ალი აქბარ ველაიათი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ალი აქბარ ველაიათი
 
თარგის შესწორება
ხაზი 1:
{{ინფოდაფა ლიდერი|სახელი=ალი აქბარ ველაიათი<br />[[სპარსული ენა|სპარს.]] علی‌اکبر ولایتی‎|სურათი=Aliakbar Velayati by khamenei.ir 03.jpg|რიგი={{დროშა|ირანი}}ს საგარეო საქმეთა მინისტრი|თანამდებობა დატოვა=[[15 დეკემბერი]] [[1981]]|თანამდებობა დაიკავა=[[20 აგვისტო]] [[1997]]|წინამორბედი=[[მირ-ხოსეინ ხუსავი]]|მემკვიდრე=[[ქამალ ხარაზი]]|დაბადების თარიღი=[[24 ივნისი]] [[1945]] (76 წლის)|დაბადების ადგილი=[[როსტამაბადი]], [[შემირანი]], [[ირანი]]|პარტია=ისლამის კოალიციური პარტია|განათლება=[[თეირანის უნივერსიტეტი]]|პროფესია=[[ექიმი]]|რელიგია=[[ისლამი]] [[შიიზმი]]|ხელმოწერა=Ali-Akbar Velayati signature.png}}
 
'''ალი აქბარ ველაიათი''' ([[სპარსული ენა|სპარს]]. '''علی‌اکبر ولایتی‎'''  დ.ივნისი 1945, როსტამაბადი, შემირანი, [[ირანი]]) —ირანელი ექიმი და პოლიტიკოსი. [[ირანი|ირანის]] საგარეო საქმეთა მინისტრი პრეზიდენტების [[ალი ხამენეი|ხამენეის]] და [[აქბარ ჰაშემი რაფსანჯანი]]<nowiki/>ს მმართველობის დროს, [[ირანი|ირანის]] უზენაესი ლიდერის საგარეო საქმეთა საკითხების მრჩეველი, [[ირანი|ირანის]] პრეზიდენტობის ორგზის კანდიდატი.<ref>[https://www.aljazeera.com/news/2013/6/11/profiles-irans-presidential-candidates Profiles: Iran's presidential candidates]. Al Jazeera (June 11, 2013). ციტირების თარიღი<small>: 15 მაისი 2015.</small></ref><ref>[https://web.archive.org/web/20130701110627/http://m.asharq-e.com/content/1370969565446439300/Published%20-%20Features "Candidate Profile: Ali Akbar Velayati".] ''Asharq Alawsat''. 11 June 2013. Archived from the original on 1 July 2013. Retrieved 21 June 2013.</ref>
ხაზი 6:
ალი აქბარ ველაიათი დაიბადა 1945 წელს როსტამაბადში, შემირანის ერთ -ერთ სოფელში. [[თეირანი|თეირანის]] საშუალო სკოლის დამთავრების შემდეგ, ჩაირიცხა [[თეირანის უნივერსიტეტი|თეირანის უნივერსიტეტის]] სამედიცინო ფაკულტეტზე 1964 წელს. სტაჟირება გაიარა [[პედიატრია|პედიატრიის]] დარგში [[თეირანის უნივერსიტეტი|თეირანის უნივერსიტეტის]] ბავშვთა სამედიცინო ცენტრში, შემდეგ— ინფექციური დაავადებების სფეროში [[ჯონს ჰოპკინზის უნივერსიტეტი|ჯონ ჰოპკინსის უნივერსიტეტში]] [[ამერიკის შეერთებული შტატები|(აშშ]]).<ref>[http://www.irdiplomacy.ir/en/news/1911953/ali-akbar-velayati "Ali Akbar Velayati".] ''IRDiplomacy''. 23 January 2013. Retrieved 16 August 2013.</ref>[[ირანის ისლამური რევოლუცია|ისლამური რევოლუციის]] გამარჯვების შემდეგ, ველაიათი დაინიშნა ჯანდაცვის მინისტრის მოადგილედ და მოგვიანებით გახდა ისლამური საკონსულტაციო საბჭოს წევრი. 1981 წელს მან მიიღო საგარეო საქმეთა მინისტრის თანამდებობა პრეზიდენტ [[ალი ხამენეი|ალი ხამენეის]] კაბინეტში და დარჩა ამ თანამდებობაზე 1997 წლამდე, მათ შორის [[ალი ხამენეი|ხამენეის,]] [[აქბარ ჰაშემი რაფსანჯანი|აქბარ ჰაშემი რაფსანჯანის]] მმართველობის დროს. საგარეო საქმეთა მინისტრის პოსტზე ყოფნის დროს ველაიათი აწარმოებდა სამშვიდობო მოლაპარაკებებს [[ერაყი|ერაყთან]] 1988-1990 წლებში. [[გერმანია|გერმანიის]] სასამართლო სისტემა მის სახელს (რიგ სხვა ირანელ მაღალჩინოსნებთან ერთად) 1992 წელს [[ბერლინი|ბერლინში]] [[ქურთები|ქურთი]] ლიდერების მკვლელობებს უკავშირებს, მაგრამ [[ირანი|ირანის]] ოფიციალურმა პირებმა ეს კავშირი არა აღიარეს. 2006 წელს [[არგენტინა|არგენტინამ]] ასევე გასცა ველაიათის, ყოფილი პრეზიდენტის [[აქბარ ჰაშემი რაფსანჯანი|რაფსანჯანისა]] და [[ირანი|ირანის]] რამდენიმე სხვა ლიდერის დაკავების ორდერი 1994 წლის [[ბუენოს-აირესი|ბუენოს -აირესში]] ებრაული კულტურული ცენტრის აფეთქებაში მონაწილეობის ბრალდებით; მომდევნო წელს ინტერპოლმა დაადასტურა [[ირანი|ირანის]] ლიდერების საერთაშორისო ძებნილთა სია.<ref>[http://www.irdiplomacy.ir/en/news/1911953/ali-akbar-velayati Ali Akbar Velayati. ''Iranian Diplomacy''] (23 January 2013). ციტირების თარიღი <small>: 15 მაისი 2015.</small></ref><ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/7083848.stm Argentina bomb warrants approved.] BBC (7 November 2007). <small>ციტირების თარიღი: 15 მაისი 2015.</small></ref><ref>A. Ehteshami (2002). [https://dro.dur.ac.uk/4169/1/4169.pdf "The foreign policy of Iran"]. In Lynne Rienner (ed.). ''The foreign policies of Middle East states'' (PDF). Boulder, Co. pp. 283–290.</ref><ref>Stephens, Brett, "Iran's al Qaeda", Stephens' "Global View" column, editorial pages, ''The Wall Street Journal'', 16 October 2007; p. A20</ref><ref>[https://arquivo.pt/wayback/20080303062326/http://www.interpol.int/Public/data/wanted/notices/data/2007/58/2007_49958.asp Wanted profile on Interpol website]</ref>
 
საგარეო საქმეთა სამინისტროში მუშაობის დასრულების შემდეგ, ველაიათი გახდა [[ირანი|ირანის]] უზენაესი ლიდერის მრჩეველი საერთაშორისო საკითხებში. თავის საჯარო გამოსვლებში მან იმ დროს დაიკავა რადიკალური ისლამისტური და ანტიდასავლური პოზიცია, რომელიც ხასიათდებოდა [[ამერიკის შეერთებული შტატები|ამერიკის შეერთებული შტატების]] და [[ისრაელი|ისრაელის]] წინააღმდეგ მკაცრი განცხადებებით (კერძოდ, 2002 წელს ველაიათმა [[ამერიკის შეერთებული შტატები|აშშ-]]<nowiki/>ს პრეზიდენტი [[ჯორჯ უოკერ ბუში|ჯორჯ ბუში]] [[ადოლფ ჰიტლერი|ჰიტლერს]] შეადარა). 2005 წელს ველაიათი მონაწილეობდა საპრეზიდენტო არჩევნებში, როგორც უპარტიო კანდიდატი, მაგრამ მოგვიანებით შეწყვიტა ბრძოლა და გამოხატა თავისი მხარდაჭერა [[აიათოლა]] [[აქბარ ჰაშემი რაფსანჯანი]]<nowiki/>ს მიმართ. მომდევნო წელს იგი გახდა საგარეო ურთიერთობების სტრატეგიული საბჭოს წევრი. ველაიათს ახალი მცდელობა ჰქონდა 2013 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებში, წინასაარჩევნო კამპანიის დროს   <nowiki/>[[მაჰმუდ აჰმადინეჟადი|მაჰმუდ აჰმადინეჟადის]] მთავრობის საგარეო პოლიტიკის კრიტიკით გამოირჩეოდა. <ref>[["Top adviser to Iran's supreme leader infected with coronavirus: Tasnim"]]. ''Reuters''. 12 March 2020. Retrieved 12 March 2020.</ref><ref>[https://home.treasury.gov/news/press-releases/sm824 Treasury Designates Supreme Leader of Iran’s Inner Circle Responsible for Advancing Regime’s Domestic and Foreign Oppression] home.treasury.gov</ref>
 
საპრზიდენტო არჩევნებზე ალი აქბარ ველაიეთმა მეხუთე ადგილი დაიკავა. არჩევნების შემდეგ მალევე, ველაიეთი [[აიათოლა]] [[აქბარ ჰაშემი რაფსანჯანი]]<nowiki/>ს მიერ დანიშნა მიზანშეწონილობის საბჭოს სტრატეგიული კვლევების ცენტრის თავმჯდომარედ. ამ პოსტზე შეცვალა [[ჰასან რუჰანი|ჰასან როუჰანი]], რომელიც  ქვეყნის პრეზიდენტი გახდა.<ref>[https://www.tabnak.ir/fa/news/354646/%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA%DB%8C-%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%B2%DB%8C%D9%86-%D8%B1%D9%88%D8%AD%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B4%D8%AF ولایتی جایگزین روحانی شد] ([[სპარსული ენა|სპარს.]])</ref>