ქამალ თალიბზადე

ქამალ თალიბზადე (აზერ. Kamal Talıbzadə; 14 აგვისტო, 1923, ბაქო - 19 იანვარი, 2006, ბაქო) — კრიტიკოსი, ლიტერატურათმცოდნე, აზერბაიჯანის მწერალთა კავშირის წევრი 1952 წლიდან, ფილოლოგიურ მეცნიერებათა დოქტორი (1965), პროფესორი (1972), აზერბაიჯანის სსრ მეცნიერებათა აკადემიის წევრ-კორესპონდენტი (1980), აზერბაიჯანის მეცნიერის დამსახურებული მოღვაწე (1982), აზერბაიჯანის დამსახურებული პედაგოგი (1983), აზერბაიჯანის სახელმწიფო პრემიის ლაურეატი (1986), დამოუკიდებელი აზერბაიჯანის რესპუბლიკის „დიდების ორდენის“ მფლობელი (1998), აზერბაიჯანის მეცნიერებათა აკადემიის (აკადემიური)წევრი (1989), აზერბაიჯანული საბავშვო ლიტერატურის ერთ-ერთი დამაარსებლის აბდულა შაიგის ვაჟი.

ქამალ თალიბზადე
დაბადების თარიღი	14 აგვისტო, 1923(1923-08-14)
დაბადების ადგილი	ბაქო
გარდაცვალების თარიღი	20 იანვარი, 2006(2006-01-20) (82 წლის)
გარდაცვალების ადგილი	ბაქო
საქმიანობა	პროფესორი
მოქალაქეობა	სსრკ  აზერბაიჯანი
ჯილდოები	დიდების ორდენი და აზერბაიჯანის სსრ-ის სახელმწიფო პრემია

ბიოგრაფია

ქამალ თალიბზადე დაიბადა 1923 წლის 14 აგვისტოს ბაქოში. პირველადი განათლება აქ მიიღო, მოგვიანებით დაამთავრა აზერბაიჯანის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ფილოლოგიური ფაკულტეტი, 1945 წლიდან კი სამეცნიერო მოღვაწეობა დაიწყო აზერბაიჯანის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ნიზამის ლიტერატურის ინსტიტუტში. ომის წლებში იყო თავისუფალი რეპორტიორი აზერბაიჯანის რადიოკომიტეტში, 1948 წელს დაასრულა ასპირანტურა და დაიცვა დისერტაცია თემაზე „აბას სახათის ცხოვრება და შემოქმედება“ და მიიღო ფილოლოგიურ მეცნიერებათა კანდიდატის ხარისხი. 1949–1952 წლებში იყო ინსტიტუტის უფროსი მეცნიერ თანამშრომელი, 1952–1960 წლებში იყო XIX–XX საუკუნეების კათედრის გამგე, 1960–1981 წლებში იყო დირექტორის მოადგილე სამეცნიერო საკითხებში. 1980–1986 წელს მუშაობდა ისტორიის კრიტიკისა და თეორიის განყოფილების გამგედ, ხოლო 1987-1994 წლებში მუშაობდა თანამედროვე აზერბაიჯანული ლიტერატურის განყოფილების გამგედ. 1991 წლიდან აბდულა შაიგის სახლ-მუზეუმის ორგანიზატორი და დირექტორი იყო, 1994 წლიდან კი ANAS-ის კონსულტანტად მუშაობდა. 1950-1952 წლებში ასწავლიდა ბაქოს სახელმწიფო უნივერსიტეტში, ხოლო 1984-1986 წლებში აზერბაიჯანის სახელმწიფო პედაგოგიურ ინსტიტუტში ასწავლიდა აზერბაიჯანული ლიტერატურის ისტორიას და ახალი პერიოდის კრიტიკას. 1965 წელს თალიბზადემ წარმატებით დაიცვა სადოქტორო დისერტაცია აზერბაიჯანული ლიტერატურული კრიტიკის ისტორიისა და განვითარების თავისებურებების შესახებ, 1957-1966 წლებში იყო რესპუბლიკური საკოორდინაციო საბჭოს თავმჯდომარის მოადგილე „მსოფლიო ლიტერატურის განვითარების კანონზომიერებები თანამედროვე ეპოქაში“, 1966-1971 წლებში კი თავმჯდომარე. ინსტიტუტის დროებითი დირექტორი 1973-1974 წლებში, ANAS-ის პრეზიდიუმთან არსებული სამეცნიერო პერსონალის მომზადების საბჭოს წევრი და სოციალურ მეცნიერებათა სამეცნიერო საინფორმაციო ცენტრის სამეცნიერო საბჭოს წევრი, 1960-1981 წლებში ინსტიტუტის სამეცნიერო საბჭოს თავმჯდომარე. საბჭოს დოქტორანტურის და კანდიდატი სამეცნიერო საბჭოების დეპუტატიც იყო. 1954 წლიდან იყო აზერბაიჯანის მწერალთა კავშირის დირექტორთა საბჭოს წევრი, ხოლო 1965-1976 წლებში იყო ჟურნალ „აზერბაიჯანის“ და ჟურნალ „აზერბაიჯანის კომუნისტის“ რედაქტორი. 1980-1987 წლებში მუშაობდა საბჭოთა თურქოლოგთა კომიტეტის წევრად. 1972 წელს აირჩიეს პროფესორად. მისი პირველი ნაბეჭდი ნაშრომი - საბჭოთა კავშირის გმირის, ადილ გულიევისადმი მიძღვნილი ნარკვევი, 1944 წელს დაიბეჭდა წიგნში „აზერბაიჯანის დიდებული შვილები“. თალიბზადე გარდაიცვალა 2006 წლის 19 იანვარს.