|
=== იბერიული ომი ===
524-525 წლებში კავადმა[[კავად I]]-მა ბიზანტიის იმპერატორს [[იუსტინე I (ბიზანტია)|იუსტინე 1I]]-ს შესთავაზა მისი ვაჟი [[ხოსრო I|ხოსროს]] შვილობილად გაშვილებააყვანა, მაგრამ მოლაპარაკებაშეთანხმება ვერ შედგა. თავდაპირველად კავადის შემოთავაზებას დიდი ენთუზიაზმიდიდი მოყვაენთუზიაზმით რომისშეხვდა იმპერატორისბიზანტიის მიერ და მისი ძმისშვილის იუსტინიანეს მიერიმპერატორი, მაგრამ იუსტინეს კვესტორმა[[კვესტორი]] პროკულუსმაპროკულუსი შეეწინააღმდეგაამის ამწინააღმდეგ ნაბიჯსგამოვიდა. ქვეყნებს შორის დაძაბულობა კიდევ უფრო გამწვავდაგაამძაფრა იბერიის მეფის, როდესაც[[გურგენი კიბერიის(ქართლის მეფე)|გურგენის]], გურგენიმიერ რომაელების რომაელებისკენმხარეს გადავიდაგადასვლამ. 524/525425 წელს იბერიელები სპარსელებს აუჯანყდნენწლებში, რომლებმაცქრისტიანული მეზობელმეზობლის ლაზიკის[[ეგრისის სამეფო|ეგრისის სამეფოს]] მიბაძესმსგავსად, [[იბერიის სამეფო|იბერიელები]] სპარსელებს აუჯანყდნენ და რომაელებმამათ დაიხმარიესდასახმარებლად ჰუნებირომი ჩრდილოეთ კავკასიიდანკავკასიელ რათაჰუნებს დახმარებოდათდაუკავშირდნენ, რათა მათ აჯანყებულთათვის დახმარება აღმოეჩინათ. ორივე მხარე ცდილობდადაინტერესებული პროქსიიყო ომი ეწარმოებინამარიონეტების მეშვეობით ეწარმოებინათ, სამხრეთში არაბი მოკავშირეების სახით სამხრეთით, დახოლო ჩრდილოეთში ჰუნებიჰუნების ჩრდილოეთიგამოყენებით. ღია დაპირისრებადაპირისპირება რომსაორ დასპარსეთსიმპერიას შორის სამხრეთ კავკასია და ზემო მესოპოტამიში დაიწყო 526-527 წლებში დაიწყო. თავდაპირველად ბრძოლაბრძოლები სპარსელების უპირატესობითსასარგებლოდ მიმდინარეობდა:; 527 წლისთვისწელს მათ ჩაახშვეს იბერიის აჯანყება, იმავე წელს შეაჩერეს რომაულირომაელების წინსვლაშემოტევა ნისიბინისკენნისიბინსა და თებეთასკენთებეთასასკენ, დაასევე ძალებიხელი რომლებიც ცდილობდნენშეუშალეს თანურის და მალაბასას გამაგრებასგამაგრების მცდელობებს. რომისხარვეზების ახალიგამოსწორების იმპერატორიმიზნით, იუსტინიანემრამაც სპარსელთა წარმატება განაპირობა, ახალმა იმპერატორმა [[იუსტინიანე I]]-მა აღმოსავლეთის არმიისარმიების რეორგანიზაცია მოახდინა. 528 წელსწლისთვის ვილისარიუსიველისარიუსის ცდილობაარმია რომაელიცდილობდა მუშებისთანურის დაცვასგამაგრებითი თანურისში,სამუშაოებისთვის რომლებიცუსაფრთხოება მშენებლობასეზრუნველყო, აწარმოებდნენრადგან მშენებლობა ფრონტის ხაზზეხაზთან მიმდინარეობდა. 529 წლისწელს სირიაში ლახამიდების დამანგრეველიმარბიელმა თარეშის შედეგად სირიაშილაშქრობამ, იუსტინიანე აიძულა მისი არაბი მოკავშირეები გაეძლიერებინა, ეხმარებოდარისთვისაც ღასანიდების ლიდერსის ალ-ჰარის ჯაბალას შეეკრა კოალიციაკოალიციის ერთ სამეფოდ შეკვრაში მიეხმარა.
530 წელს სპარსელები წინ წავიდნენშეიჭრნენ მესოპოტამიაში და დარასთან დაამარცხეს რომალებისრომაული ძალები დარასთან, ხოლო მეორესპარსელების სპარსულიკავკასიაში შეჭრამეორე კავკასიაშიშეჭრის დაამარცხამცდელობა სიტტასმააღკვეთა სიტასმა სატალასთან. ვილისარიუსი531 დაამარცხესწელს სპარსელებმაველისარიუსის და ლახმიდების ძალებმაძალები კალინიკუმის ბრძოლაში 531სპარსელებთან წელსდამარცხდა, რამაც მისი დაქვეითება განაპირობაგამოიწვია. იმავე წელს რომაელებმა დაიკავესსომხეთში რამდენიმე გამაგრება სომხეთშიდაიკავეს, ამავდროიადპარალელურად სპარსელებმა დაიკავესაღმოსავლეთ ეგრისში ორი ფორთიციხე აღმოსავლეთ ლაზეთშიდაიკავეს. კალინიკუმის ბრძოლიდან ცოტახანში წარუმატებელიკალინიკუს მოლაპარაკებებბიბრძოლის გაიმართაშემდეგ იუსტინიანეს დესპანს,დესპან ჰერმოგენესა და კავადს შორის წარუმატებელი მოლაპარაკებები წარიმართა. სპარსელების ალყამიერ მარტიროპოლისშიმარტიროპოლისის ალყა შეაჩერა კავადის გარდაცვალებამ და ახალმა სპარსეთის ახალმა მეფემ, ხოსრო 1მა განაახლა მოლაპარაკებებიI-მა 532 წლის გაზაფხულს მოლაპარაკებები განაახლა და საბოლოოდიმავე წლის მოაწერასექტემბერს ხელიდათანხმდა „<nowiki/>[[საუკუნო ზავსზავი იმავე(532)|საუკუნო წლის სექტემბერშიზავს]]<nowiki/>“, რამაც მხოლოდ 8 წელზე ნაკლებიწელი იმოქმედა. ორივე მხარე შეთანხმდნენშეთანხმდა რომ დააბრუნებდნენ მათ მიერ დაკავებულ ტერიტორიებს, დაგარდა ამისა, რომაელები დათანხმდნენ ერთჯერადადერთჯერადი 110სახით ცენტენარია100 ცენტერანიის (11.000 ლბ. ოქრო) გადაეხადათგადახდას. რომაელებმა დაიბრუნეს ლაზიკისეგრისის ციხეები, იბერია სპარსეთის ხელში დაღცა,დარჩა იბერიელებიდა ვინცმათ საკუთარ სამეფოში დარჩნენ მიეცათ საშუალებადარჩენის ან რომაულ ტერიტორიაზე გადასულიყვნენ,გადასვლის ანუფლება დარჩენილიყვნენ სამშობლოშიმიეცათ.
=== იუსტინიანე I ხოსრო I-ის წინააღმდეგ ===
|
