ბელა ვიკარი
ბელა ვიკარი (დ. 1 აპრილი, 1859, ჰეტესი — გ. 22 სექტემბერი, 1945, დუნავეჩე) — უნგრელი ფოლკლორისტი, მწერალი, მთარგმნელი, უნგრეთის მეცნიერებათა აკადემიის თარჯიმანი.
ბელა ვიკარი | |
---|---|
დაბ. თარიღი | 1 აპრილი, 1859[1] |
დაბ. ადგილი | Hetes |
გარდ. თარიღი | 22 სექტემბერი, 1945[1] (86 წლის) |
გარდ. ადგილი | Dunavecse |
დასაფლავებულია | ფარკაშრეტის სასაფლაო |
მოქალაქეობა | უნგრეთი |
საქმიანობა | მთარგმნელი, ესპერანტისტი, stenographer და ეთნოგრაფი |
ცხოვრება და მუშაობა
რედაქტირებაბელა ვიკარმა უმაღლესი განათლება მიიღო ბუდაპეშტის პაზმანი პეტერის უნივერსიტეტში, უნგრული ენისა და ლიტერატურის სპეციალობით 1877-1884 წლებში და დაწერა მასწავლებლების ლექციები (აგოსტ გრეგუსი, პალ გიულაი). ჯერ კიდევ 1870-იანი წლების ბოლოს მან მოკლე ტექსტებით დაწერა ხალხური თქმულებები და სიმღერები. 1896 წლის შობას, მან ევროპაში, ბორსოდის ოლქში, უნიკალური გზით დაიწყო ხალხური სიმღერების ფონოგრამაზე ჩაწერა.
1900 წელს მან პარიზის მსოფლიო გამოფენაზე გამართულ ეთნოგრაფიულ კონგრესზე წარადგინა თავისი მეთოდები და შედეგები, რაც შემდეგ საერთაშორისო ეთნოგრაფიამაც აღრიცხა. თავისი კოლექციების დროს მან ჩაწერა დაახლოებით შვიდი ათასი სიმღერა. 1896 წელს იგი აირჩიეს უნგრეთის ეთნოგრაფიული საზოგადოების მდივნად, მოგვიანებით მან დააარსა საზოგადოება „La Fontaine Society“ და გახდა მისი პრეზიდენტი. 1911 წელს იგი აირჩიეს უნგრეთის მეცნიერებათა აკადემიის წევრად. მისი ყველაზე ცნობილი თარგმანია ვეფხისტყაოსანი, რომელიც ქართული ენიდან უნგრულ ენაზე თარგმნა 1910-იან წლებში. იგი მრავალმხრივი ინდივიდუალურობით გამოირჩეოდა, ის შეუერთდა ესპერანტო მოძრაობას 1910-იან წლებში, იყო უნგრეთის ეროვნული ესპერანტო ასოციაციის გამგეობის წევრი (1920-1928 წწ.), შემდეგ კი მისი საპატიო წევრი (1928-1945 წწ).