ვიკიპედია

დუბაი

სხვა მნიშვნელობებისთვის იხილეთ დუბაი (მრავალმნიშვნელოვანი).

დუბაი (არაბ. دبيّ) — არაბთა გაერთიანებული საამიროების უდიდესი ქალაქი, დუბაის საამიროს ადმინისტრაციული ცენტრი. ქვეყნის შვიდ საამიროს შორის ყველაზე მრავალრიცხოვანი.[1][2][3] 2024 წლის მდგომარეობით, ქალაქის მოსახლეობა დაახლოებით 3,79 მილიონს შეადგენს,[4] რომელთა 90 %-ზე მეტი ემიგრანტია.[5]

ქალაქი
დუბაი
არაბ. دبيّ‎‎
დროშა გერბი

ქვეყანა არაბთა გაერთიანებული საამიროების დროშა არაბთა გაერთიანებული საამიროები
დაქვემდებარება დედაქალაქი
კოორდინატები 25°16′11″ ჩ. გ. 55°18′34″ ა. გ. / 25.26972° ჩ. გ. 55.30944° ა. გ. / 25.26972; 55.30944
მმართველი მოჰამედ ბინ რაშიდ ალ მაკტუმი
დაარსდა 9 ივნისი, 1833
ფართობი 35 კვადრატული კილომეტრი
ცენტრის სიმაღლე 0 მეტრი
ოფიციალური ენა არაბული ენა
მოსახლეობა 2,106,177 კაცი (2013, იანვარი)
ეროვნული შემადგენლობა

53% ინდოელი
17% ემირატი
13.3% პაკისტანელი
7.5% ბანგლადეშელი
2.5% ფილიპინელი
1.5% შრი-ლანკელი
0.3% ამერიკელი

5.7% სხვადასხვა
სასაათო სარტყელი UTC+4
სატელეფონო კოდი 04
ოფიციალური საიტი https://www.dm.gov.ae/
დუბაი — არაბთა გაერთიანებული საამიროები
დუბაი

XX საუკუნის დასაწყისში დუბაი ჩამოყალიბდა მნიშვნელოვან რეგიონულ და საერთაშორისო სავაჭრო ცენტრად, რომელიც ხაზს უსვამს ტურიზმსა და ფუფუნებას.[6] დუბაი რეგიონული და საერთაშორისო ვაჭრობის ცენტრია XX საუკუნის დასაწყისიდან, და მისი ეკონომიკა ეყრდნობა შემოსავლებს ვაჭრობიდან, ტურიზმიდან, ავიაციდან, უძრავი ქონებიდან და ფინანსური მომსახურებიდან.[7][8][9][10] ნავთობის შემოსავალმა დააჩქარა ქალაქის განვითარება. თუმცა, ნავთობის წარმოებამ 2018 წელს საემიროს მშპ-ს 1 %-ზე ნაკლები შეადგინა.[11] ფინანსური საიდუმლოების, დაბალი გადასახადებისა და ძვირფასი უძრავი ქონების გამო, დუბაი მიმზიდველი დანიშნულების ადგილია ფულის გამთეთრებლების, კრიმინალების, კორუმპირებული პოლიტიკური ფიგურებისა და სანქცირებული ბიზნესმენებისთვის ფულის გათეთრების ან დამალვის მიზნით.[12]

დუბაის მსოფლიოში მეორე ადგილი უკავია ხუთვარსკვლავიანი სასტუმროების რაოდენობით ლონდონის შემდეგ[13] და მასში მდებარეობს მსოფლიოში ყველაზე მაღალი შენობა, ბურჯ-ხალიფა, რომლის სიმაღლეც 828 მეტრს შეადგენს. მდებარეობს აღმოსავლეთ არაბეთის ნახევარკუნძულზე, სპარსეთის ყურის სანაპიროზე[14] და წარმოადგენს მგზავრებისა და ტვირთის გადაზიდვის მნიშვნელოვან გლობალურ ცენტრს.[15] 2024 წელს დუბაი იყო მსოფლიოში მეშვიდე ყველაზე მონახულებადი ქალაქი.[16]

გეოგრაფია

რედაქტირება

დუბაი მდებარეობს არაბთა გაერთიანებული საამიროების სპარსეთის ყურის სანაპიროზე და არის დაახლოებით ზღვის დონეზე. დუბაის საამირო ესაზღვრება აბუ-დაბის სამხრეთით, შარჯას ჩრდილო-აღმოსავლეთით და ომანის სასულთნოს სამხრეთ-აღმოსავლეთით. ჰატა, საემიროს მცირე ექსკლავი, სამი მხრიდან გარშემორტყმულია ომანით და აჯმანის (დასავლეთით) და რას-ალ-ხაიმას (ჩრდილოეთით) საამიროებით. სპარსეთის ყურე ესაზღვრება საემიროს დასავლეთ სანაპიროს. დუბაის ფართობია 4,110 კმ².[17][18]

კლიმატი

რედაქტირება

დუბაის აქვს ტროპიკული,[75] ცხელი უდაბნოს კლიმატი (კიოპენის კლასიფიკაციით BWh). ზაფხული დუბაიში არის უკიდურესად ცხელი, გახანგრძლივებული, ქარიანი და ნოტიო, საშუალო მაღალი ტემპერატურით დაახლოებით 40°C (104°F) და ღამის დაბალი ტემპერატურით დაახლოებით 30°C (86°F) ყველაზე ცხელ თვეში, აგვისტოში. წლის განმავლობაში უმეტესი დღეები მზიანია. ზამთრები რბილიდან თბილამდეა, საშუალო მაღალი ტემპერატურით 24°C (75°F) და ღამის დაბალი ტემპერატურით 14°C (57°F) იანვარში, ყველაზე გრილ თვეში.

ჰავის მონაცემები — Dubai (1991–2020)
თვე იან თებ მარ აპრ მაი ივნ ივლ აგვ სექ ოქტ ნოე დეკ წლიური
რეკორდულად მაღალი °C 31.8 37.5 41.3 43.5 47.0 47.9 49.0 48.8 45.1 42.4 38.1 33.2 49.0
საშუალო მაღალი °C 23.9 25.4 28.9 33.3 37.7 39.8 40.9 41.3 38.9 35.4 30.6 26.2 33.5
საშუალო დღიური °C 19.1 20.5 23.6 27.5 31.4 33.4 35.5 35.9 33.3 29.8 25.4 21.2 28.1
საშუალო დაბალი °C 14.3 15.5 18.3 21.7 25.1 26.9 30.0 30.4 27.7 24.1 20.1 16.3 22.5
რეკორდულად დაბალი °C 7.7 7.4 11.0 13.7 15.7 19.6 24.1 24.0 22.0 15.0 10.8 8.2 7.4
საშუალო ნალექი (მმ) 20.8 9.9 21.7 3.3 0.1 0.02 1.1 0.003 0.04 1.5 5.9 14.8 79.2
ნალექიანი დღეები საშუალოდ (≥ 1 mm) 2.8 2.4 3.4 1.5 0.4 0.1 0.5 0.5 0.2 0.3 1.3 3.8 17.2
საშუალო ფარდობითი ტენიანობა (%) 65 64 61 54 50 55 55 53 59 60 61 65 58.7
საშუალო თვიური მზიანი საათები 253.1 250.8 288.0 315.6 350.0 344.5 340.3 333.9 307.8 300.0 268.1 256.9 3 608,9
საშუალო დღიური მზიანი საათები 8.1 8.6 8.7 10.2 11.3 11.5 10.7 10.5 10.3 9.9 9.3 8.2 9.8
საშუალო UV ინდექსი 5 7 9 11 12 12 12 12 11 9 6 5 9
წყარო 1: NOAA (humidity 1981-2010),[19][20] Dubai Meteorological Office (daily sun 1974-2009)[21]
წყარო 2: UAE National Center of Meteorology[22]

სქოლიო

რედაქტირება
  1. ↑ United Arab Emirates: metropolitan areas. World-gazetteer.com. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 4 დეკემბერი 2012. ციტირების თარიღი: 31 July 2009
  2. ↑ The Government and Politics of the Middle East and North Africa. D Long, B Reich. p.157
  3. ↑ Federal Supreme Council. ციტირების თარიღი: 25 August 2017
  4. ↑ Dubai (city) | Geography, Creek, & History | Britannica. ციტირების თარიღი: 2022-01-29
  5. ↑ How Dirty Money Finds a Home in Dubai Real Estate - OCCRP en (2024). ციტირების თარიღი: 14 May 2024
  6. ↑ Dubai Remains One Of The World's Most Visited Cities: Mastercard Global Destination Cities Index 2019. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2021-01-30. ციტირების თარიღი: 2021-04-01
  7. ↑ Oil share dips in Dubai GDP (9 June 2007). ციტირების თარიღი: 15 October 2007
  8. ↑ Dubai economy set to treble by 2015 დაარქივებული 3 November 2014 საიტზე Wayback Machine. Arabian Business (3 February 2007). Retrieved on 15 October 2007.
  9. ↑ Dubai diversifies out of oil. AMEInfo (7 September 2005). ციტირების თარიღი: 12 August 2008
  10. ↑ Cornock, Oliver. Dubai must tap booming halal travel industry – Khaleej Times. khaleejtimes.com. ციტირების თარიღი: 16 December 2016
  11. ↑ Winkler, Matthew A. (14 იანვარი 2018). „Dubai's the Very Model of a Modern Mideast Economy“. Bloomberg. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 17 მარტი 2018.
  12. ↑ Dubai Unlocked en. ციტირების თარიღი: 2024-05-14
  13. ↑ McCarthy, Niall. The Cities With The Most Five Star Hotels [Infographic]. ციტირების თარიღი: 2021-04-01
  14. ↑ Where is Dubai and Dubai city?. Thatsdubai.com (14 June 2007). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 15 თებერვალი 2013. ციტირების თარიღი: 12 March 2013
  15. ↑ Sampler & Eigner (2008). Sand to Silicon. UAE: Motivate, გვ. 11. ISBN 978-1-86063-254-9. 
  16. ↑ Euromonitor International's report reveals world's Top 100 City Destinations for 2024 (2024-12-04). ციტირების თარიღი: 2025-01-08
  17. ↑ Palm Jumeirah | History, Description, & Facts | Britannica en. ციტირების თარიღი: 2024-12-13
  18. ↑ Subraelu, P.; Ebraheem, Abdel Azim; Sherif, Mohsen; Sefelnasr, Ahmed; Yagoub, M. M.; Rao, Kakani Nageswara (2022-11-12). „Land in Water: The Study of Land Reclamation and Artificial Islands Formation in the UAE Coastal Zone: A Remote Sensing and GIS Perspective“. Land (ინგლისური). 11 (11): 2024. Bibcode:2022Land...11.2024S. doi:10.3390/land11112024. ISSN 2073-445X.
  19. ↑ Climate Normals for Dubai. National Oceanic and Atmospheric Administration. ციტირების თარიღი: 10 February 2013
  20. ↑ Climate Normals 1981-2010. National Oceanic and Atmospheric Administration. ციტირების თარიღი: 26 October 2024
  21. ↑ Climate (Average Temperatures:1977–2015;Precipitation:1967-2009). Dubai Meteorological Office. ციტირების თარიღი: 14 February 2019
  22. ↑ Climate Yearly Report 2003–2018. UAE National Center of Meteorology NCM. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 15 თებერვალი 2019. ციტირების თარიღი: 14 February 2019

გალერეა

რედაქტირება
  •  
    ალ-ფახიდის ფორტი, აგებული 1799წ.
  •  
    მეტროს წითელი ხაზი
  •  
    მეტროს ხაზის პანორამა
  •  
    ღამის დუბაი
  •  
    ჯუმეირას პალმა
  •  
    შეიხ ზაიდის გზატკეცილი
  •  
    დუბაის მონორელსი
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=დუბაი&oldid=4767355“-დან