პირველი მაისი (აბაშის მუნიციპალიტეტი): განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 1:
{{მმ*|პირველი მაისი (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
 
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = =პირველი მაისი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე = 300
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 808 |lat_sec = 12
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 16 |lon_sec = 50
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონისრეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი რუკა = მხარე
|რეგიონისრაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი ცხრილში = სამეგრელო-ზემო სვანეთი
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|შიდა დაყოფა =
|რეგიონი ცხრილში = სამეგრელო-ზემო სვანეთი
|რაიონის ტიპი =მუნიციპალიტეტი
|შიდა დაყოფა =
|რაიონი = აბაშის მუნიციპალიტეტი
|რაიონის ტიპი = =მუნიციპალიტეტი
|თემი =
|რაიონი = აბაშის მუნიციპალიტეტი
|მმართველის ტიპი =
|თემი = პირველი მაისი
|მმართველი =
|მმართველის ტიპი =
|დაარსების თარიღი =
|მმართველი =
|პირველი ხსენება =
|დაარსების თარიღი =
|წინა სახელები = საჭილაო
|პირველი ხსენება =
|სტატუსი-დან =
|წინა სახელები = საჭილაო
|ფართობი =
|სტატუსი-დან = =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე {{!}} ზღვის დონიდან
|ფართობი = =
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე=13
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე {{!}} ზღვის დონიდან
|კლიმატი=
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 13
|ოფიციალური ენა=
|კლიმატი =
|მოსახლეობა = 661<ref name="აღწერა 2014">{{სახელმწიფო აღწერა 2014}}</ref>
|ოფიციალური ენა =
|აღწერის წელი = 2014
|მოსახლეობა = 661<ref name="აღწერა 2014">{{სახელმწიფო აღწერა 2014}}</ref>
|სიმჭიდროვე =
|აღწერის წელი = 2014
|აგლომერაცია =
|სიმჭიდროვე =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99%<ref name="აღწერა 2002">{{სახელმწიფო აღწერა 2002}}</ref>
|აგლომერაცია =
|საწრმუნოებრივი შემადგენლობა =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,5 %<ref name="აღწერა 2002">{{სახელმწიფო აღწერა 2002}}</ref>
|ეთნოქორონიმი =
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|დროის სარტყელი = +4
|ეთნოქორონიმი =
|DST =
|დროის სარტყელი = +4
|სატელეფონო კოდი = +995
|DST =
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილოსატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საიტი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''პირველი მაისი''' (ყოფილი '''საჭილაო''') — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[აბაშის მუნიციპალიტეტი|აბაშის მუნიციპალიტეტში]], [[თემი]]ს ცენტრი (სოფლები: პირველპირველი მაისი, [[თხმელარი]], [[გაუწყინარი]], [[ქვიშანჭალა]]). მდებარეობს [[ოდიშ-გურიის დაბლობი|ოდიშის დაბლობზე]], [[მდინარე]] [[ცხენისწყალი|ცხენისწყლის]] მარჯვენა ნაპირას, ცხენისწყლისა და რიონის[[რიონი]]ს შესართავთან, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 13 [[მეტრი|მეტრზე]]. ქალაქ [[აბაშა|აბაშიდან]] სამხრეთით 9 [[კილომეტრი]]ს მანძილზე, უახლოესი რკინიგზის სადგური [[სამტრედია|სამტრედიიდან]] დაშორებულია 6,5 კილომეტრით. სოფელში არის საექიმო პუნქტი.
 
==ისტორია==
სოფლის ძველი სახელწოდებაა საჭილაო. ჭილაძეების სათავადო XIII-XVI საუკუნეებში მოიცავდა დიდ ტერიტორიას მდინარე რიონის ორივე ნაპირზე, XVI საუკუნიდან საჭილაოს სახელწოდება შემორჩა მხოლოდ მდინარე რიონის მარჯვნივ მდებარე ტერიტორიას, რომელიც ოდიშის სამთავროში შედიოდა, ხოლო მდინარე რიონის მარცხენა მხარეს მდებარე ტერიტორიას შემორჩა სახელი [[საჯავახო (მხარე)|საჯავახო]] და მასზე გამუდმებული დავა ჰქონდათ [[იმერეთის სამეფო]]სა და [[გურიის სამთავრო]]ს. მე-17XVII საუკუნიდან ჭილაძეები დაქვეითდნენ და საჭილაოში შედიოდა მხოლოდ სოფლები [[ტყვირი]], საჭილაო და [[გულეიკარი]]. საჭილაო და [[მიქელაძეები|სამიქელაძეო]] ლევან III დადიანმა წაართვა იმერეთის სამეფოს. 1703-1707 წლებში საჭილაო ლიპარტიანმა დაიკავა.
 
მე-19XIX საუკუნეში და მე-20XX საუკუნის დასაწყისისათვის,  ჭილაძეები მხოლოდ სოფელ გულეიკარს შემორჩნენ. XVI საუკუნეში საჭილაოს საზღვარი დასავლეთით ეკის მთამდე აღწევდა, ჩრდილოეთით - ბანძამდე, სამხრეთით - გურიის მთებამდე, ხოლო აღმოსავლეთით მდინარე გუბისწყალამდე. ჭილაძეები იმდენად ძლიერები იყვნენ, რომ მთავრის ტიტულის მოპოვებამოპოვებას ცდილობდნენ. 1613 წლიდან საჭილაოს სადავო სოფლები (სამეგრელოსა და იმერეთს შორის) სამეგრელოს სამთავროში შევიდა. გვიანდელ შუა საუკუნეებში ჭილაძეები დასუსტდნენ, ხოლო საჭილაო ჭყონდიდის ეპარქიაში შევიდა. ამ დროიდან ტერიტორიას საჭილაოს ნაცვლად საჭყონდიდლო ეწოდა და ეს სახელწოდება შენარჩუნდა 1803 წლამდე. XIX საუკუნის დასაწყისში საჭილაოს სამოურავო შედიოდა ოდიშის სამთავროში და მოიცავდა სოფლებს საჭილაო, [[ქვიშანჭალა]], ილორი, ნაფაღაური, სანავარდო, ნაჩხიტაური, ეკალი, [[გულეიკარი]], [[კეთილარი]], ნაფარცხევი, [[ტყვირი]], [[ცილორი]], კოდორი, შუაქალაქი, [[კვათანა]], [[წალიკარი]], [[სირიაჩქონი]], საქოჩაქიო, წყარიძგა, [[მუხური (სენაკის მუნიციპალიტეტი)|მუხური]], [[საღვამიჩავო]], [[ჭალადიდი]], [[პატარა ფოთი]], ე. ი. მდინარე რიონის ხეობის სოფლები ფოთამდე.
 
1853 წელს აშენდა საჭილაოს მთავარანგელოზის ხის ეკლესია, 1870 წელს კი ნამწარეულის წმინდა გიორგის ხის ეკლესია. 1890-იან წლებში სოფელში მოქმედებდა გურიის სავაჭრო-სამრეწველო ამხანაგობა „შუამავალის“ კანტორა.<ref>''ხვადაგიანი ი''. „სავაჭრო ამხანაგობა — შუამავალი“, კრებული „ინიციატივა ცვლილებებისთვის“ გვ. 113 — თბილისი, 2015, ISBN 978-9941-0-8204-7</ref> 1933 წლამდე სოფელი საჭილაო შედიოდა [[მარანი (აბაშის მუნიციპალიტეტი)|მარნის თემში]]. 1933 წელს ეწოდა პირველი მაისი და ჩამოყალიბდა, როგორც ცალკე სასოფლო საბჭო. 1936 წელს დაანგრიეს ეკლესია და მისი მასალით ააშენეს სოფლის სკოლა.
Line 65 ⟶ 67:
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">{{სახელმწიფო აღწერა 2002}}</ref> || 650 || 284 || 366
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{ზრდა}} 661 || 316 || 345
Line 83 ⟶ 85:
 
{{აბაშის მუნიციპალიტეტი}}
 
[[კატეგორია:პირველი მაისის თემის სოფლები (აბაშის მუნიციპალიტეტი)]]