დუბაი
დუბაი (არაბ. دبيّ) — არაბთა გაერთიანებული საამიროების უდიდესი ქალაქი, დუბაის საამიროს ადმინისტრაციული ცენტრი. ქვეყნის შვიდ საამიროს შორის ყველაზე მრავალრიცხოვანი.[1][2][3] 2024 წლის მდგომარეობით, ქალაქის მოსახლეობა დაახლოებით 3,79 მილიონს შეადგენს,[4] რომელთა 90 %-ზე მეტი ემიგრანტია.[5]
ქალაქი | |||||
---|---|---|---|---|---|
დუბაი არაბ. دبيّ | |||||
![]() | |||||
| |||||
ქვეყანა |
![]() | ||||
დაქვემდებარება | დედაქალაქი | ||||
კოორდინატები | 25°16′11″ ჩ. გ. 55°18′34″ ა. გ. / 25.26972° ჩ. გ. 55.30944° ა. გ. | ||||
მმართველი | მოჰამედ ბინ რაშიდ ალ მაკტუმი | ||||
დაარსდა | 9 ივნისი, 1833 | ||||
ფართობი | 35 კვადრატული კილომეტრი | ||||
ცენტრის სიმაღლე | 0 მეტრი | ||||
ოფიციალური ენა | არაბული ენა | ||||
მოსახლეობა | 2,106,177 კაცი (2013, იანვარი) | ||||
ეროვნული შემადგენლობა |
53% ინდოელი | ||||
სასაათო სარტყელი | UTC+4 | ||||
სატელეფონო კოდი | 04 | ||||
ოფიციალური საიტი | https://www.dm.gov.ae/ | ||||
XX საუკუნის დასაწყისში დუბაი ჩამოყალიბდა მნიშვნელოვან რეგიონულ და საერთაშორისო სავაჭრო ცენტრად, რომელიც ხაზს უსვამს ტურიზმსა და ფუფუნებას.[6] დუბაი რეგიონული და საერთაშორისო ვაჭრობის ცენტრია XX საუკუნის დასაწყისიდან, და მისი ეკონომიკა ეყრდნობა შემოსავლებს ვაჭრობიდან, ტურიზმიდან, ავიაციდან, უძრავი ქონებიდან და ფინანსური მომსახურებიდან.[7][8][9][10] ნავთობის შემოსავალმა დააჩქარა ქალაქის განვითარება. თუმცა, ნავთობის წარმოებამ 2018 წელს საემიროს მშპ-ს 1 %-ზე ნაკლები შეადგინა.[11] ფინანსური საიდუმლოების, დაბალი გადასახადებისა და ძვირფასი უძრავი ქონების გამო, დუბაი მიმზიდველი დანიშნულების ადგილია ფულის გამთეთრებლების, კრიმინალების, კორუმპირებული პოლიტიკური ფიგურებისა და სანქცირებული ბიზნესმენებისთვის ფულის გათეთრების ან დამალვის მიზნით.[12]
დუბაის მსოფლიოში მეორე ადგილი უკავია ხუთვარსკვლავიანი სასტუმროების რაოდენობით ლონდონის შემდეგ[13] და მასში მდებარეობს მსოფლიოში ყველაზე მაღალი შენობა, ბურჯ-ხალიფა, რომლის სიმაღლეც 828 მეტრს შეადგენს. მდებარეობს აღმოსავლეთ არაბეთის ნახევარკუნძულზე, სპარსეთის ყურის სანაპიროზე[14] და წარმოადგენს მგზავრებისა და ტვირთის გადაზიდვის მნიშვნელოვან გლობალურ ცენტრს.[15] 2024 წელს დუბაი იყო მსოფლიოში მეშვიდე ყველაზე მონახულებადი ქალაქი.[16]
გეოგრაფია
რედაქტირებადუბაი მდებარეობს არაბთა გაერთიანებული საამიროების სპარსეთის ყურის სანაპიროზე და არის დაახლოებით ზღვის დონეზე. დუბაის საამირო ესაზღვრება აბუ-დაბის სამხრეთით, შარჯას ჩრდილო-აღმოსავლეთით და ომანის სასულთნოს სამხრეთ-აღმოსავლეთით. ჰატა, საემიროს მცირე ექსკლავი, სამი მხრიდან გარშემორტყმულია ომანით და აჯმანის (დასავლეთით) და რას-ალ-ხაიმას (ჩრდილოეთით) საამიროებით. სპარსეთის ყურე ესაზღვრება საემიროს დასავლეთ სანაპიროს. დუბაის ფართობია 4,110 კმ².[17][18]
კლიმატი
რედაქტირებადუბაის აქვს ტროპიკული,[75] ცხელი უდაბნოს კლიმატი (კიოპენის კლასიფიკაციით BWh). ზაფხული დუბაიში არის უკიდურესად ცხელი, გახანგრძლივებული, ქარიანი და ნოტიო, საშუალო მაღალი ტემპერატურით დაახლოებით 40°C (104°F) და ღამის დაბალი ტემპერატურით დაახლოებით 30°C (86°F) ყველაზე ცხელ თვეში, აგვისტოში. წლის განმავლობაში უმეტესი დღეები მზიანია. ზამთრები რბილიდან თბილამდეა, საშუალო მაღალი ტემპერატურით 24°C (75°F) და ღამის დაბალი ტემპერატურით 14°C (57°F) იანვარში, ყველაზე გრილ თვეში.
ჰავის მონაცემები — Dubai (1991–2020) | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
თვე | იან | თებ | მარ | აპრ | მაი | ივნ | ივლ | აგვ | სექ | ოქტ | ნოე | დეკ | წლიური |
რეკორდულად მაღალი °C | 31.8 | 37.5 | 41.3 | 43.5 | 47.0 | 47.9 | 49.0 | 48.8 | 45.1 | 42.4 | 38.1 | 33.2 | 49.0 |
საშუალო მაღალი °C | 23.9 | 25.4 | 28.9 | 33.3 | 37.7 | 39.8 | 40.9 | 41.3 | 38.9 | 35.4 | 30.6 | 26.2 | 33.5 |
საშუალო დღიური °C | 19.1 | 20.5 | 23.6 | 27.5 | 31.4 | 33.4 | 35.5 | 35.9 | 33.3 | 29.8 | 25.4 | 21.2 | 28.1 |
საშუალო დაბალი °C | 14.3 | 15.5 | 18.3 | 21.7 | 25.1 | 26.9 | 30.0 | 30.4 | 27.7 | 24.1 | 20.1 | 16.3 | 22.5 |
რეკორდულად დაბალი °C | 7.7 | 7.4 | 11.0 | 13.7 | 15.7 | 19.6 | 24.1 | 24.0 | 22.0 | 15.0 | 10.8 | 8.2 | 7.4 |
საშუალო ნალექი (მმ) | 20.8 | 9.9 | 21.7 | 3.3 | 0.1 | 0.02 | 1.1 | 0.003 | 0.04 | 1.5 | 5.9 | 14.8 | 79.2 |
ნალექიანი დღეები საშუალოდ (≥ 1 mm) | 2.8 | 2.4 | 3.4 | 1.5 | 0.4 | 0.1 | 0.5 | 0.5 | 0.2 | 0.3 | 1.3 | 3.8 | 17.2 |
საშუალო ფარდობითი ტენიანობა (%) | 65 | 64 | 61 | 54 | 50 | 55 | 55 | 53 | 59 | 60 | 61 | 65 | 58.7 |
საშუალო თვიური მზიანი საათები | 253.1 | 250.8 | 288.0 | 315.6 | 350.0 | 344.5 | 340.3 | 333.9 | 307.8 | 300.0 | 268.1 | 256.9 | 3 608,9 |
საშუალო დღიური მზიანი საათები | 8.1 | 8.6 | 8.7 | 10.2 | 11.3 | 11.5 | 10.7 | 10.5 | 10.3 | 9.9 | 9.3 | 8.2 | 9.8 |
საშუალო UV ინდექსი | 5 | 7 | 9 | 11 | 12 | 12 | 12 | 12 | 11 | 9 | 6 | 5 | 9 |
წყარო 1: NOAA (humidity 1981-2010),[19][20] Dubai Meteorological Office (daily sun 1974-2009)[21] | |||||||||||||
წყარო 2: UAE National Center of Meteorology[22] |
სქოლიო
რედაქტირება- ↑ United Arab Emirates: metropolitan areas. World-gazetteer.com. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 4 დეკემბერი 2012. ციტირების თარიღი: 31 July 2009
- ↑ The Government and Politics of the Middle East and North Africa. D Long, B Reich. p.157
- ↑ Federal Supreme Council. ციტირების თარიღი: 25 August 2017
- ↑ Dubai (city) | Geography, Creek, & History | Britannica. ციტირების თარიღი: 2022-01-29
- ↑ How Dirty Money Finds a Home in Dubai Real Estate - OCCRP en (2024). ციტირების თარიღი: 14 May 2024
- ↑ Dubai Remains One Of The World's Most Visited Cities: Mastercard Global Destination Cities Index 2019. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2021-01-30. ციტირების თარიღი: 2021-04-01
- ↑ Oil share dips in Dubai GDP (9 June 2007). ციტირების თარიღი: 15 October 2007
- ↑ Dubai economy set to treble by 2015 დაარქივებული 3 November 2014 საიტზე Wayback Machine. Arabian Business (3 February 2007). Retrieved on 15 October 2007.
- ↑ Dubai diversifies out of oil. AMEInfo (7 September 2005). ციტირების თარიღი: 12 August 2008
- ↑ Cornock, Oliver. Dubai must tap booming halal travel industry – Khaleej Times. khaleejtimes.com. ციტირების თარიღი: 16 December 2016
- ↑ Winkler, Matthew A. (14 იანვარი 2018). „Dubai's the Very Model of a Modern Mideast Economy“. Bloomberg. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 17 მარტი 2018.
- ↑ Dubai Unlocked en. ციტირების თარიღი: 2024-05-14
- ↑ McCarthy, Niall. The Cities With The Most Five Star Hotels [Infographic]. ციტირების თარიღი: 2021-04-01
- ↑ Where is Dubai and Dubai city?. Thatsdubai.com (14 June 2007). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 15 თებერვალი 2013. ციტირების თარიღი: 12 March 2013
- ↑ Sampler & Eigner (2008). Sand to Silicon. UAE: Motivate, გვ. 11. ISBN 978-1-86063-254-9.
- ↑ Euromonitor International's report reveals world's Top 100 City Destinations for 2024 (2024-12-04). ციტირების თარიღი: 2025-01-08
- ↑ Palm Jumeirah | History, Description, & Facts | Britannica en. ციტირების თარიღი: 2024-12-13
- ↑ Subraelu, P.; Ebraheem, Abdel Azim; Sherif, Mohsen; Sefelnasr, Ahmed; Yagoub, M. M.; Rao, Kakani Nageswara (2022-11-12). „Land in Water: The Study of Land Reclamation and Artificial Islands Formation in the UAE Coastal Zone: A Remote Sensing and GIS Perspective“. Land (ინგლისური). 11 (11): 2024. Bibcode:2022Land...11.2024S. doi:10.3390/land11112024. ISSN 2073-445X.
- ↑ Climate Normals for Dubai. National Oceanic and Atmospheric Administration. ციტირების თარიღი: 10 February 2013
- ↑ Climate Normals 1981-2010. National Oceanic and Atmospheric Administration. ციტირების თარიღი: 26 October 2024
- ↑ Climate (Average Temperatures:1977–2015;Precipitation:1967-2009). Dubai Meteorological Office. ციტირების თარიღი: 14 February 2019
- ↑ Climate Yearly Report 2003–2018. UAE National Center of Meteorology NCM. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 15 თებერვალი 2019. ციტირების თარიღი: 14 February 2019
გალერეა
რედაქტირება-
ალ-ფახიდის ფორტი, აგებული 1799წ.
-
მეტროს წითელი ხაზი
-
მეტროს ხაზის პანორამა
-
ღამის დუბაი
-
შეიხ ზაიდის გზატკეცილი
-
დუბაის მონორელსი