ერევნის ისტორიის მუზეუმი
ერევნის ისტორიის მუზეუმი — ისტორიული მუზეუმი, რომელიც მდებარეობს ერევნის ცენტრალურ ნაწილში, სომხეთის დედაქალაქში. ერევნის ისტორიის მუზეუმი უძველესია სომხეთში. მუზეუმი განთავსებული იმ შენობაში, სადაც განთავსებულია ქალაქის მერია.
ისტორია
რედაქტირებამუზეუმი, რომელიც 1931 წელს გაიხსნა, თავდაპირველად ერევნის სახანძრო სადგურის მეორე სართულზე ორ ოთახში იყო განთავსებული. 1936 წელს მას ერევნის ისტორიის მუზეუმი დაარქვეს და გადავიდნენ ლურჯ მეჩეთში, სადაც იგი 56 წლის განმავლობაში ფუნქციონირებდა. 1994 წელს კოლექცია განთავსებული იყო წმინდა ჰრიფსიმეს ყოფილ ქალთა გიმნაზიაში, 1997 წლიდან - ერევნის XI საშუალო სკოლაში. მხოლოდ 2005 წელს იპოვა თავისი საბოლოო თავშესაფარი, იკავებს ერევნის საკრებულოს ახლად აშენებული კორპუსის მარცხენა ფრთას. აღნიშნული შენობა დაპროექტებულია ჯიმ ტოღოსიანის მიერ.
აღნიშნულ მუზეუმში განთავსებულია 94 ათასზე მეტი ექსპონატი, რომლებიც გვაწვდის ზუსტ ცნობებს ქალაქის და მისი მკვიდრთა ცხოვრებას უძველესი დროიდან დღემდე. მუზეუმშია დაცული, უნიკალური მასალა: არქეოლოგიური, ეთნოგრაფიული, ნუმიზმატიკური კუთხით. მუზეუმის ექსპონატებში არის ნახატები, ქანდაკებები, წერილები, წიგნები, ფოტომასალა, მონეტები და საყოფაცხოვრებო ნივთები.
მის ჩამოყალიბებაში უდიდესი წვლილი შეიტანა სამეცნიერო საბჭომ, სადაც საუკეთესო ადგილობრივი ხელოვნების კრიტიკოსები და მოაზროვნეები მუშაობდნენ. მათ შორის, ხელოვნების ისტორიკოსები: არქიტექტორები ალექსანდრე თამანიანი, ტოროსი ტორომანანი, ნიკოლაი ბუნიათიანი, მიქაელ მაზმანიანი, მხატვრები მარტაროს სარიანი, გაგიკ გიურჯიანი, ტარაგროსი, მოქანდაკე არა სარქსიანი, მეცნიერები სტეპან ლისციანი, ერვანდ შახაზი, ერვანდ შახაზი ბარხუდარიანი და სხვა მეცნიერები და მხატვრები.
მუზეუმის მთავარი გამოფენა გაიხსნა 2007 წლის 3 აპრილს. მუზეუმის გახსნით ცერემონიაზე იმყოფებოდა სომხეთის პრეზიდენტი - რობერტ ქოჩარიანი, ერევნის მერი —- ერევანდ ზახარიანი და სხვა მაღალი თანამდებობის პირები. მუზეუმის საგამოფენო სივრცე განაწილებულია სამ ნაწილად. იმ მასალებიდან და ნივთებიდან რაც ამ მუზეუმშია დაცული, განსაკუთრებით ღირებული და მნიშვნელოვანია: ნიკოლოზ I- ის ოქროს საათი, რომელიც მელიქ-აგამალიანის ოჯახმა გადასცა მუზეუმს, უძველესი ბეჭდვისა და ასოების დნობის მანქანები და ღირებული მარკების კოლექცია, ცნობილი სომეხი მხატვრების ნახატები, პირველი ტელეფონები და პირველი კოშკის საათი. ძველი ნახატების საფუძველზე გადაკეთებული ძველი ერევნის პანორამული მოდელები, რომლებიც ცალკე ოთახშია დაცული.
1938 წელს ერევნის ისტორიის მუზეუმის ეზოში, ცნობილი მხატვრების მ. სარიანის, პ. ტერლემეზიანის, ს. არაქელიანის, გ. გურჯიანის ძალისხმევით მოაწყეს ერევნისადმი მიძღვნილი გამოფენა, რის შემდეგაც გამოფენილი ნამუშევრები გადაეცა მუზეუმს, რითაც გაამდიდრეს მისი სახვითი ხელოვნების ფონდი. ამ ნახატებს, გარდა მაღალი მხატვრული ღირებულებისა, ასევე აქვთ დიდი დოკუმენტური ღირებულებაც.
ლიტერატურა
რედაქტირება- Albert Parsadanyan. School Companion. Yerevan, VMV-Print, 2008, pp. 102–103.