ვალტერ კრისტალერი: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შეუმოწმებელი ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
მNo edit summary |
||
ხაზი 1:
'''ვალტერ კრისტალერი''' ([[
== ცხოვრება ==
კრისტალერი სწავლობდა [[სახალხო მეურნეობა]]სა და [[გეოგრაფია]]ს. მან პირველმა შემოიტანა გეოგრაფიაში კვანტიტატური და სტატისტიკური მეთოდები. მისი სამეცნიერო მოღვაწეობის მთავარი თემები იყო [[აგრარული გეოგრაფია]] და [[ქალაქის დაგეგმარება]] სამხრეთ გერმანიაში. [[1933]] წელს თავის უმთავრეს ნაშრომში ''„ცენტრალური გეოგრაფიული პუნქტები გერმანიის სამხრეთში“'' მან განავითარა [[ცენტრალურ (გეოგრაფიულ) ადგილთა სისტემა]], რომელიც [[სამხარეო
▲მისი სამეცნიერო მოღვაწეობის მთავარი თემები იყო [[აგრარული გეოგრაფია]] და [[ქალაქის დაგეგმარება]] სამხრეთ გერმანიაში. [[1933]] წელს თავის უმთავრეს ნაშრომში ''„ცენტრალური გეოგრაფიული პუნქტები გერმანიის სამხრეთში“'' მან განავითარა [[ცენტრალურ (გეოგრაფიულ) ადგილთა სისტემა]], რომელიც [[სამხარეო დაგეგმარებაში]] დღესაც გამოიყენება. 1933 წლამდე ვალტერ კრისტალერი იდეურად [[გერმანიის კომუნისტური პარტია (KPD) |გერმანიის კომუნისტური პარტიასთან]] იდგა ახლოს, რის გამოც მას მოუწია საფრანგეთისთვის შეეფარებინა თავი. 1934 წელს კი გავლენიანი სამეგობროს წყალობით მან სტიპენდია მიიღო და დაბრუნდა გერმანიაში, 1938 წელს კი [[ფრაიბურგის უნივერსიტეტი|ფრაიბურგის უნივერსიტეტში]] სამეცნიერო ნაშრომი დაიცვა და 1937–დან 1940–წლამდე მუშაობდა კომუნალურ მეცნიერებათა ინსტიტუტში ასისტენტად [[თეოდორ მაუნცი|თეოდორ მაუნცთან]], რომელმაც ძირითადი კანონის ცნობილი კომენტარი შეთხზა.
1940 წელს ვალტერ კრისტალერი შევიდა [[გერმანიის ეროვნულ–დემოკრატიული მუშათა პარტია
ვალტერ კრისტალერი მეცნიერი იყო და ცდილობდა მისი იდეა ცენტრალურ ადგილთა მოდელისა ხორცშეხმულიყო (მათ შორის) პოლიტიკის დახმარებით
1945 წელს, ვალტერ კრისტალერი როგორც თავისუფლად მოღვაწე გეოგრაფი [[გერმანიის კომუნისტური პარტია
1945 წლის შემდეგ ვალტერ კრისტალერმა განავითარა სივრცითი დაგეგმარების კონცეფციები კომუნისტური რეჟიმისათვის პოლონეთში. ცენტრალურ ადგილთა მოდელი იქცა სივრცით დაგეგმარებაში გერმანიის აღმშენელობის საფუძვლად მეორე მსოფლიო ომის შემდგომ, ყოველივეს კი კოორდინაციას უწევდა ქვეყანათმცოდნეობისა და სივრცითი დაგეგმარების ფედერალური უწყება, რომელსაც
ვალტერ კრისტალერის მიერ XX საუკუნის 30–იან წლებში განვითარებულ იდეას ცენტრალური ადგილების შესახებ, რომ '''საერთო ლანდშაფტში დასახლებები სივრცობრივ–ფუნქციონალური თვალსაზრისით იერარქიულ საფეხურებს ქმნიან და მჭიდრო კავშირში არიან ერთმანეთთან''', დიდი რეზონანსი მოყვა სპეციალისტთა შორის. დასახლების ცენტრულობის დასადასტურებლად 9 ფუნქციონალური სფერო შეირჩა. ეს სფეროები ე.წ. კონგესციური პრინციპით უკავშირდებიან ადგილებს და ურთიერთფუნქციონირებენ. ისტორიკოსები კრისტალერის ამ თეზას 1950–იანი წლებიდან მიუბრუნდნენ და დისკუსია გააჩაღეს გვიანი შუასაუკუნეებისა და ახალი ისტორიის კონტესტში. 1973 წელს დ. დანეკემ სცადა ეს კონცეპტი შუასაუკუნეების უფრო ადრინდელ მონაკვეთებზეც მოერგო.
ამ მეცნიერის პრობლემატური წარსულის მიუხედავად [[გერმანიის გამოყენებითი გეოგრაფიის კავშირი
== ვალტერ კრისტალერის რჩეული შრომები ==
Line 36 ⟶ 35:
* Mechthild Rössler: ''Wissenschaft und Lebensraum. Geographische Ostforschung im Nationalsozialismus''. Reimer, Berlin 1990, ISBN 3-496-00394-4
* P. Jüngst u. a. (Hrsg.): ''Geographie und Nationalsozialismus. 3 Fallstudien zur Institution Geographie im Deutschen Reich und der Schweiz'' (= urbs et regio; 51). Universität, Kassel 1989, ISBN 3-88122-456-4 , enthält u. a. eine Studie zur Geschichte der Geographischen Institute in Freiburg (M. Rössler) und Münster (M. Fahlbusch)
* Klaus M. Schmals (Hrsg.): ''Vor 50 Jahren... auch die Raumplanung hat eine Geschichte''. IRPUD, Dortmund 1997, ISBN 3-88211-099-6
* Götz Aly, Susanne Heim: ''Vordenker der Vernichtung. Auschwitz und die deutschen Pläne für eine neue europäische Ordnung'', 2004 (zuerst 1991), ISBN 3-596-11268-0
== იხილეთ
: [[ეკონომიკური გეოგრაფია]]
Line 56 ⟶ 52:
: [[გერმანიის გამოყენებითი გეოგრაფიის კავშირი (DVAG) |გერმანიის გამოყენებითი გეოგრაფიის კავშირი]]
{{DEFAULTSORT:კრისტალერი, ვალტერ}}
[[კატეგორია:გერმანელები]]
[[კატეგორია:გერმანელი გეოგრაფები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1893]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1969]]
[[de:Walter Christaller]]
| |||