აზერბაიჯანის სამთო მრეწველობა
აზერბაიჯანის სამთო მრეწველობა — ქვეყნის ეკონომიკის ერთ-ერთი განშტოებაა.
აზერბაიჯანის ძირითადი ბუნებრივი რესურსებია ბუნებრივი აირი, ნავთობი, ფერადი ლითონები, ბოქსიტი და რკინის მადანი. საბადო და არალითონური მინერალები კონცენტრირებულია მცირე და დიდი კავკასიონის მთებში, წიაღისეული საწვავი კონცენტრირებულია დაბლობ ადგილებში და სამხრეთ კასპიის აუზში.
2010 წელს აზერბაიჯანში არაერთი მინერალი და ლითონი მოიპოვეს.
ქვეყანაში ნავთობის წარმოება და ექსპორტი ხორციელდება. 1991 წლიდან ოფშორული რესურსები ვითარდება. 2010 წლის მთავარი პროექტები იყო შაჰ-დენიზის გაზის კონდენსატის საბადო და აზერი-ჩირაგ-გუნეშლის ოფშორული ნავთობის პლატფორმა[1].
2013 წელს ინდუსტრიამ 33,7 მილიარდი მანეთის ღირებულების პროდუქცია გამოუშვა, მთლიანი წარმოების 74% სამთო მრეწველობაზე მოდიოდა. მრეწველობის ძირითად კაპიტალში ინვესტიციების 66.2% სამთო მრეწველობის სექტორში იყო.
2014 წელს სპილენძის მადნის წარმოება 135%-ით გაიზარდა, კირის წარმოება 88%-ით[2].
2023 წლის 28 დეკემბერს განჯაში ამოქმედდა სამოქალაქო დანიშნულების სამრეწველო ასაფეთქებელი ნივთიერებების წარმოების ქარხანა AzerBlast, AzerGold-ის შვილობილი კომპანია. ქარხანამ სრულ რეჟიმში მუშაობა 2024 წლის 29 ივლისს დაიწყო. ქარხნის ფართობი 15 ჰექტარია. ქარხნის საწყისი სიმძლავრე იქნება 14 ათასი ტონა ასაფეთქებელი ნივთიერება წელიწადში[3].
აალებადი მინერალები
რედაქტირებაწიაღისეული საწვავის წყაროები აზერბაიჯანში წარმოდგენილია ნავთობით, გაზით, ნავთობის ფიქალით და ტორფით. ნავთობის ინდუსტრია მნიშვნელოვან როლს ასრულებს ეკონომიკაში. ნავთობი მოიპოვება როგორც კონტინენტური, ასევე ოფშორული საბადოებიდან.
აზერბაიჯანი ასევე აწარმოებს ნახშირწყალბადის გაზებს.
აზერი-ჩირაგ-გუნეშლის საბადოზე წარმოებული ნავთობის ნაწილი ბაქოს ნავთობგადამამუშავებელ ქარხანაში მუშავდება. ქარხანა დღეში დაახლოებით 400 მილიარდ ბარელ ნავთობს აწარმოებს.