შავი გედის თეორია: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 1:
{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/CartiTOP|CartiTOP]].|10|08|2022}}
'''შავი გედის თეორია''' — შავი გედის თეორია ან [[თეორია]] შავი გედის ღონისძიებაზე არის მეტაფორა რომელიც აღწერს ღონისძიებას რომელიც ხდება როგორც სურპრიზი, აქვს ძირითადი ეფექტი და ხშირად არის არასათანადოდ რაციონალიზებული უკანდახედვის სარგებელის შემდეგ. ტერმინი დაფუძნებულია უძველეს გამონათქვამზე რომელიც ვარაუდობდა რომ შავი გედები არ არსებობდა — გამონათქვამი რომელიც გახდა ხელახალა ინტერპრეტირებული რომ ესწავლებინა სხვა გაკვეთილი ევროპელებისთვის მათთან პირველად შეხვედრის შემდეგ.
 
თეორია ჩამოყალიბებული იქნა [[ნასიმ ნიკოლა ტალები|ნასიმ ნიკოლას ტალებ]]ის მიერ, 2001 წლის დასაწყისში.
ხაზი 22:
# პირველი ჩაწერილი ღონისძიების შემდეგ, მისი რაციონალიზაცია ხდება უკანდახედვით, თითქოს მოსალოდნელი იყო; ანუ, შესაბამისი მონაცემები ხელმისაწვდომი იყო, მაგრამ არ იყო გათვალისწინებული რისკის შემცირების პროგრამებში. იგივე ეხება პიროვნების პიროვნულ აღქმას.
 
ტალების თქმით, დიდი დარწმუნებით იყო მოსალოდნელი, რომ საბოლოოდ მოხდებოდა გლობალური პანდემია, COVID-19 პანდემია არ არის შავი გედი, არამედ ის ითვლება თეთრ გედად; ასეთ მოვლენას აქვს ძირითადი ეფექტი.
 
== შავ გედებთან გამკლავება ==
 
ტალების წიგნის პრაქტიკული მიზანი არ არის არაპროგნოზირებადი მოვლენების პროგნოზირების მცდელობა, არამედ ნეგატიური მოვლენების წინააღმდეგ სიმტკიცის აგება პოზიტიური მოვლენების გამოყენებისას. ტალები ამტკიცებს, რომ ბანკები და სავაჭრო ფირმები ძალიან დაუცველები არიან შავი გედების საშიში მოვლენების მიმართ და ექვემდებარებიან არაპროგნოზირებად ზარალს. ბიზნესის და, კერძოდ, რაოდენობრივი ფინანსების თემაზე, ტალები აკრიტიკებს ფინანსური ინჟინერიაში გამოყენებული ნორმალური განაწილების მოდელის ფართო გამოყენებას და მას უწოდებს დიდ ინტელექტუალურ თაღლითობას. ტალები ამუშავებს გამძლეობის კონცეფციას, როგორც მისი გვიანდელი წიგნის, „Antifragile: Things That Gain From Disorder ცენტრალურ თემად“.
 
„შავი გედების“ მეორე გამოცემაში ტალებში მოცემულია „ათი პრინციპი შავი გედების ძლიერი საზოგადოებისთვის“.
 
ტალები აცხადებს, რომ შავი გედის მოვლენა დამკვირვებელზეა დამოკიდებული. მაგალითად, რაც შეიძლება იყოს შავი გედის სიურპრიზი ინდაურისთვის, არ არის შავი გედის სიურპრიზი მისი ჯალათისთვის; მაშასადამე, მიზანი უნდა იყოს „თავიდან ავარიდოთ ინდაურობა“ დაუცველობის ადგილების გამოვლენით, რათა „შავი გედები თეთრი გავხადოთ“.