ბეტი მაკდონალდი (დ. 26 მარტი, 1907 [6] – გ. 7 თებერვალი, 1958) — ამერიკელი ავტორი, რომელიც სპეციალიზებული იყო იუმორისტულ-ავტობიოგრაფიულ ზღაპრებში და ცნობილია თავისი წიგნით კვერცხი და მე. მან ასევე დაწერა მისის პიგლ-ვიგლის საბავშვო წიგნების სერია. ის ასოცირდება წყნარი ოკეანის ჩრდილო – დასავლეთთან, განსაკუთრებით ვაშინგტონის შტატთან .

ბეტი მაკდონალდი
დაბადების თარიღი 26 მარტი, 1907(1907-03-26)[1]
დაბადების ადგილი Boulder
გარდაცვალების თარიღი 7 თებერვალი, 1958(1958-02-07)[2] [3] (50 წლის)
გარდაცვალების ადგილი სიეტლი
საქმიანობა მწერალი[3] [4] და საბავშვო მწერალი
მოქალაქეობა აშშ[5]
ალმა-მატერი Roosevelt High School და Lincoln High School
Magnum opus The Egg and I, Onions in the Stew და Mrs. Piggle-Wiggle

ბიოგრაფია რედაქტირება

მაკდონალდი დაიბადა ბოულდერში, კოლორადო . მისი დაბადების ოფიციალური თარიღად მითითებულია 1908 წლის 26 მარტი, თუმცა ფედერალური აღწერის მონაცემები, როგორც ჩანს, მიუთითებს 1907 წელს. [7] [8] [9] მისი მშობლები იყვნენ ჰარვარდის განათლებამიღებული სამთო ინჟინერი, დარსი ბარდი და მისი მეუღლე ელსი სანდერსონი, მეტსახელად სიდნეი. [10] ბეტის ჰყავდა სამი და: მერი ბარდი, დოროთეა ბარდი და ელისონ ბარდი; და ერთი ძმა, სიდნეი კლივლენდ ბარდი. ზრდასრულ ასაკში მაკდონალდის და, მერი ბარდი. (ჯენსენი) ასევე ცნობილი ავტორი იყო. (კიდევ ერთი და, სილვია, ბავშვობაში გარდაიცვალა.) ბეტი ბარდმა ბავშვობა გაატარა მექსიკაში, მონტანასა და აიდაჰოში. [11]

მისი ოჯახი 1918 წელს გადავიდა სიეტლის კაპიტოლიუმის უბნის ჩრდილოეთ ფერდობზე, ერთი წლის შემდეგ გადავიდა ლორელჰერსტის უბანში და საბოლოოდ დასახლდა რუზველტის უბანში 1922 წელს, სადაც დაამთავრა რუზველტის საშუალო სკოლა 1924 წელს.

მაკდონალდი სწავლობდა ვაშინგტონის უნივერსიტეტში ერთი წლის განმავლობაში, [12] შემდეგ იგი დაქორწინდა რობერტ ევგენი ჰესკეტზე (1895–1951) 20 წლის ასაკში , 1927 წლის ივლისში; [13] ისინი ცხოვრობდნენ ქათმის ფერმაში ოლიმპიური ნახევარკუნძულის ჩიმაკუმის ხეობაში, ცენტრის მახლობლად და პორტ თაუნსენდის სამხრეთით რამდენიმე მილის მანძილზე. მან მიატოვა ჰესკეტი 1931 წელს და განქორწინება მოითხოვა. სიეტლში დაბრუნების შემდეგ, მუშაობდა სხვადასხვა სამსახურში, რათა დახმარებოდა ქალიშვილებს, ანასა და ჯოანს. განქორწინების შემდეგ ყოფილ მეუღლეებს კონტაქტი პრაქტიკულად არ ჰქონიათ. ჰესკეტი 1951 წელს გარდაიცვალა მას შემდეგ, რაც „ჩხუბში დაჭრეს“. მწერამა ცხრა თვე გაატარა ფირლანდსის სანატორიუმში სიეტლის მახლობლად, 1937-1938 წლებში ტუბერკულოზის სამკურნალოდ. 1942 წლის 24 აპრილს იგი დაქორწინდა დონალდ მაკდონალდზე (1910–1975) და გადავიდა ვაშონის კუნძულზე, სადაც დაწერა თავისი წიგნების უმეტესობა.

მაკდონალდმა პოპულარობა მოიპოვა, როდესაც 1945 წელს გამოიცა მისი პირველი წიგნი „კვერცხი და მე“ . ის პირველად იბეჭდებოდა შემოკლებული სერიების სახით 1945 წლის ივნისიდან აგვისტომდე, The Atlantic- ის ნომრებში. [14] წიგნი, რომელიც გამოიცა 1945 წლის 3 ოქტომბერს, იყო ნომერ პირველი The New York Times-ის არამხატვრული ბესტსელერების სიაში 43 კვირის განმავლობაში . International Pictures-მა იყიდა ფილმის უფლებები 100,000 დოლარად 1946 წელს. [15]

1947 წელს გადაღებულ ფილმში „კვერცხი და მე“ მაკდონალდს კლოდეტ კოლბერი თამაშობდა. მის ქმარს (წიგნში უბრალოდ „ბობს“ ეძახიან) ფილმში „ბობ მაკდონალდს“ ეძახდნენ, რადგან სტუდიის ხელმძღვანელებს სურდათ არ ეხსენებინათ მაკდონალდის განქორწინების საკითხი საზოგადოების ცნობიერებაში. მას თამაშობდა ფრედ მაკმიური. წიგნები ასახავდნენ გმირებს, მა და პა ქეთლებს, რომლებიც ასევე მონაწილეობდნენ კინოვერსიაში. გმირები იმდენად პოპულარული გახდნენ, რომ მათი მონაწილეობით გადაიღეს კიდევ ცხრა ფილმის სერია.

მაკდონალდმა ასევე გამოაქვეყნა სამი ნახევრად ავტობიოგრაფიული წიგნი:

  • ჭირი და მე (1948), რომელიც აღწერს მის ცხრათვიან ყოფნისას ფირლანდსის ტუბერკულოზის სანიტარიუმში; წიგნის პერსონაჟი მწერალი მონიკა სონეა . ამბობდნენ, რომ ჭირი და მე მაკდონალდის ფავორიტი იყო მისივე წიგნებიდან. New York Times-ის მიმომხილველმა ჭირის შესახებ თქვა: „ბეტი მაკდონალდს...როგორც ჩანს, შეუძლია უსიამოვნო გამოცდილებიდან უფრო მეტი გასართობი გამოიტანოს, ვიდრე ადამიანების უმეტესობას შეუძლია გამოიტანოს ცირკში მოგზაურობისას… მისი სტილის მხატვრულობა, მისი პერსპექტივის ინფექციური ხალისი და მგრძნობიარე გაგება, რომელსაც ის ავრცელებს ნებისმიერ ადამიანზე, ვისთანაც კონტაქტში მოდის... უზრუნველყოფს დიდ სიამოვნებას და სასიცოცხლო ცოდნას, მიუხედავად იმისა, რომ ჭირის საგანია. [16] 1984 წელს New York Times-ის სხვა მწერალმა მას უწოდა „დაუმსახურებლად დავიწყებული“. [17]
  • ყველას ყველაფერი შეუძლია (1950), მოგვითხრობს თავის ცხოვრებას დეპრესიაში, სამუშაოს შოვნის მცდელობის შემდეგ, წლების შემდეგ, როდესაც მან მიატოვა ქმარი და დაბრუნდა დედასთან და დასთან; ეს წიგნი ცნობილია როგორც „ოცდაათიანი წლების შეფასება“ (სიეტლი 1930-იან წლებში). - აღწერილია სხვადასხვა სამსახურები: ფოტოების დახატვა, ფლორისტის, სტომატოლოგის, განგსტერის, საკრედიტო ბიუროსა და ციფრული ბარათების ჯაჭვის სქემა. [18]
  • ხახვი ჩაშუშულში (1955), მოგვითხრობს მისი ცხოვრების შესახებ ხის კაბინაში ბორანით მოგზაურობისას, რომელიც დაეშვა კუნძულ ვაშონზე მეორე ქმართან და თინეიჯერ ქალიშვილებთან ერთად ომის წლებში. ფერმა, რომელსაც აქვს „პუგეტ საუნდის თვალწარმტაცი ხედი, აყვავებული ხეხილი და არწივები, რომლებიც ბუდობენ ფანჯრებს მიღმა“. ახლა იქ არის მაკდონალდისადმი მიძღვნილი პატარა მუზეუმი. [19]

მან ასევე დაწერა ქალბატონი პიგლ-ვიგლის საბავშვო წიგნების სერია და კიდევ ერთი საბავშვო წიგნი, ნენსი და ქლიავი, რომელიც გამოქვეყნებისთანავე აღწერილი იყო, როგორც „ძველი ზღაპრების არსით გაჟღენთილი“.

მაკდონალდსი გადავიდა კალიფორნიის კარმელის ველში 1956 წელს. იგი დაბრუნდა სიეტლში 1957 წლის სექტემბერში კიბოს სამკურნალოდ და იქ გარდაიცვალა საშვილოსნოს სიმსივნით 1958 წლის 7 თებერვალს. [20] [11]

მისი ნაწერების შემდგომი კრებული, სახელწოდებით ვინ, მე? : ბეტი მაკდონალდის ავტობიოგრაფია, მოგვიანებით გამოვიდა. [21]

ყველა ბარდი და-ძმა გარდაცვლილია. მაკდონალდის უმცროსი ქალიშვილი, ჯოან მაკდონალდ კეილი, გარდაიცვალა 2005 წლის ივლისში.

მემკვიდრეობა რედაქტირება

მაკდონალდს აღწერდნენ, როგორც „ეპოქის ერთ-ერთ ყველაზე წარმატებულ და პოპულარულ იუმორისტს“.

2007 წელს მაკდონალდის ქალიშვილმა, ენ მაკდონალდ კენჰემმა გამოაქვეყნა Happy Birthday, Mrs. Piggle-Wiggle, დედის მიერ შექმნილ ისტორიებსა და პერსონაჟებზე დაყრდნობით. წიგნი მიეწერება როგორც დედას, ასევე ქალიშვილს.

2008 წლის 13 მარტს BBC Radio 4-მა მიუძღვნა პროგრამა მაკდონალდსის დაბადებიდან 100 წლის იუბილეს. [22] 2009 წელს, BBC Radio 4-მა ასევე გამართა მაკდონალდის წიგნის საჯარო კითხვა, ყველას შეუძლია გააკეთოს ყველაფერი . [23]

2016 წლის სექტემბერში, ენი პარნელმა, მაკდონალდის შვილიშვილმა, გამოაქვეყნა პიგლი-ვიგლის სერიის შემდგომი ნაწილი, ბენ ჰეტკეს ილუსტრაციებით. [24]

ლიტერატურა რედაქტირება

რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება

სქოლიო რედაქტირება

  1. http://www.historylink.org/File/156
  2. Find a Grave — 1996.
  3. 3.0 3.1 The Fine Art Archive — 2003.
  4. American Women Writers: A Critical Reference Guide from Colonial Times to the Present — 1979.
  5. http://www.historyforsale.com/html/prodetails.asp?documentid=281143&start=1&page=43
  6. Paula Becker: Looking for Betty MacDonald. University of Washington Press, Seattle and London 2016, pp. 9 f.
  7. U.S. census of 1910, taken in Placerville, Idaho on May 2 and 3, shows that Elizabeth Bard was three years old.
  8. U.S. census of 1920, taken in Seattle on January 15, 1920, shows that Elizabeth Bard was 12 years old.
  9. U. S. census of 1930, taken in Center, Washington on April 24, 1930, shows that Elizabeth Heskett was 23 years old.
  10. Upchurch, Michael. (2016-09-04) 'Looking for Betty MacDonald' finds comedy and tragedy en-US. ციტირების თარიღი: 2022-10-09
  11. 11.0 11.1 AP Staff Writer, “Author Betty MacDonald Is Dead; Cancer,” Cedar Rapids Gazette Newspaper Archives, February 8, 1958, page 1.
  12. Brown, Quinn Russell. (2016-12-16) New book details the outlandish life of Seattle author Betty MacDonald. ციტირების თარიღი: 2022-10-09
  13. In the 1930 census Robert and Elizabeth Heskett are noted as having been married for three years
  14. Paula Becker, "Betty MacDonald's The Egg and I is published on October 3, 1945," HistoryLink.org, August 14, 2007. The Egg and I profile. ციტირების თარიღი: 2022-04-11
  15. TIMES, Special to THE NEW YORK (1946-04-19). 'EGG AND I' BOUGHT FOR COLBERT FILM; International Pays $100,000 Down to Betty MacDonald --Three Openings Today Of Local Origin“. The New York Times (ინგლისური). ISSN 0362-4331. ციტირების თარიღი: 2022-10-09.
  16. Crowther, Florence, “Betty MacDonald's Witty Therapy; THE PLAGUE AND I. By Betty MacDonald. 245 pp. Philadelphia: J. B. Lippincott & Co. $9.75.” The New York Times, October 17, 1948, Section BR, Page 6.
  17. Kendrick, Walter (1984-05-06). „CUTTING THROUGH MY SOUL“. The New York Times (ინგლისური). ISSN 0362-4331. ციტირების თარიღი: 2022-10-09.
  18. Rogers, W.G., “Book Emphasizes Idea That You Can Have More Fun When Poor,” Denton Record Chronicle, September 3, 1950, page 14.
  19. Hurley, Anne. "WASHINGTON; Home is Where Her Heart was; the Farm Where 'Onions in the Stew' Author Betty MacDonald Lived and Wrote Still Exudes a Sense of Simple Abundance." Los Angeles Times, Sep 04, 2011.
  20. „MacDonald's centennial reminds Vashon of her place on the Island“. Vashon-Maury Island Beachcomber. March 28, 2008. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2013-12-24. ციტირების თარიღი: 2013-12-23.
  21. MacDonald, Betty Bard. Who, Me? The Autobiography of Betty Macdonald. [Mit Portr.] (1. Publ.). United Kingdom: Hammond, Hammond, 1960.
  22. The Egg and I. ციტირების თარიღი: 2018-05-12
  23. Book at Bedtime. ციტირების თარიღი: 2018-05-12
  24. Conradt, Stacy. Q&A: Ann M. Martin and Annie Parnell from the 'Missy Piggle-Wiggle' Series. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2022-09-14. ციტირების თარიღი: 2024-02-17.