კავკასიის ომი: განსხვავება გადახედვებს შორის

==პირველი ტალღა (1763-1864)==

===სამხრეთ კავკასიის ფრონტი===

[[1783]] წლის [[24 ივლისი|24 ივლისს]] ერეკლე მეორემ და ეკატერინე დიდმა ხელი მოაწერეს თანამშრომლობისა და პროტექტორატის ტრაქტატს. საქართველომ [[რუსეთის იმპერია]]ს საგარეო [[პოლიტიკა]] დაუთმო საშინაო საქმეებში ჩაურევლობის, ავტონომიურობისა და მთლიანობის დაცვის პირობით. საქართველოს საშინაო პოლიტიკა ხელშეუხებული უნდა ყოფილიყო. მაგრამ რუსეთმა ოფიციალურად დადებული პირობა არ შეასრულა. [[ეკატერინე დიდი]] [[1796]] წელს დესპოტმა იმპერატორმა [[პავლე I|პავლე პირველმა]] შეცვალა; 2 წლის შემდეგ, ერეკლე მეორე მისმა უმოქმედო მემკვიდრემ, საქართველოს უკანასკნელმა მეფემ გიორგი მეთორმეტემ ([[1798]]-[[1800]]) შეცვალა, რომლის გარდაცვალების შემდეგაც, [[1800]] წლის [[28 დეკემბერი|28 დეკემბერს]], მის შვილებსა და ძმებს შორის ტახტისთვის ბრძოლა გაიმართა. [[1801]] წელს, [[18 იანვარი|18 იანვარს]] იმპერატორმა პავლე პირველმა გამოსცა მანიფესტი, რომლითაც რუსეთის იმპერიის მიერ საქართველოს სამეფოს ანექსია გამოაცხადა. 1801 წლის [[15 სექტემბერი|15 სექტემბერს]], [[ალექსანდრე I|ალექსანდრე პირველმა]] [[1783]] წლის ტრაქტატის დარღვევა ახალი საიმპერატორო მანიფესტით დაადასტურა. საქართველოს უძველესი სამეფო რუსეთის სახელმწიფოს შემადგენელ ნაწილად იქცა.

 

[[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანის]] ოკუპაცია, [[რუსეთის იმპერია|რუსეთის იმპერიის]] მიერ 1813 წელს, ხოლო [[სომხეთი|აღმოსავლეთ სომხეთისა]] - 1829 წელს დასრულდა.

 

1817 წელს მოხდა პირველი შეტაკებები [[რუსეთი|რუსეთის]] არმიასა და მთიელი კავკასიელებს შორის. ომი უფრო ღრმა სტადიაში გადავიდა მას შემდეგ, რაც [[რუსეთი|რუსეთმა]] წარმატებას მიაღწია [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალეთისა]] და [[სპარსეთი|სპარსეთის]] წინააღმდეგ ომებში. რუსული არმია [[ჩრდილო კავკასია|ჩრდილო კავკასიაში]] უდიდეს წინააღმდეგობას გადაეყარა. მთიელ კავკასიელებს მეთაურობდნენ: [[ღაზი მოლა]], [[ჰამზათ-ბეგი]], [[ჰაჯი-მურატი|ჰაჯი-მურატი]] და [[შამილი]]([[1834]] წლიდან). 1845 წელს, [[შამილი|შამილმა]] შეძლო რა რუსეთის მსხვილმასშტაბიან შეტევის შეჩერება.

 

 

===ჩერქეზეთის ფრონტი===

[[რუსეთის იმპერია]] ჩერქეზეთში სამხედრო კამპანიას 101 წლის განმავლობაში, 1763 წლიდან - 1864 წლამდე ეწეოდა. ისინი გადაეყარნენ უდიდეს წინააღმდეგობას კავკასიელების მთიელების მხრიდან.

 

{{მთავარი|აფხაზეთის ომი (1998)}}

{{მთავარი|სამხრეთ ოსეთის ომი (2008)}}

აფხაზეთის ომი 1992—93 წლებში მიმდინარეობდა [[საქართველოს შეიარაღებული ძალები|საქართველოს სამთავრობო ჯარებსა]] და სეპარატისტულად განწყობილ ეთნიკურ აფხაზთა ერთ ნაწილს შორის, რომელიც 13 თვესა და 13 დღეს გაგრძელდა. სეპარატისტთა მხარეს ასევე იბრძოდნენ ადგილობრივი სომხები (ბაგრამიანის სახელობის ბატალიონი), დაქირავებული მებრძოლები [[ჩრდილოეთი კავკასია|ჩრდილოეთ კავკასიიდან]], [[კაზაკები|კაზაკთა]] შეიარაღებული მილიციის მეომრები, რომელთაც არაოფიციალურად მხარს უჭერდა [[რუსეთი]]ს სამხედრო ბაზის გარნიზონი [[გუდაუთა]]ში.