იმპულსი: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შეუმოწმებელი ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
No edit summary |
||
ხაზი 1:
ჟ'''იმპულსი''' – [[ნიუტონი, ისააკ|ნიუტონის]] არარელატივისტურ [[მექანიკა|მექანიკაში]] მექანიკური მოძრაობის ზომა, ვექტორული სიდიდე, რომელიც [[ნივთიერი წერტილი|ნივთიერი წერტილის]] [[მასა|მასის]] და [[სიჩქარე|სიჩქარის]] ნამრავლს წარმოადგენს
: <math>\vec {p} = m \vec {v}.</math>
იმპულსის მიმართულება ემთხვევა სიჩქარის მიმართულებას. წერტილის იმპულსი მუდმივია, თუ მასზე არ მოქმედებენ გარე ძალები. საზოგადოდ, გარე ძალის მოქმედება იწვევს იმპულსის ცვლილებას მოდულით და მიმართულებით. ამ ცვლილებას
ხაზი 9:
(<math>\hbar</math> - [[პლანკის მუდმივა]], <math> {\omega} </math> - [[სიხშირე]], c – [[სინათლის სიჩქარე]]). [[კვანტური მექანიკა|კვანტურ მექანიკაში]] იმპულსს ხშირად [[ტალღური ფუნქცია|ტალღური ფუნქციის]] დამოუკიდებელ ცვლადად განიხილავენ, ანუ ტალღური ფუნქციის იმპულსურ წარმოდგენას ირჩევენ. [[რელატივისტურ მექანიკა|რელატივისტურ მექანიკაში]] m მასის თავისუფალი ნაწილაკის იმპულსი სიჩქარეს უკავშირდება
: <math>\vec p = \frac{m \vec v}{\sqrt{1-v^2/c^2}}</math>
ფორმულით. ოთხგანზომილებიან [[მინკოვსკის სივრცე – დრო|მინკოვსკის სივრცე – დროში]] იმპულსის (<math>p_x, p_y, p_z</math>) მდგენელები და <math>\frac {iE}{c}</math> სიდიდე (სადაც <math>E = \frac {mc^2}{\sqrt {1-v^2/c^2}}</math> - ნაწილაკის [[ენერგია]], <math>i^2 = -1</math>) ქმნიან <math>p_i</math> ოთხვექტორს. იმპულსის ოთხვექტორი ოთხგანზომილებიან სიჩქარეს ასე უკავშირდება:
:<math>p_i = mcu_i.</math>
თუ გავითვალისწინებთ, რომ
:<math>u_i^2 = -1,</math>
მივიღებთ კავშირს ნაწილაკის ენერგიასა და იმპულსს შორის:
:<math>\frac {E^2}{c^2} = p^2 + m^2c^2.</math>
[[ar:زخم الحركة]]
| |||