სოფელი წიწამური [[ისტორიული ძეგლი|ისტორიული ძეგლია]]ა, [[საგურამოს ქედი|საგურამოს ქედის]]ს დასავლეთ კალთაზე, [[მდინარე]] [[არაგვი|არაგვის]]ს მარცხენა მხარეს. არქეოლოგიური მასალების მიხედვით, წიწამური დასახლებულია ძველი წელთაღრიცხვის I ათასწლეულის შუა ხანებიდან. [[VIII საუკუნე|VIII]]-[[IX საუკუნე|IX]] საუკუნეებში წიწამური ზედაზენ-მუხრანის ერისთავთა, ძაგანისძეთა სამფლობელოში შედიოდა. [[დავით აღმაშენებელი|დავით აღმაშენებლის]] მიერ [[კახეთი|კახეთის]]ს შემოერთების შემდეგ წიწამური სამეფო სახლის ხელდებული ტერიტორიაა [[XV საუკუნე|XV საუკუნის]] ბოლომდე. [[XVI საუკუნე|XVI]]-[[XVIII საუკუნე|XVIII]] საუკუნეებში წიწამური კახეთის სამეფოში შედიოდა. გურამიშვილთა სათავადოს ჩამოყალიბების შემდეგ სოფელი გურამიშვილთა კუთვნილებაში გადავიდა. გვიანდელი [[შუა საუკუნეებისსაუკუნეები]]ს ადმინისტრაციული-ტერიტორიის დაყოფის საფუძველზე წიწამური გარე კახეთის, მესამე სადროშოში შედიოდა, რომელსაც რუსთველი ეპისკოპოსი სარდლობდა.
[[1615]] წელს [[სპარსელები|სპარსელთა]] 15-ათასიანი ლაშქარი საქართველოში[[საქართველო]]ში შემოიჭრა, რათა საბოლოოდ გაენადგურებინა თეიმურაზ მეფე. მტერი მდინარე არაგვის ქვემო წელზე სოფელ წიწამურის მახლობლად დაბანაკდა. თეიმურაზ მეფე 5-6 ათასი მებრძოლით მოულოდნელად დაესხა თავს მომხვდურთ. დაბნეული და შეშინებული მტერი გაიქცა. ქართველები დაედევნენ გაქცეულთ და მთლიანად ამოხოცეს.
