იშხნის საწინამძღვრო ჯვარი: განსხვავება გადახედვებს შორის

ჯვარის წარწერები ცნობილია ბროსეს დროდან და მას თარიღი ჯვარისა ჯეროვნად აქვს ნაჩვენები<ref>Rapp .IX,p. 35-36</ref>. წარწერებს იმეორებენ თ. ჟორდანია<ref>ქრონიკები, 1, გვ. 91-92</ref> და ა. ხახანაშვილი <ref>მატერ. X, დამატება, გვ. 32-33</ref>. უკანასკნელი წარწერის თარიღს „რჟგ“ შეცდომით უფარდებს 1033 წელს და არა 973 წელს, როგორც ნამდვილშია. გრაფინია უვაროვისა იმავე გამოცემაში<ref>მატერ. X, დამატება, გვ. 90</ref> იმავე ქორონიკონს მე-14 მოქცევისად ხადის და ჯვარის გაჭედას 1505 წელს მიაწერს. თაყაიშვილის ექსპედიციისას ჯვრის ფოტოები (№16787-16788) [[დიმიტრი ერმაკოვი|დიმიტრი ერმაკოვმა]] შეასრულა. ჯვარი პირვანდელი სახით ამჟამად აღარ არსებობს. ის გაძარცვულია. პროფესორი გ. ჩუბინაშვილი ამის შესახებ თავის სტატიაში სწერს: „1930 წ. 10 ივლისს, ღამით გასტეხეს და გაძარცვეს ძველი ქართული ხელოვნების მუზეუმი, დაარსებული ამ რამოდენიმე წლის წინათ ტფილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ხელოვნების მეცნიერების კაბინეტთან. ჩვენი ძველი ხელოვნების დაზარალებულ სხვა ძეგლთა შორის, როგორც ჩანს, სამუდამოდ დაიღუპა ამ წერილის სათაურში დასახელებული, 973 წლით დათარიღებული, განსაცვივრებელი ძეგლი ოქრომჭედლური ხელოვნებისა. ვამბობ: „როგორც ჩანს სამუდამოდ დაიღუპა“, რადგან გაძარცვის შემდეგ – მიუხედავად ენერგიული გამოძიებისა – აღმოჩენილ იქნა მხოლოდ ძეგლის საცოდავი ნამტვრევები, რომელთა სურათები ქვემოთ იქნება მოყვანილი“<ref>„საქართველოს მუზეუმის მოამბე“, VI, გვ.297</ref>. გ. ჩუბინაშვილის სტატიაში სრულიად მოყვანილია წარწერებიც: „ჯვარი

ჯვარი შესდგება ორი ნაწილისაგან, თვით ჯვარისაგან და ხეტარისაგან, რომელზედაც თავის სახელურით ჯვარი გამაგრებულია. ხეტარი შევერცხლილია და შემკობილი სამი ბურთით და ცილინდრული რგოლით. ბურთები მოჩუქურთმებულია. ხეტარი გაუკეთებია ცაგერელ მიტროპოლიტს სოფრომს, რაც მტკიცდება მხედრულის წარწერით:

ეს ის მიტროპოლიტია, რომელსაც გაუკეთებია 1786 წელს ცაგერის ტაძრის კანკელი.

თვით ჯვარი ვერცხლისა, ოქროთ დაფერილი, 51X36,5 სანტ., ნაჭედი, ერთობ მდიდრულად შემკობილია პალმეტებით, როზეტებით ანუ მედალიონებით ძვირფასი ქვებითურთ შიგნით, და გამშვენებულია ოქროთი დაფერვით, სევადით, გრავიურით და ჭედვით და სხვა და სხვა სახეებით. წინა პირზე, შუაში, განსაკუთრებულ უბრალო ჯვარზე ჯვარცმულია გამოსახული სულ სადათ, საზოგადო კონტურით, უმოძრაოდ; თავზე ჯვარცმულისა ჯვარის მსგავსი ფიცარია ასომთავრული წარწერით:

{{ციტატა|ჩ~ნ : მემეფეთ ჩუენ მე~ ფეთ მეფ ფეთ მეფე~ ემნმეფემნ : პატრონმ~ნ : ემან, პატრონმან გ~ი : მეორედ : გვკ გიორგი, მეორედ გავაკ~ ეთედ : ჯ~რი : ესე : წ~რ ეთედ ჯუარი ესე წარ~ ს~მრთებელდ: მეფო სამართებლად მეფო~ ბისამეფობისა : ჩენისათვის : დ ბისა ჩუენისათვის და ც~დვთა : ჩნთჩნთა ცოდვათა: ჩუენთ~შესნდობელად : ა~ნ.|ჩუენ :მეფეთ შესნდომეფემან, აპატრონმან შესანდო~გიორგი, ბელადმეორედ :გავაკეთედ ბელად.ჯუარი ა~ნესე წარსამართებლად მეფობისა ჩუენისათვის და ცოდვათა ჩვენთა შესანდობელად. ამინ.}}