[[სურათი:William-Adolphe Bouguereau (1825-1905) - The Youth of Bacchus (1884).jpg|thumb|300px|ბახუსის ყმაწვილები -— ორგია, [[ბუჟერობუგერო, უილიამ|უილიამ ბუჟეროსბუგეროს]] ნახატი (1884).]]
'''ბაკქანალია''' (და არაგავრც. '''ვაკხანალია''') იყო რომაული ღმერთი [[ბახუსი|ბახუსის]] ველური და მისტიური [[ფესტივალი]]. შემოვიდა რა [[რომი|რომში]] ქვემო [[იტალია|იტალიიდან]] [[ეტრიურია|ეტრურიის]] გავლით (დ. ძვ.წ. 200), ბაკქანალია საიდუმლოდ ტარდებოდა და მას მხოლოდ ქალები ესწრებოდნენ; გრძელდებოდა სამი დღის განმავლობაში ყოველწლიურად სიმილას ველზე, ავნეტინის მთასთან. შემდგომში, ფესტივალზე დასწრების უფლება მამაკაცებსაც მიეცათ და დღესასწაული თვეში უკვე ხუთჯერ ტარდებოდა. [[ტიტუს ლივიუსი|ტიტუს ლივიუსის]] (აცრასევე ''ლივი'') თანამხმად ეს ბახუსის კულტის ლიდერად [[პაკულა ანიასანია]]ს ყოფნის პერიოდში მოხდა, თუმცა ზოგიერთი ისტორიკოსი მიიჩნევს, რომ მამაკაცები ცერემონიალში ადრეც მონაწილებდნენ.
ლივის ცნობით, კულტის სწრაფმა გავრცელებამ, რომლის დროსაც ყველანაირი სახის კრიმინალი და პოლიტიკური კონსპირაციები ისახებოდა, განაპირობა [[ძვ. წ. 186]] წელს [[რომის სენატი|სენატის]] გადაწყვეტილების მიღება -— ე.წ. (ლათ.) Senatus consultum de Bacchanalibus, რომელიც [[აპულია|აპულიაში]] (სამხრეთსამხრეთი იტალია) [[1640]] წელს ნაპოვნ ბრინჯაოს ტაბულაზეა აღბეჭდილი (ამჟამად ინახება [[ვენის საიმპერატორო მუზეუმი|ვენის საიმპერატორო მუზეუმში]]). ამ გადაწყვეტილების მიხედვით ბაკქანალია აკრძალულ იქნააკრძალეს სრულიად [[იტალია]]ში გარდა განსაკუთრებული შემთხვევებისა, რომლის ნებართვა მხოლოდ სენატს შეეძლო გაეცა. თუმცა, მიუხედავად მკაცრი სასჯელისა, ბაკქანალიის ტრადიციამ კიდევ დიდ ხანს გასტანა სამხრეთ იტალიაში.
თანამედროვე სქოლასტები ლივის გადმოცემებს ეჭვქვეშ აყნებენ და მიიჩნევენ, რომ სენატი ბაკქანთა წინააღმდეგ სამი მიზეზის გამო გამოვიდა: (პირველი) კულტში ლიდერები ქალები იყვნენ, რომაული ტრადიციების საწინააღმდეგოდ; (მეორე) კულტის წევრები ასევე იყვნენ მონები და ღარიბები, რომლებიც კლასობრივი სისტემის გადაგდებას გეგმავდნენ; (მესამე) [[ერიხ გრუენისგრუენი]]ს თეორიის მიხედვით, ამგვარი ღრეობები წინ სწევდა ზოგიერთი გენერალის პოპულარობას, რაც საფრთხეს წარმოადგენდა სენატის კოლექტიური ავტორიტეტისთვის.
მას შემდეგ ეს სიტყვა თანამდეროვე ტერმინოლოგიაში ზოგადად გამოიყენება თავაწყვეტილი ღრეობისა და განუკითხაობის აღსანიშნავად.
