გიონიულაჩანის მეჩეთი
გიონიულაჩანის მეჩეთი ან შუაწყლის მეჩეთი — მეჩეთი არტაანის პროვინციის პოსოფის რაიონის სოფელ გიონიულაჩანში. მეჩეთი აგებულია ძველი ქართული ეკლესიის (შუაწყლის ეკლესია) ნანგრევებზე.[1][2]
ისტორია რედაქტირება
სოფელი გიონიულაჩანი, ადრე ცნობილი იყო როგორც შუაწყალი, ქართული დასახლება ოსმალებმა XVI საუკუნის შუა ხანებში აიღეს. სოფელ შუაწყალის მოსახლეობა 1595 წლის ოსმალეთის საკადასტრო რეესტრის, გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთრის მიხედვით, შედგებოდა 9 კომლისაგან.[3] ამ პერიოდის ქართული ეკლესია 1909 წელს დაიშალა და მისი ქვები შუაწყალის მეჩეთის მშენებლობაში გამოიყენეს. მეჩეთის კედელზე მოთავსებულია ეკლესიიდან დარჩენილი ქვა, რომელზედაც ქართული წარწერაა ასომთავრული ასოებით. წარწერა ასე იკითხება:
|
„ქ(რისტ)ე, შ(ეიწყალ)ე პაპი.“
|
სოფლის მაცხოვრებლების ინფორმაციით, დანგრეული ეკლესიის ადგილზე საფლავები იყო.[2] მეჩეთის წარწერის მიხედვით, ჰიჯრით 1327 წელს (1909) აგებული მეჩეთის ხის მინარეთი 1990-იან წლებში ქვის მინარეთით შეიცვალა.[4]
არქიტექტურა რედაქტირება
შუწყლის მეჩეთი არის თითქმის კვადრატული მართკუთხა ნაგებობა ხის ჭერით, მარტივი ნართექსით ჩრდილოეთის შესასვლელთან და მინარეთით, რომელიც მოგვიანებით დაემატა ჩრდილო-დასავლეთ კუთხეში. სამხრეთ, აღმოსავლეთ და დასავლეთ ფასადებზე ორი დაბალი მრგვალი თაღოვანი სარკმელია. მეჩეთს შესასვლელი ჩრდილოეთიდან აქვს. მეჩეთის შიდა ხის ელემენტები, ჭერის ჩათვლით, მორთულია გეომეტრიული და ყვავილოვანი მოტივებით გაწყობილი ჩუქურთმებით.[4]
სქოლიო რედაქტირება
- ↑ Ali Murat Aktemur, "Posof ve Çevresindeki Tarihi Camiler" - International Journal of Social Science, Number: 68, p. 235-255, Summer I, 2018. (29 Mart 2023). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 29 Mart 2023.
- ↑ 2.0 2.1 ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2019 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები, თბ., 2021, გვ. 106. ISBN 978-9941-9746-3-2
- ↑ გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი, წიგნი III, თბ., 1958, გვ. 439
- ↑ 4.0 4.1 Ali Murat Aktemur, "Posof ve Çevresindeki Tarihi Camiler" - International Journal of Social Science, Number: 68, p. 235-255, Summer I, 2018.. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 29 Mart 2023.