უსასრულო მაიმუნების თეორემა: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 1:
 
[[ფაილი:Chimpanzee_seated_at_typewriter.jpg|მინი| [[ჩვეულებრივი შიმპანზე|შიმპანზე]] ზის საბეჭდი მანქანასთან]]
'''უსასრულო მაიმუნების თეორემა''' აცხადებს— [[თეორია]], რომელიც აცხადებს რომ თუ მაიმუნი უსასრულოდ განაგრძობს საბეჭდი მანქანის ღილაკებზე დაჭერას, ის აუცილებლად დაწერს ნებისმიერ ტექსტს, მათ შორის ისეთებსაც, როგორიცაა [[უილიამ შექსპირი|უილიამ შექსპირის]] სრული ნაწარმოებები . რეალურად, მაიმუნი აუცილებლად აკრებს ყველა შესაძლო სასრულ ტექსტს უსასრულო რაოდენობით. თუმცა , [[ალბათობა|ალბათობა იმისა,]] რომ მაიმუნები დაწერენ ერთ სრულ ნამუშევარს, მაგალითად შექსპირის ''[[ჰამლეტი|ჰამლეტს]]'', ''ძალიან'' დაბალია (მაგრამ ტექნიკურად არ არის ნულოვანი).
 
ამ კონტექსტში "აუცილებლად" არის მათემატიკური ტერმინი ზუსტი მნიშვნელობით და "მაიმუნი" არ არის ნამდვილი მაიმუნი, მაგრამ [[მეტაფორა|მეტაფორაა]] აბსტრაქტული მოწყობილობისა, რომელიც წარმოქმნის ასოებისა და სიმბოლოების დაუსრულებელ შემთხვევით მიმდევრობას . "მაიმუნის მეტაფორის" გამოყენების ერთ-ერთი ადრეული შემთხვევაა ფრანგი მათემატიკოსი ემილ ბორელი 1913 წელს, <ref name=":0">{{Cite journal|author=Émile Borel|title=Mécanique Statistique et Irréversibilité|journal=J. Phys. (Paris)|series=Series 5|volume=3|year=1913|pages=189–196|url=https://citations.webescence.com/citations/Emile-Borel/Concevons-ait-dresse-million-singes-frapper-hasard-sur-les-touches-une-machine-2819|access-date=2019-03-23}} (The journal appears to not be archived back to 1913)</ref> მაგრამ პირველი ინსტანცია შეიძლება უფრო ადრეულიც ყოფილიყო.
 
თეორემის ვარიანტებში შედისუსასრულოდ მრავალი საბეჭდი მანქანა, ხოლო სამიზნე ტექსტი იცვლება მთელ ბიბლიოთეკასა და ერთ წინადადებას შორის. ამ იდეის ისტორია [[ხორხე ლუის ბორხესი|ხორხე ლუის ბორხესმა]] მოიძია [[არისტოტელე|არისტოტელეს]] მიერ ''”თაობის„თაობის და კორუფცის შესაახებ”შესაახებ“'' და [[ციცერონი|ციცერონის]] ''De Natura Deorum '' (ღმერთების ბუნების შესახებ), [[ბლეზ პასკალი|ბლეზ პასკალისა]] და [[ჯონათან სვიფტი|ჯონათან სვიფტის]] საშუალებით, თანამედროვე განცხადებებით მათი სიმურიანი და საბეჭდი მანქანებით. . მე -20 საუკუნის დასაწყისში ბორელმა და [[ართურ ედინგტონი|არტურ ედინგტონმა]] გამოიყენეს ეს თეორემა სტატისტიკური მექანიკის საფუძვლებში ნაჩვენები დროის ნიშნების საილუსტრაციოდ.
 
== იხილეთ აგრეთვე ==
 
* [[უსასრულო სასტუმროს პარადოქსი|ჰილბერტის გრანდ სასტუმროს პარადოქსი]]
* [[ბოლცმანის ტვინი]]
 
== რესურსები ინტერნეტში ==
 
* {{Cite web|url=http://mathforum.org/library/drmath/view/55871.html|title=Ask Dr. Math|date=August 1998|first=Adam|last=Bridge}}
Line 19 ⟶ 18:
* {{Cite web|url=http://www.pixelmonkeys.org/|title=PixelMonkeys.org|first=Matt|last=Kane}} – Artist Matt Kane's application of the ''Infinite Monkey Theorem'' on pixels to create images.
* {{Cite web|url=http://tools.ietf.org/html/rfc2795|title=RFC 2795}} – [[პირველი აპრილის კომენტარი|April Fools' Day RFC]] on the implementation of the ''Infinite Monkey Theorem''.
 
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}