რომის სამეფო: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შეუმოწმებელი ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
მ →რომის დაარსება: სტილის გამართვა |
მNo edit summary |
||
ხაზი 14:
უძველესი რომის მოსახლეობა იყოფებოდა 300 გვარად, ყოველი 10 გვარი გაერთიანებული იყო კურიად, ხოლო 10 კურია — ტრიბად. ამგვარად სულ 3 ტრიბი იყო.
==სახელმწიფო წყობა==▼
ამ ეტაპზე რომის ქალაქ-სახელმწიფოს სათავეში მეფე ედგა, მაგრამ მეფე არ იყო ერთპიროვნული მმართველი. საკანონმდებლო ორგანოებს წარმოადგენდა რომის სენატი და სახალხო კრებები. კრებებზე ხმის უფლება მხოლოდ [[რომის მოქალაქეობა|რომის მოქალაქეებს]] ჰქონდათ. მოქალაქე უნდა ყოფილიყო რომაული 300 გვარიდან ერთ-ერთი გვარის წარმომადგენელი. კრებებზე ხდებოდა კანონების მიღება, მეფეების არჩევა, რელიგიური საკითხების განხილვა, სასამართლოები და ა.შ.▼
სენატი თავდაპირველად წარმოადგენდა უხუცესთა საბჭოს, სადაც ყოველი გვარის უხუცესი წევრები შედიოდნენ. რომის ისტორიის განმავლობაში სენატი იყო მთავარი საკანონმდებლო ორგანო. ▼
ამ პერიოდის რომში უკვე არსებობდა მონათმფლობელობა, მაგრამ მას ჯერ პატრიარქალური ხასიათი ჰქონდა და მონები ძირითადად სახლის სამუშაოებისთვის გამოიყენებოდნენ.▼
როგორც წესი, მეფეების არჩევა რომში ხდებოდა ერთი ოჯახიდან, მაგრამ ეს არ იყო აუცილებელი. მაგალითად [[ნუმა პომპილიუსი]] და [[ლუციუს ტარკვინიუს პრისკუსი]] საერთოდ არ იყვნენ რომაელები. მეფის არჩევა ხდებოდა სახალხო კრებაზე, შემდეგ არჩეულ კანდიდატს უგზავნიდნენ ელჩებს (ნუმა პომპილიუსი). მეფე იყო ასევე მთავარი მხედართმთავარიც და უზენაესი ქურუმი.▼
რომაელი ახალგაზრდები სრულწლოვანები 14-17 ასაკში ხდებოდნენ, ამ დროს ხდებოდა toga praetexta-ს toga virilis-ით შეცვლა. ამ ასაკიდან მათ ჰქონდათ სახალხო კრებებში მონაწილეობის უფლება. 60 წელს მიღწეული პირები კი რომში განიხილებოდნენ როგორც უხუცესები. ▼
ქონებრივი ცენზის მიხედვით რომაელების კლასებად დაყოფა სერვიუს ტულიუსის რეფორმის შედეგად მოხდა. ქალაქის ტერიტორია გაიყო ოთხ ტრიბად, ეს ტრიბები ძველ რომაულ ტრიბებთან კავშირში აღარ
*1 კლასი - 100 ათას ასზე მეტი.▼
*2 კლასი - 75 ათას [[რომაული ფულადი სისტემა|ასი]].▼
*3 კლასი - 50 ათასი ასი. ▼
*4 კლასი - 25 ათასი ასი. ▼
*5 კლასი - 12.5 ათასი ასი.▼
ხოლო უღარიბესი მოსახლეობა კლას გარეთ დარჩა, მათ პროლეტარები ეწოდათ. ამ რეფორმას სამხედრო მნიშვნელობა ჰქონდა, რადგან ჯარში კლასების მიხედით იყვანდნენ ხალხს.▼
==რომის მეფეები რომულუსის შემდეგ==
Line 68 ⟶ 90:
მიუხედავად ამ ყველაფრისა, არქეოლოგიურ გათხრებში აღმოჩნდა რომ პალატინის ბორცვი სწორედ ძვ. წ. VIII საუკუნიდან იყო უკვე დასახლებული, ხოლო ლინგვისტური ანალიზის მიხედვით ძვ. წ. მეორე ათასწლეულში აქაველები მართლაც ცდილობდნენ ტიბრის მიდამოებში დამკვიდრებას.
▲==სახელმწიფო წყობა==
▲ამ ეტაპზე რომის ქალაქ-სახელმწიფოს სათავეში მეფე ედგა, მაგრამ მეფე არ იყო ერთპიროვნული მმართველი. საკანონმდებლო ორგანოებს წარმოადგენდა რომის სენატი და სახალხო კრებები. კრებებზე ხმის უფლება მხოლოდ [[რომის მოქალაქეობა|რომის მოქალაქეებს]] ჰქონდათ. მოქალაქე უნდა ყოფილიყო რომაული 300 გვარიდან ერთ-ერთი გვარის წარმომადგენელი. კრებებზე ხდებოდა კანონების მიღება, მეფეების არჩევა, რელიგიური საკითხების განხილვა, სასამართლოები და ა.შ.
▲სენატი თავდაპირველად წარმოადგენდა უხუცესთა საბჭოს, სადაც ყოველი გვარის უხუცესი წევრები შედიოდნენ. რომის ისტორიის განმავლობაში სენატი იყო მთავარი საკანონმდებლო ორგანო.
▲ამ პერიოდის რომში უკვე არსებობდა მონათმფლობელობა, მაგრამ მას ჯერ პატრიარქალური ხასიათი ჰქონდა და მონები ძირითადად სახლის სამუშაოებისთვის გამოიყენებოდნენ.
▲როგორც წესი მეფეების არჩევა რომში ხდებოდა ერთი ოჯახიდან, მაგრამ ეს არ იყო აუცილებელი. მაგალითად ნუმა პომპილიუსი და ლუციუს ტარკვინიუს პრისკუსი საერთოდ არ იყვნენ რომაელები. მეფის არჩევა ხდებოდა სახალხო კრებაზე, შემდეგ არჩეულ კანდიდატს უგზავნიდნენ ელჩებს (ნუმა პომპილიუსი). მეფე იყო ასევე მთავარი მხედართმთავარიც და უზენაესი ქურუმი.
▲რომაელი ახალგაზრდები სრულწლოვანები 14-17 ასაკში ხდებოდნენ, ამ დროს ხდებოდა toga praetexta-ს toga virilis-ით შეცვლა. ამ ასაკიდან მათ ჰქონდათ სახალხო კრებებში მონაწილეობის უფლება. 60 წელს მიღწეული პირები კი რომში განიხილებოდნენ როგორც უხუცესები.
▲ქონებრივი ცენზის მიხედვით რომაელების კლასებად დაყოფა სერვიუს ტულიუსის რეფორმის შედეგად მოხდა. ქალაქის ტერიტორია გაიყო ოთხ ტრიბად, ეს ტრიბები ძველ რომაულ ტრიბებთან კავშირში აღარ იყვნენ, მოსახლეობაც დაყო ამ 4 ტრიბად. ამის გარდა მოხდა მოსახლეობის ქონებრივი ცენზის მიხედვით 5 კლასად დაყოფა:
▲1 კლასი - 100 ათას ასზე მეტი.
▲2 კლასი - 75 ათას [[რომაული ფულადი სისტემა|ასი]].
▲3 კლასი - 50 ათასი ასი.
▲4 კლასი - 25 ათასი ასი.
▲5 კლასი - 12.5 ათასი ასი.
▲ხოლო უღარიბესი მოსახლეობა კლას გარეთ დარჩა, მათ პროლეტარები ეწოდათ. ამ რეფორმას სამხედრო მნიშვნელობა ჰქონდა, რადგან ჯარში კლასების მიხედით იყვანდნენ ხალხს.
==ძველ რომაული კულტურა და რელიგია==
| |||