ჭეშმარიტება: განსხვავება გადახედვებს შორის

[[ფაილი:Time Saving Truth from Falsehood and Envy.jpg|მინი|300პქ|ჭეშმარიტება, სიცრუე, შური]]

'''ჭეშმარიტება''' — [[ცნობიერება|ცნობიერების]] მიერ სინამდვილის სწორი, ადეკვატური ასახვა. [[აზროვნება|აზრი]], რომელიც საგნობრივ ვითარებას შეესაბამება, ჭეშმარიტია, ხოლო, რომელიც არ შეესაბამება, მცდარია. ჭეშმარიტება არ არსებობს ობიექტურად, ე.ი. ცნობიერებისაგან დამოუკიდებლად, მაგრამ იგი ობიექტურია. ეს ნიშნავს, რომ ჭეშმარიტია ცნობიერების ისეთი შინაარსი, რომელიც განსაზღვრულია მხოლოდ საგნობრივი ვითარებით. ჭეშმარიტება დამოკიდებული არ არის [[ადამიანი]]ს სურვილებსა და ნებისყოფაზე. ჭეშმარიტების კლასიკური განსაზღვრება პირველად მოგვცა [[არისტოტელე]]მ:<ref name="qse">{{ქსე|11|391-392|ერქომაიშვილი ვ.|არა}}</ref>

 

ჭეშმარიტებას ახასიათებს შეფარდებითობა და აბსოლუტურობა. შეფარდებითობა ნიშნავს, რომ [[ცოდნა]] მიახლოებით, პირობით ან გარკვეულ მიმართებაში ზუსტად ასახავს სინამდვილეს. აბსოლუტურობა ნიშნავს, რომ მოცემულ ეტაპზე და რომელიმე მიმართებით [[ცოდნა]] სრულად, ამომწურავად ასახავს საგანს. ჭეშმარიტი ცოდნა, რამდენადაც იგი შეფარდებითია, იცვლება, რასაც განაპირობებს ორი გარემოება: ან საგანი იცვლება, ან მის შესახებ ცოდნა ღრმავდება და კონკრეტდება. მაგრამ ჭეშმარიტი ცოდნა იცვლება არა მთლიანად არამედ ნაწილობრივ: მისგან რაღაც უკუიგდება, რაღაც კი რჩება. ამიტომ ჭეშმარიტი ცოდნა შეფარდებითია, მაგრამ შეიცავს აბსოლუტურობის მარცვლებს. [[იდეალიზმი|იდეალისტურ ფილოსოფიაში]] არსებობდა ჭეშმარიტების ორი ერთმანეთის საპირისპირო — ობიექტურ-იდეალისტური და სუბიექტურ-იდეალისტური გაგება. პირველის თანახმად, ჭეშმარიტება არსებობს ობიექტურად, იგი იდეალურია. ეს არის ჭეშმარიტება თავისთავად, რომელიც საგნის გარკვეულობას, როგორობას წარმოადგენს ([[ედმუნდ ჰუსერლი]]).<ref name="qse" />