კეისრის კოდი: განსხვავება გადახედვებს შორის

 

[[კრიპტოგრაფია]]ში '''კეისრის შიფრი''' ცნობილია ასევე, '''კეისრის კოდის''', '''ბიჯით დაშიფრვის''' სახელწოდებებით (ინგლისურად {{lang|en|shift cipher}}). ეს არის დაშიფრვის ყველაზე მარტივი გზა. ამ დაშიფრვის ტექნიკა აგებულია [[დაშიფრვა შეცვლის მეთოდზე]], ანუ დაუშიფრავი ტექსტის ასო იცვლება ანბანის სხვა ასოთი, რომელიც მისგან დაშორებულია ფიქსირებული ბიჯით. მაგალითად, თუ ჩვენ ვიყენებთ ბიჯს 3-ს, <tt>A</tt> შეცვლილი იქნება <tt>D</tt>-თი, <tt>B</tt> გახდება<tt>E</tt> და ა.შ. ამ მეთოდს ეწოდა [[იულიუს კეისრის]] სახელი, რაგდან მან პირველმა გამოიყენა ეს მეთოდი, სამხედრო მიმოწერაში.

 

== ისტორია და გამოყენება ==

 

კეისრის კოდი თავის დასახელებას იღებს [[იულიუს კეისარი|იულიუს კეისრისგან]], რომელმაც პირველმა გამოიყენა დაშიფვრა ბიჯით 3 მარცხნივ, სამხედრო სახის მიმოწერაში.

მეორე შემთხვევაში, შეტევა ხდება პირდაპირი მეთოდით, საკმარისია ვცადოთ ყველა შესაძლო დაშიფვრა, სანამ სასურველს არ ვიპოვით. ფრანგულად [[attaque par force brute]], რომელიც არც თუ ისე ფაქიზი მეთოდია. მარტივი მეთოდით რომ მოვახდინოთ გაშიფვრა, ავიღოთ ტექსტის რაღაც ნაწილი და ჩამოვწეროთ ცხრილში მისი ყველა შესაძლო ბიჯი (იხილეთ ცხრილი). ცხრილში აღებული გვაქვს ფრაგმენტი <tt>GVCTX SKVEQ QI</tt>; სწორი ტექსტი ადვილად გამოჩნდება მეოთხე ხაზზე.

 

 

სხვა გზა არის პირდაპირი შეტევა, გავაკეთოთ ანალიზი ასოების გამოჩენის სიხშირეზე: ვადგენთ ასოების სიხშირის გრაფიკს დაშიფრული ტექსტისთვის. მიღებული შედეგების შედარებით ენისთვის დამახასითებელ ასოების გამოჩენის სიხშირულ მონაცემებთჩვენ შეგვიდლია ადვილად აღმოვაჩინოთ ბიჯის მნიშვნელობა. ამ მეთოდს ეწოდება ასოების გამოჩენის სიხშირული ანალიზი. მაგალითად, ინგლისურში ასოები<tt>E</tt> და <tt>T</tt> ყველაზე ხშირად გამოყენებულია, <tt>Q</tt> და <tt>Z</tt> ყველაზე ნაკლებად გამოყენებული ასოებია.

 

* David Kahn, ''The Codebreakers — The Story of Secret Writing,'' 1967. ISBN 0-684-83130-9.

* F.L. Bauer, ''Decrypted Secrets,'' 2nd edition, 2000, Springer. ISBN 3-540-66871-3.

* [[ერთეულოვანი დაშორება]]

 

* {{en}} [http://www.thedavincigame.com/Code_breaking.html A Caesar shift decoder in Excel format allowing you to see all 25 possibilities simultaneously]

* [http://www.apprendre-en-ligne.net/crypto/cesar/index.html Cryptage en ligne]

[[eu:Zesar zifratu]]

[[fa:رمز سزار]]

[[he:צופן קיסר]]

[[hr:Cezarova šifra]]