ჩალუკია

ჩალუკია — ოთხი ერთმანეთთან დაკავშირებული დინასტია, რომლებიც მთავრობდნენ დეკანის სამხრეთ და ცენტრალურ ოლქებში, მდინარეებს კავერისა და ნარმადის ხეობათა შუამდინარეთში. თანამედროვე ინდოეთის შტატის კარნატაკის მიდამოებში VI-XII ს.ს.

ჩალუკიას ეპოქის პატადაკალის ტაძარი

ერთმანეთისაგან განსასხვავებლად მიღებულია შემდეგი კლასიფიკაცია:

• ადრეული ჩალუკიები (დაახლ.550—642წ.წ.),
• დასავლეთის ჩალუკიები (დაახლ. 655—753 წ.წ.),
• აღმოსავლეთის ჩალუკიები (დაახლ. 615—1070 წ.წ.),
• გვიანი ჩალუკიები (913—1187).

მათი ძირითადი მოწინააღმდეგეები და არაკეთილმოსურნეები იყვნენ დეკანის დასავლეთში რაშტრაკუტები და დეკანის აღმოსავლეთში პალავები. ჩალუკიას მმართველები ცნობილი არიან ლიტერატურის აყვავებით, დიდი სატაძრო კომპლექსების მშენებლობით პატადაკალის მიდამოებში. პატადაკალის VIII საუკუნის ტაძრები აღიარებულია იუნესკოს მიერ მსოფლიოს კულტურულ მემკვიდრეობად.

ჩალუკიას დინასტია ვატაპიდან

• ჯაიასიმჰა ბალაბჰა, პაიტჰანის რაჯა 500–525
• რანარანგა, ჯაიასიმჰა ბალაბჰას ვაჟი, პაიტჰანის რაჯა 525–535
• სატიაშრაია პულაკეშინ I, რანარანგას ვაჟი, პაიტჰანის რაჯა 535–543, კუნტალას მაჰარაჯა 543–566
• კირტივარმან I, სატიაშრაია პულაკეშინ I-ის ვაჟი, კუნტალას მაჰარაჯა 566–597
• მანგალეშა, სატიაშრაია პულაკეშინ I-ის ვაჟი, კუნტალას მაჰარაჯა 597–609
• სატიაშრაია პულაკეშინ II, კირტივარმან I-ის ვაჟი, კუნტალას მაჰარაჯა 609-615, კუნტალას მაჰარაჯადჰირაჯა 615-642
• ჩანდრადიტია, სატიაშრაია პულაკეშინ II-ის ვაჟი, კუნტალას მაჰარაჯადჰირაჯა 642–648
• ადიტიავარმან, სატიაშრაია პულაკეშინ II-ის ვაჟი, კუნტალას მაჰარაჯადჰირაჯა 648-654
• ვიკრამადიტია I სატიაშრაია, სატიაშრაია პულაკეშინ II-ის ვაჟი, კუნტალას მაჰარაჯადჰირაჯა 654–678
• ვინაიადიტია I, ვიკრამადიტია I სატიაშრაიას ვაჟი, კუნტალას მაჰარაჯადჰირაჯა 678–696
• ვიჯაიადიტია სატიაშრაია, ვინაიადიტია I-ის ვაჟი, კუნტალას მაჰარაჯადჰირაჯა 696–733
• ვიკრამადიტია II, ვიჯაიადიტია სატიაშრაიას ვაჟი, კუნტალას მაჰარაჯადჰირაჯა 733–744
• კირტივარმან II, ვიკრამადიტია II-ის ვაჟი, კუნტალას მაჰარაჯადჰირაჯა 744-753
• ბჰიმა I, ვიკრამადიტია II-ის ვაჟი, კალიანის მაჰარაჯა 744–
• კირტივარმან III, ბჰიმა I-ის ვაჟი, კალიანის მაჰარაჯა
• ტაილაპა I, კირტივარმან III-ის ვაჟი, კალიანის მაჰარაჯა
• ვიკრამადიტია III, ტაილაპა I-ის ვაჟი, კალიანის მაჰარაჯა
• ბჰიმა II, ვიკრამადიტია III-ის ვაჟი, კალიანის მაჰარაჯა 920
• აიანა I, ბჰიმა II-ის ვაჟი, კალიანის მაჰარაჯა 920–950
• ვიკრამადიტია IV, აიანა I-ის ვაჟი, კალიანის მაჰარაჯა 950–957
• ტრაილოკიამალა ტაილაპა II, ვიკრამადიტია IV-ის ვაჟი, კალიანის მაჰარაჯა 957–973, კუნტალას მაჰარაჯადჰირაჯა 973—997
• სატიაშრაია ირივაბედანგა სახასაბჰიმა აკალავარშა, ტრაილოკიამალა ტაილაპა II-ის ვაჟი, კუნტალას მაჰარაჯადჰირაჯა 997-1008
• ვიკრამადიტია V, ტრაილოკიამალა ტაილაპა II-ის შვილიშვილი, კუნტალას მაჰარაჯადჰირაჯა 1008-1015
• აიანა II აკადევი, ტრაილოკიამალა ტაილაპა II-ის შვილიშვილი, კუნტალას მაჰარაჯადჰირაჯა 1015
• ჯაგადეკამალა ჯაიასიმჰა II, ტრაილოკიამალა ტაილაპა II-ის შვილიშვილი, კუნტალას მაჰარაჯადჰირაჯა 1015-1042
• ტრაილოკიამალა სომეშვარა I, ჯაგადეკამალა ჯაიასიმჰა II-ის ვაჟი, კუნტალას მაჰარაჯადჰირაჯა 1042-1068
• ბჰუვანაკამალა სომეშვარა II, ტრაილოკიამალა სომეშვარა I-ის ვაჟი, კუნტალას მაჰარაჯადჰირაჯა 1068—1077
• ტრიბჰუვანამალა ვიკრამადიტია VI, ბჰუვანაკამალა სომეშვარა II-ის ვაჟი, კუნტალას მაჰარაჯადჰირაჯა 1077—1127
• სომეშვარა III, ტრიბჰუვანამალა ვიკრამადიტია VI-ის ვაჟი, კუნტალას მაჰარაჯადჰირაჯა 1127—1135
• ჯაგადეკამალა II, სომეშვარა III-ის ვაჟი, კუნტალას მაჰარაჯადჰირაჯა 1135—1151
• ტაილაპა III, სომეშვარა III-ის ვაჟი, კუნტალას მაჰარაჯადჰირაჯა 1151—1164
• ჯაგადეკამალა III, ტაილაპა III-ის ვაჟი, კუნტალას მაჰარაჯადჰირაჯა 1164—1168
• სომეშვარა IV, ტაილაპა III-ის ვაჟი, კუნტალას მაჰარაჯადჰირაჯა 11681189, გარდ.1199

აღმოსავლეთ ჩალუკიას დინასტია ვენგიდან

• კუბჯა ვიშნუვარდჰანა I, კირტივარმანა I-ის ვაჟი, ვენგის მაჰარაჯა 624-641.
• დჰარაშრაია ჯაიასიმჰა I სარვასიდჰი, კუბჯა ვიშნუვარდჰანა I-ის ვაჟი, ვენგის მაჰარაჯა 641-673
• შრიშრაია შილადიტსია სარვასიდჰი, დჰარაშრაია ჯაიასიმჰა I სარვასიდჰის ვაჟი, ვენგის მაჰარაჯა 673–705
• მანგალარასა, დჰარაშრაია ჯაიასიმჰა I სარვასიდჰის ვაჟი, მანგალაპურის რაჟა, ვენგის მაჰარაჯა
• ინდრა ბჰატარაკა, კუბჯა ვიშნუვარდჰან I-ის ვაჟი, ვენგის მაჰარაჯა 673
• ვიშნუვარდჰან II, ინდრა ბჰატარაკას ვაჟი, ვენგის მაჰარაჯა 673–682
• მანგი იუვარაჯა, ვიშნუვარდჰან II-ი ვაჟი, ვენგის მაჰარაჯა 682–706
• ჯაიასიმჰა II, მანგი იუვარაჯას ვაჟი, ვენგის მაჰარაჯა 706–718
• კოკალა, მანგი იუვარაჯას ვაჟი, ვენგის მაჰარაჯა 718–719
• ვიშნუვარდჰან III, მანგი იუვარაჯას ვაჟი, ვენგის მაჰარაჯა 719–755
• ვიჯაიადიტსია I, ვიშნუვარდჰან III-ის ვაჟი, ვენგის მაჰარაჯა 755–772
• ვიშნუვარდჰან IV, ვიჯაიადიტსია I-ის ვაჟი, ვენგის მაჰარაჯა 772—806
• ვიჯაიადიტსია II ნარენდრაგრუმრაჯა, ვიშნუვარდჰან IV-ის ვაჟი, ვენგის მაჰარაჯა 806–847
• ვიშნუვარდჰან V, ვიჯაიადიტსია II ნარენდრაგრუმრაჯას ვაჟი, ვენგის მაჰარაჯა 847–849
• გუნაგა ვიჯაიადიტსია III, ვიშნუვარდჰან V-ის ვაჟი, ვენგის მაჰარაჯა 849–878, ვენგის მაჰარაჯადჰირაჯა 878–892
• ბჰიმა I, ვიშნუვარდჰან V-ის შვილიშვილი, ვენგის მაჰარაჯადჰირაჯა 892–921
• ვიჯაიადიტსია IV, ბჰიმა I-ის ვაჟი, ვენგის მაჰარაჯადჰირაჯა 921
• ამა I, ვიჯაიადიტსია IV-ის ვაჟი, ვენგის მაჰარაჯადჰირაჯა 921–927
• ბეტა ვიჯაიადიტსია V, ამა I-ის ვაჟი, ვენგის მაჰარაჯადჰირაჯა 927
• ტადაპა, ვიშნუვარდჰან V-ის შვილიშვილი, ვენგის მაჰარაჯადჰირაჯა 927
• ვიკრამადიტია I, ბჰიმა I-ის ვაჟი, ვენგის მაჰარაჯადჰირაჯა 927–928
• ბჰიმა II, ამა I-ის ვაჟი, ვენგის მაჰარაჯადჰირაჯა 928
• იუდჰიმალა, ტადაპას ვაჟი, ვენგის მაჰარაჯადჰირაჯა 928–935
• ბჰიმა III, ვიჯაიადიტსია IV-ის ვაჟი, ვენგის მაჰარაჯადჰირაჯა 935–947
• ამა II, ბჰიმა III-ის ვაჟი, ვენგის მაჰარაჯადჰირაჯა 947–970
• ბადაპა, იუდჰიმალას ვაჟი, ვენგის მაჰარაჯადჰირაჯა 970
• დინარნავა, ბჰიმა III-ის ვაჟი, ვენგის მაჰარაჯადჰირაჯა 970–973
• საკტივარმან I, დინარნავის ვაჟი, ვენგის მაჰარაჯადჰირაჯა 999–1011
• ვიმალადიტია, დინარნავის ვაჟი, ვენგის მაჰარაჯადჰირაჯა 1011–1022
• რაჯარაჯანარენდრა, ვიმალადიტიას ვაჟი, ვენგის მაჰარაჯადჰირაჯა 1022–1031, 1035–1061
• ვიჯაიადიტია VI,ვიმალადიტიას ვაჟი, ვენგის მაჰარაჯადჰირაჯა 1031–1035, 1061–1075
• რაჯენდრა კულოტუნგა I, ვიჯაიადიტია VI-ის შვილიშვილი, ვენგის მაჰარაჯადჰირაჯა 1061—1076, ჩოლას მაჰარაჯადჰირაჯა 1070—1118
• შანტივარმა, ვენგის მაჰარაჯადჰირაჯა 1076–1094

ჩალუკია—ჩოლას დინასტია

• რაჯენდრა I, ჩოლას მაჰარაჯადჰირაჯა 1014—1044წ.წ.
• რაჯენდრა კულოტუნგა I, ვიჯაიადიტ VI-ის შვილიშვილი, ვენგის მაჰარაჯადჰირაჯა 1061—1076, ჩოლას მაჰარაჯადჰირაჯა 1070—1118
• ვიკრამაჩოლა, რაჯენდრა კულოტუნგა I-ის ვაჟი, ჩოლას მაჰარაჯადჰირაჯა 1118—1135
• კულოტუნგა II, ვიკრამაჩოლას ვაჟი, ჩოლას მაჰარაჯადჰირაჯა 1135—1150
• რაჯარაჯა II, კულოტუნგა II-ის ვაჟი, ჩოლას მაჰარაჯადჰირაჯა 1150-1173
• რაჯადჰირაჯა II, ვიკრამაჩოლას ვაჟი, ჩოლას მაჰარაჯადჰირაჯა 1173-1179
• კულოტუნგა III, რაჯარაჯა II-ის ვაჟი, ჩოლას მაჰარაჯადჰირაჯა 1179-1216
• რაჯარაჯა III, კულოტუნგა III-ის ვაჟი, ჩოლას მაჰარაჯადჰირაჯა 1216-1246
• რაჯენდრაჩოლადევა III, რაჯარაჯა III-ის ვაჟი, ჩოლას მაჰარაჯადჰირაჯა 1246-1279

დასავლეთ ჩალუკიების დინასტია კალიანიდან

• კირტივარმანი, კალიანის მაჰარაჯა
• სატიაშრაია, კირტივანტას ვაჟი, კალიანის მაჰარაჯა —653წ.
• ადიტიავარმანი, სატიაშრაის ვაჟი,კალიანის მაჰარაჯა 653ე.—

იხილეთ აგრეთვე

• იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები ინდოეთში