ვიკიპედია

დიდი დეპრესია: განსხვავება გადახედვებს შორის

ისტორიის ინტერაქციულად გადახედვა
[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
← წინა ცვლილებაშემდეგი ცვლილება →
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ვიზუალურივიკიტექსტი
მ ბოტის შეცვლა: el:Παγκόσμια οικονομική ύφεση 1929
მNo edit summary
ხაზი 1:
::<small>''მოცემული სტატია 1930-იანი წლების მსოფლიო ეკონომიკურიეკონომიკურ კრიზისს ეხება.''</small>
 
'''დიდი დეპრესია''' იყო მასიური გლობალური ეკონომიკური ვარდნა, რომელიც გრძელდებოდა [[1929]]-დან წლიდან დაახლოებით 10 წლის განმავლობაში. მან გამოიწვია უამრავი ბანკის გაკოტრება, რეკორდული უმუშევრობა, ისევე, როგორც ერთობლივი[[მშპ|მთლიანი ეროვნული პროდუქტის]], ინდუსტრიული წარმოების, აქციათა ბაზარზე ფასთა და ასევე პრაქტიკულად ეკონომიკის ზრდის ყველა პარამეტრის მკვეთრი ვარდნა. ვარდნის პიკი მიღწეულ იქნა უკვე [[1933]] წელს, თუმცა მხოლოდ [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომის]] შემდეგღა იქნა შესაძლებელი ისეთი ინდიკატორების, როგორიცაა ინდუსტრიული წარმოება, საწარმოო აქციათა ფასებისა და გლობალური [[ერთობლივი შიდა პროდუქტი|ერთობლივი შიდა პროდუქტის]] 1929 წლის დონემზე აყვანა.
 
სახელწოდება "დიდი დეპრესია" ამ მოვლენისთვის დარქმეულ იქნა იმ მიზეზის გამო, რომ ეს იყო ინდუსტრიული მსოფლიოსქვეყნების ისტორიაში ყველაზე მასშტაბული ვარდნა ინდუსტრულ წარმოებასა და პროდუქტიოულობაშიპროდუქტიულობაში, და რომ მისი ეფექტი საგრძნობლად მტკივნეული იყო მთელ ინდუსტრიულ მსოფლიოსა და მათმათი სავაჭრო პარტნიორებისთვის განვითარებად ქვეყნებში.
 
ტერმინი "დიდი დეპრესია" მიუთითებს არა მხოლოდ ეკონომიკურ მოვლენაზე, ის ასევე განსაზღვრავს ერთ მთლიან კულტურულ პერიოდს, რომელსაც მარტივად "დეპრესიას" უწოდებენ, და პოლიტიკურ გამოძახილს ამ ეკონომიკური მოვლენებისადმი.
 
 
==დიდი დეპრესიის მიზეზები==
ეკონომისტები, ისტორიკოსები და პოლიტიკური მეცნიერები დიდი დეპრესიის მიზეზეთა მრავალ თეორიას ასახელებენ. ესამგვარად ის ეკონომიკური ისტორიის ერთ-ერთ ყველაზე მეტად შესწავლილ მოვლენად რჩება დღემდე. საერთო მოსაზრებით დიდი დეპრესიის მიზეზი ძირითადად მთავრობის მიერ [[მონეტარული პოლიტიკა|მონეტარული პოლიტიკის]] არასწორი მართვა გახდა.▼
 
ძირითადი კაპიტალისტური ეკონომიკის თეორიები ყურადღებას ამახვილებენამახვილებს წარმოებას, მოხმარებასა და კრედიტს შორის ურთიერთობაზე მაკროეკონომიკის განხრით, და პერსონალურპირად ინცენტივებსა და მსყიდველობით გადაწყვეტილებებზე მიკროეკონომიკის განხრით. ეს თეორიები ცდილობენცდილობს დააწყონდააწყოს მოვლენათა ქრონოლოგია ისე, რომ გაირკვეს რამ გამოიწვია ინდუსტრიული სამყაროს მონეტარული სისტემისა და მისიმათი სავაჭრო ურთიერთობების კოლაფსიჩავარდნა. მათგან განსხვავებით [[მარქსისტული ეკონომიკის თეორია|მარქსისტული ეკონომიკის თეორიათა]] ფოკუსიყურადღებას არისამახვილებს ურთიერთობაურთიერთობაზე წარმოების კონტროლსა და სიმდიდრის კონცენტრაციას შორის. [[მარქსისტები|მარქსისტებისთვის]] დიდი დეპრესია გარდუვალია [[კაპიტალიზმი|კაპიტალიზმისთვის]] და ეს მოვლენა საკვირველი არ უნდა იყოს.▼
▲ეკონომისტები, ისტორიკოსები და პოლიტიკური მეცნიერები დიდი დეპრესიის მიზეზეთა მრავალ თეორიას ასახელებენ. ეს ეკონომიკური ისტორიის ერთ-ერთ ყველაზე მეტად შესწავლილ მოვლენად რჩება დღემდე. საერთო მოსაზრებით დიდი დეპრესიის მიზეზი ძირითადად მთავრობის მიერ მონეტარული პოლიტიკის არასწორი მართვა გახდა.
 
ბოლო დროს, ეკონომისტთა უმრავლესობა ემხრობა მოსაზრებას, რომ სააქციო[[საფონდო ბაზარი|საფონდო ბაზრის]] კრახი [[1929]] წელს არ ყოფილა დიდი დეპრესიის პირდაპირი მიზეზი, არამედ უფრო შედეგი, რომელმაც კატალიზატორის როლი ითამაშაშეასრულა და მოვლენების დრამატულ განვითარებამდე მიგვიყვანა. იმდროინდელი ეკონომიკური მონაცემების სტატისტიკის შესწავლით ნათელი ხდება დეპრესიის უფრო ღრმა მიზეზები, რომელსაც ასევე თან სდევდა ევროპის ეკონომიკური დაღმასვლა. დღეისთვის, ყველაზე მიღებულია [[პეტრე ტემინის თეორია]]: დიდი დეპრესია გამოწვეული იყო [[აშშ|შეერთებული შტატების]] ფედერალური რეზერვის მიერ წლების განმავლობაში გატარებული კატასტროფულად მცდარი მონეტარული პოლიტიკით, რომელიც წინ უძღოდა დიდ დეპრესიას. [[ინფლაცია|ინფლაციის]] შეკავების მიზნით ფულის მიწოდების შეზღუდვის პოლიტიკამ მწვავე უკურეაქცია გამოიწვია, ვინაიდან ეკონომიკის ფაქტობრივი პრობლემა [[დეფლაცია]] იყო.▼
▲ძირითადი კაპიტალისტური ეკონომიკის თეორიები ყურადღებას ამახვილებენ წარმოებას, მოხმარებასა და კრედიტს შორის ურთიერთობაზე მაკროეკონომიკის განხრით, და პერსონალურ ინცენტივებსა და მსყიდველობით გადაწყვეტილებებზე მიკროეკონომიკის განხრით. ეს თეორიები ცდილობენ დააწყონ მოვლენათა ქრონოლოგია ისე, რომ გაირკვეს რამ გამოიწვია ინდუსტრიული სამყაროს მონეტარული სისტემისა და მისი სავაჭრო ურთიერთობების კოლაფსი. [[მარქსისტული ეკონომიკის თეორია|მარქსისტული ეკონომიკის თეორიათა]] ფოკუსი არის ურთიერთობა წარმოების კონტროლსა და სიმდიდრის კონცენტრაციას შორის. [[მარქსისტები|მარქსისტებისთვის]] დიდი დეპრესია გარდუვალია [[კაპიტალიზმი|კაპიტალიზმისთვის]] და ეს მოვლენა საკვირველი არ უნდა იყოს.
 
▲ბოლო დროს, ეკონომისტთა უმრავლესობა ემხრობა მოსაზრებას, რომ სააქციო ბაზრის კრახი [[1929]] წელს არ ყოფილა დიდი დეპრესიის პირდაპირი მიზეზი, არამედ უფრო შედეგი, რომელმაც კატალიზატორის როლი ითამაშა და მოვლენების დრამატულ განვითარებამდე მიგვიყვანა. იმდროინდელი ეკონომიკური მონაცემების სტატისტიკის შესწავლით ნათელი ხდება დეპრესიის უფრო ღრმა მიზეზები, რომელსაც ასევე თან სდევდა ევროპის ეკონომიკური დაღმასვლა. დღეისთვის, ყველაზე მიღებულია [[პეტრე ტემინის თეორია]]: დიდი დეპრესია გამოწვეული იყო [[აშშ|შეერთებული შტატების]] ფედერალური რეზერვის მიერ წლების განმავლობაში გატარებული კატასტროფულად მცდარი მონეტარული პოლიტიკით, რომელიც წინ უძღოდა დიდ დეპრესიას. ინფლაციის შეკავების მიზნით ფულის მიწოდების შეზღუდვის პოლიტიკამ მწვავე უკურეაქცია გამოიწვია, ვინაიდან ეკონომიკის ფაქტობრივი პრობლემა [[დეფლაცია]] იყო.
 
 
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/დიდი_დეპრესია“-დან