უილიამ მარჩი
უილიამ მარჩი (დ. 18 სექტემბერი, 1893 — გ. 15 მაისი, 1954) — ფსიქოლოგიური ჟანრის ამერიკელი მწერალი და სამხედრო-საზღვაო პირი. ექვსი რომანისა და მოთხრობების 4 კრებულის ავტორი. მარჩი კრიტიკოსთა მხრიდან დადებით შეფასებებს იღებდა, თუმცა პოპულარობა არასდროს მოუპოვებია.
| უილიამ მარჩი | |
|---|---|
 | |
| დაბადების თარიღი | 18 სექტემბერი, 1893[1] [2] [3] [4] |
| დაბადების ადგილი | მობილი |
| გარდაცვალების თარიღი | 15 მაისი, 1954[1] [2] [3] [4] (60 წლის) |
| გარდაცვალების ადგილი | ახალი ორლეანი |
| საქმიანობა | მწერალი, რომანისტი, მეზღვაური[5] და ჯარისკაცი[5] |
| მოქალაქეობა | აშშ |
| ალმა-მატერი | კოლუმბიის უნივერსიტეტი, ალაბამის უნივერსიტეტი და ვალპარაისოს უნივერსიტეტი |
| ჯილდოები | Navy Cross |
გაიზარდა ალაბამის ერთ-ერთ სოფელში. სიღარიბის გამო სკოლა 20 წლამდე ვერ დაამთავრა. სწავლობდა სამართალზე, მაგრამ სიღარიბის გამო ეს კურსიც ვერ დაასრულა. 1917 წელს მაჰეტენში იურიდიულ ოფისში მუშაობისას იგი აშშ-ის სამხედრო-საზღვაო ძალებში მოხალისედ ჩაეწერა, I მსოფლიო ომშიც მიიღო მონაწილეობა და უმაღლესი ჯილდოები დაიმსახურა: ფრანგული ომის ჯვარი, ჯვარი გამორჩეული სამსახურისთვის და სამხედრო-საზღვაო ჯვარი. ომის შემდეგ კვლავ იურიდიულ ოფისში მუშაობდა, სანამ წარმატებულ ბიზნეს კარიერას დაიწყებდა.
ბიზნესში ჩართულმა მარჩმა წერა დაიწყო. თავდაპირველად მოთხრობებს წერდა, ხოლო 1933წელს გამოვიდა მისი რომანი - რაზმი K, რომელშიც მისი ომისდროინდელი გამოცდილება ასახა. ამას მოჰყვა სერია „მარგალიტის ქვეყანა“, რომანებისა და მოთხრობების სერია, რომელშიც მოქმედება ავტორის მშობლიურ სამხრეთ ალაბამაში მიმდინარეობს. ყველაზე წარმატებული რომანი The Looking Glass აღმოჩნდა, თუმცა მარჩს ლიტერატურული წარმატებისთვის არ მიუღწევია. ავტორის უკანასკნელი რომანი მანკიერი თესლი 1954 წელს გამოიცა. მარჩი იმავე წელს გარდაიცვალა. 1954 წელს ნაწარმოები სცენაზეც დაიდგა, ხოლო 1956, 1985 და 2018 წლები რომანის მიხედვით იმავე სახელწოდების ფილმები გადაიღეს. 2015 წლის 8 ივნისს უილიამ მარჩი ერთ-ერთი იყო იმ 12 ადამიანს შორის, რომელიც ალაბამის მწერალთა დიდების ხეივანში შეიყვანეს.[6]
ჯილოები და წოდებები
რედაქტირებასამხედრო ჯილდოები
რედაქტირება- ფრანგული ომის ჯვარი რტოთი (Croix de Guerre), 1918
- აშშ-ის დამსახურებული სამსახურის ჯვარი, 1918
- აშშ-ის სამხედრო-საზღვაო ჯვარი, 1918
ლიტერატურული ჯილდოები
რედაქტირება- „პატარა ცოლი“ — შეიტანეს ამერიკის საუკეთესო მოთხრობებისა და ო'ჰენრის ჯილდოს მოთხრობების კრებულში, 1930
- „მეთხუთმეტე რაზმი K-დან“ — შეიტანეს ო' ჰენრის ჯილდოს მოთხრობების კრებულში, 1931
- „ჯამი დამატებით“ — შეიტანეს ო'ჰენრის პრემიის მოთხრობების კრებულში, 1936
- „შეიძლება მზემ გამოანათოს“ — შეიტანეს ამერიკის საუკეთესო მოთხრობების კრებულში, 1937
- „უკანასკნელი შეხვედრა“ — შეიტანეს ო'ჰენრის პრემიის მოთხრობების კრებულში, 1937
- „მდედრი ხილის მწერი“ — შეიტანეს ამერიკის საუკეთესო მოთხრობების კრებულში, 1944
- მანკიერი თესლი — ეროვნული წიგნის ჯილდოს ნომინაცია, 1955
ნაშრომები
რედაქტირებარომანები
რედაქტირება- (1933) Company K. New York: Smith and Haas.
- Republished, intr. John W. Aldridge, (1984) Company K. New York: Arbor House. ISBN 0-87795-647-2.
- Republished, ed. and intr. Philip Beidler, (1989) Company K. Tuscaloosa: U of Alabama P. ISBN 0-8173-0480-0.
- (1934) Come in at the Door. New York: Smith and Haas.
- (1936) The Tallons. New York: Random House.
- (1943) The Looking-Glass. Boston: Little, Brown.
- (1952) October Island. Boston/London: Little, Brown/Gollancz.
- (1954) The Bad Seed. New York: Rinehart.
- Republished, intr. Elaine Showalter, (1997) The Bad Seed: A Novel. Hopewell: Ecco Press.
- Republished, intr. Elaine Showalter, (2005) The Bad Seed: A Novel. New York: Harper Perennial. ISBN 9780060795481.
კრებულები
რედაქტირება- (1935) The Little Wife and Other Stories. New York: Smith and Haas.
- (1939) Some Like Them Short. Boston: Little, Brown.
- (1945) Trial Balance: The Collected Short Stories of William March. New York: Harcourt, Brace. ISBN 0-8173-0372-3.
- 1970 republication, (1970) Trial Balance: The Collected Short Stories of William March. Westport: Greenwood. ISBN 0-8371-3221-5.
- 1987 republication, (1987) Trial Balance: The Collected Short Stories of William March. Tuscaloosa: U of Alabama P. ISBN 0-8173-0372-3.
- (1956) A William March Omnibus. New York: Rinehart.
- (1960) 99 Fables. Tuscaloosa: U of Alabama P.
მარჩის შრომებზე დაფუძნებული ფილმები
რედაქტირება- მანკიერი თესლი (რეჟისორი მერვინ ლეროი, 1956)
- მანკიერი თესლი (რეჟისორი პოლ ვენდკოსი, 1985)
- რაზმი K (რეჟისორი რობერტ კლემი, 2004)
- მანკიერი თესლი (რეჟისორი რობ ლოუ, 2018)
ბიბლიოგრაფია
რედაქტირება- Beidler, Philip D. (1989). „Introduction“, Company K: with an introduction by Philip D. Beidler. U of Alabama P, გვ. vii–xxvi. ISBN 0-8173-0480-0.
- Canfield-Reisman, Rosemary M. (1987). „Introduction“, Trial Balance: The Collected Short Stories of William March. Tuscaloosa: U of Alabama P. ISBN 0-8173-0372-3.
- (1956) „Introduction“, A William March Omnibus. New York: Rinehart.
- Hitchcock, Bert (2002). „Alabama, Literature of“, The Companion to Southern Literature: Themes, Genres, Places, People, Movements, and Motifs. LSU Press, გვ. 24–30. ISBN 978-0-8071-2692-9.
- Simmonds, Roy S. (1984). The Two Worlds of William March. Tuscaloosa: U of Alabama P. ISBN 9780817356873. [მკვდარი ბმული]
- Simmonds, Roy S. (1988). William March: An Annotated Checklist. U of Alabama P, გვ. xii. ISBN 0-8173-0361-8.
რესურსები ინტერნეტში
რედაქტირება- Heatherly, Carey W.. Over the Top: Alabama and the Great War. დაარქივებულია ორიგინალიდან — სექტემბერი 29, 2007. ციტირების თარიღი: August 21, 2009.
- Keillor, Garrison. William March biography. The Writer's Almanac. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2011-06-16. ციტირების თარიღი: 2020-12-28.
სქოლიო
რედაქტირება- ↑ 1.0 1.1 SNAC — 2010.
- ↑ 2.0 2.1 ბროდვეის ინტერნეტ მონაცემთა ბაზა — 2000.
- ↑ 3.0 3.1 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
- ↑ 4.0 4.1 Vegetti Catalog of Fantastic Literature
- ↑ 5.0 5.1 Czech National Authority Database
- ↑ Staff report (May 25, 2015). „Rick Bragg, Harper Lee will be among Alabama Writers' Forum's inductees“ (May 25, 2015). Tuscaloosa News. დაარქივებულია ორიგინალიდან — მარტი 6, 2016. ციტირების თარიღი: ივლისი 4, 2020.