ალბერტ ჰარისზე ( მოძრავი ფურგონის მფლობელი ). ერმა ვარჯიშობდა ცეკვასა და სიმღერაში და რვა წლის განმავლობაში მუშაობდა ადგილობრივი რადიოსადგურის საბავშვო მიმოხილვაში . 

ჩამოყალიბების წლები

რედაქტირება

ერმა 1940 წელს შევიდა ემერსონის საშუალო სკოლაში და დაიწყო იუმორისტული რუბრიკის წერა სკოლის გაზეთისთვის, The Owl . 1942 წელს შევიდა პარკერის (ამჟამად პატერსონის) პროფესიულ უმაღლეს სკოლაში, სადაც დაწერა სერიოზული სვეტი, რომელიც იყო იუმორისტული. იმავე წელს მან დაიწყო მუშაობა Dayton Herald- ში, როგორც გადამწერმა, სადაც სრულ განაკვეთზე სამსახურს იყოფდა მეგობართად ერთად. 1944 წელს, მისი პირველი ჟურნალისტური ნამუშევრისთვის, მან ინტერვიუ ჩაწერა შირლი ტემპლთან, რომელიც დეიტონს ეწვია და ინტერვიუ გახდა გაზეთის სტატია. [7]

1944 წელს დაამთავრა საშუალო სკოლა, რის შემდეგაც ერმა ცდილობდა კოლეჯის სტიპენდიის მოპოვებას; ერთი წელი მუშაობდა მბეჭდავად და სტენოგრაფად, Dayton Herald- ში და რამდენიმე სხვა კომპანიაში, ასევე ასრულებდა მცირე ჟურნალისტურ დავალებებს (ნეკროლოგები და ა.შ.) Dayton Herald- ისთვის. მიღებული ფულის გამოყენებით ერმა 1946 წელს ჩაირიცხა ოჰაიოს უნივერსიტეტში ათენში, ოჰაიო. თუმცა, მან შეწყვიტა სწავლა ერთი სემესტრის შემდეგ, როდესაც მისი სახსრები ამოიწურა.

მოგვიანებით ერმა ჩაირიცხა დეიტონის უნივერსიტეტში, კათოლიკურ კოლეჯში. ის ცხოვრობდა ოჯახურ სახლში და მუშაობდა Rike's- ში, უნივერმაღი, სადაც წერდა იუმორისტულ მასალას კომპანიის საინფორმაციო ბიულეტენისთვის. გარდა ამისა, მუშაობდა ორ ადგილას ნახევარ განაკვეთზე - სარეკლამო სააგენტოში ტერმიტების კონტროლის ბუღალტერად  და როგორც საზოგადოებასთან ურთიერთობის პირი ადგილობრივ YMCA-ში. [8] სანამ ის კოლეჯში სწავლობდა, მისი ინგლისური ენის პროფესორმა, ბრ. ტომ პრაისმა ერმას უთხრა მისი, როგორც მწერლის, დიდი პერსპექტივების შესახებ და ერმამ დაიწყო წერა უნივერსიტეტის სტუდენტური გამოცემისთვის - The Exponent . დაამთავრა 1949 წელს ინგლისური ენის ხარისხით და გახდა უნივერსიტეტის ცხოვრების აქტიური მონაწილე - ეხმარებოდა ფინანსურად და მონაწილეობდა პირადად საუნივერსიტეტო საქმიანობაში, გახდა ინსტიტუტის უვადო რწმუნებული 1987 წელს. 1949 წელს მიიღო კათოლიციზმი, გაერთიანებული ძმების ეკლესიიდან და დაქორწინდა ბილ ბომბეკზე, დეიტონის უნივერსიტეტის ყოფილ სტუდენტზე, რომელიც იყო მეორე მსოფლიო ომის კორეის ფრონტის ვეტერანი. მისი შემდგომი პროფესია იყო აღმზრდელი და სკოლის ხელმძღვანელი. ბომბეკი აქტიურად იღვწოდა ეკლესიაში სიცოცხლის ბოლომდე. 

გარდაცვალება

რედაქტირება

ბომბეკს 20 წლის ასაკში დაუსვეს თირკმელების პოლიკისტოზური დაავადების დიაგნოზი (განუკურნებელი გენეტიკური მდგომარეობა). იგი გადაურჩა მკერდის კიბოს და მასტექტომიას და საიდუმლოდ ინახავდა თირკმელების დაავადების გამო ჩატარებულ ყოველდღიურ დიალიზს. მან საჯაროდ გამოაცხადა თავისი მდგომარეობა 1993 წელს. გადანერგვის მოლოდინში წლები გაატარა, ერთი თირკმელი უნდა ამოეღოთ, მეორემ კი შეწყვიტა ფუნქციონირება. 1996 წლის 3 აპრილს მას თირკმელი გადაუნერგეს. გარდაიცვალა 1996 წლის 22 აპრილს, 69 წლის ასაკში, ოპერაციის გართულების შედეგად. [5] მისი ნეშტი დაკრძალულია ვუდლენდის სასაფლაოზე, დეიტონში, ოჰაიო . მას დარჩა ქმარი, ბილ ბომბეკი (1927-2018) და სამი შვილი. [9]

მემკვიდრეობა

რედაქტირება

ერმა ბომბეკის სახელობის მწერალთა სემინარი დაარსდა 2000 წელს დეიტონის უნივერსიტეტში, როგორც ერთჯერადი ღონისძიება ბომბეკის ოჯახის მიერ უნივერსიტეტისთვის მისი ნაშრომების საჩუქრის აღსანიშნავად. ღონისძიება იმდენად პოპულარული აღმოჩნდა, რომ მას შემდეგ ყოველ მეორე წელს იმართება. ორდღიანი სემინარი აერთიანებს მთავარ მომხსენებლებს და მოიცავს სესიებს იუმორისტულ ჟანრში წერის, გამოქვეყნების პროცესის, ავტორებისთვის მარკეტინგსა და ბლოგის თემებს სხვა სფეროებთან ერთად. წარსულში მთავარი მომხსენებლები იყვნენ არტ ბუხვალდი, ნენსი კარტრაიტი, დეივ ბარი, გარნიზონ კილორი, მაიკ პიტერსი, ბილ კინი და ფილ დონაჰი . 350-ზე მეტი მწერალი მთელი ქვეყნიდან ესწრება თითოეულ სემინარს, რომელიც ტარდება დეიტონის უნივერსიტეტის კამპუსში.

2004 წელს, დეიტონის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულმა რალფ ჰამბერგმა და მისმა მეუღლემ სინდიმ, 100,000 დოლარი საჩუქრად გადასცეს სახელოსნოს ფონდს, მისი ბიძაშვილის, ტომ პრაისის ხსოვნისადმი პატივსაცემად - დეიტონის უნივერსიტეტის ინგლისური ენის პროფესორი, რომელმაც უთხრა ბომბეკს: „შენ შეგიძლია წერა!" [10] ფონდი ხელს უწყობს სემინარის ხელმისაწვდომობას მწერლებისთვის. გარდა ამისა, დეიტონის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულთა ასოციაცია აფინანსებს სტიპენდიებს, რომელიც საშუალებას აძლევს დეიტონის უნივერსიტეტის სტუდენტებს დაესწრონ კურსებს უფასოდ.

მისი ერთ-ერთი ნაწარმოები მამინაცვალ ალბერტ ჰარისის შესახებ ჩინურ ენაზე ითარგმნა , „მამის სიყვარული“ (父亲的爱). [11]

რესურსები ინტერნეტში

რედაქტირება
  1. 1.0 1.1 SNAC — 2010.
  2. 2.0 2.1 Find a Grave — 1996.
  3. Mainiero L., Faust L. L. American Women Writers: A Critical Reference Guide from Colonial Times to the Present — 1979.
  4. https://www.ohiohistory.org/research/archives-library/state-archives/ohio-womens-hall-of-fame/
  5. 5.0 5.1 Oliver, Myrna (April 23, 1996). „Erma Bombeck, Columnist, Dies After Transplant; Writers: The homemaker-turned-humor author and speaker succumbs to complications at age 69“. Los Angeles Times. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 23 May 2018. ციტირების თარიღი: 4 June 2018.
  6. (January 2001) {{{title}}}. 
  7. Felo, Dolly; Fiste, Erma (September 14, 1944). „Typical, That's Verdict of 2 Girls About Young Star“. The Dayton Herald. p. 24. ციტირების თარიღი: March 21, 2022.
  8. Erma Bombeck: A Life in Humor by Susan Edwards
  9. Frank, BrieAnna J.. Bill Bombeck, husband of iconic columnist, dies in Carefree.
  10. Erma Bombeck - Writers' Workshop. ციტირების თარიღი: 2008-01-18
  11. (2004) 普通话水平测试实施纲要. Putonghua Shuiping Ceshi Gangyao.. 北京. Beijing: 商务印书馆. The Commercial Press., გვ. 352–353. ISBN 7-100-03996-7.