დიტრიხ ბუქსტეჰუდე: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შეუმოწმებელი ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
→ცხოვრება: ბიოგრაფიის დეტალები |
||
ხაზი 1:
[[ფაილი:Imagebuxtehude.jpg|thumb|ბუქსტეჰუდეს შესაძლო პორტრეტი]]
'''დიტერიხ (დიტრიხ) ბუქსტეჰუდე''' (დ. 1637/1639, [[ჰელსინგბორგი]] ან ოლდესლოე — გ. [[9 მაისი]], [[1707]], [[ლიუბეკი]]) — მაღალი [[ბაროკო]]ს ეპოქის დანიელ-გერმანელი [[კომპოზიტორი]] და [[ორგანი|ორგანისტი]]. მისმა მუსიკამ დიდი გავლენა იქონია კომპოზიტორ [[იოჰან სებასტიან ბახი|იოჰან სებასტიან ბახსა]] და [[გუსტავ მალერი|გუსტავ მალერზე]]
== ცხოვრება ==
დიტერიხ ბუქსტეჰუდე ([[Დანიური ენა|დანიურად]]-დიდერიკ ბუქსტეჰუდე ''Diderik Buxtehude'') 1637 წელს დაიბადა. დაბადების ადგილად უფრო ხშირად მიჩნეულია [[Ჰელსინგბორგი|ჰელსინგბორგი]]. არსებობს ნაკლებადდასაბუთებული და შესაბამისად-ნაკლებადსარწმუნო მოსაზრებაც მისი [[Ოლდესლოე|ოლდესლოეში]] დაბადების შესახებაც. მუსიკოსის მამა, პროფესიით ორღანისტი იოჰან ბუქსტეჰუდე წარმოშობით სწორედ ოლდესლოედან (დღევანდელი [[Შლეზვიგ-ჰოლშტაინი|შლეზვიგ-ჰოლშტაინი]], [[Გერმანია|გერმანია]]) იყო. 1641 წელს იოჰან ბუქსტეჰუდე ქალაქ [[Ჰელსინგერი|ჰელსინგერის]] ტაძარში მსახურობდა. სწორედ ამ ქალაქში გაატარა ბავშვობა დიტერიხმა და აქვე დაასრულა [[ლათინური სკოლა]].
დიტერიხ ბუქსტეჰუდე [[1657]]-[[1658]] წლებში [[Ჰელსინგბორგი|ჰელსინგბორგში]], ხოლო, [[1660]]-[[1668]] წლებში კი — ქალაქ [[Ჰელსინგერი|ჰელსინგერის]] გერმანული საკრებულოს ტაძარში მოღვაწეობდა ორგანისტად. [[1668]] წლიდან ბუქსტეჰუდემ ლიუბეკში გადაინაცვლა, სადაც წმ. მარიას ტაძრის მმართველის თანამდებობაზე ჩაანაცვლა თავისი სიმამრი-[[Ფრანც ტუნდერი|ფრანც ტუნდერი]]. ლიუბეკში ბუქსტეჰუდემ ახალი სული შთაბერა მისი სიმამრის მიერ დაარსებულ საშობაო კონცერტების სერიას, სადაც საშობაო-სასულიერო თემაზე შექმნილი მუსიკალური ნაწარმოებები სრულდებოდა. [[1673]] წლიდან ეს კონცერტები, ე.წ. საღამოს მუსიკა ([[Გერმანული ენა|გერმ.]] Abendsmusiken) უკვე ყოველწლიურ ტრადიციად იქცა. ამან ბუქსტეჰუდეს შორს გაუთქვა სახელი, როგორც კომპოზიტორსა და ვირტუოზ ორგანისტს.
[[Იოჰან სებასტიან ბახი|ი.ს. ბახი]] დიდად აფასებდა ბუქსტეჰუდეს შემოქმედებას. [[1705]] წელს მან 400 კილომეტრზე მეტი გაიარა [[Არნშტადტი|არნშტადტიდან]] ფეხით, იმისათვის, რომ ბუქსტეჰუდე ენახა და მისთვის მოესმინა. ლიუბეკში ბახმა კარგა ხანს დაჰყო. სავარაუდოდ, იგი გაკვეთილებსაც იღებდა ბუქსტეჰუდესაგან.
მისი მუსიკალური შემოქმედების დიდი ადგილი საღვთისმახურო, ლიტურგიულ მუსიკას ეკუთვნის. ბუქსტეჰუდე თავის შემოქმედებაში ცდილობს, ტექსტის შინაარსი საკუთარ თავში ცოცხლად განიცადოს. შესაძლებელია, რომ იგი ცდილობდა პიეტიზმის მუსიკალურად გამოხატვას.▼
ბუქსტეჰუდე 1707 წელს გარდაიცვალა, ლიუბეკში. დაასაფლავეს იმავე ტაძარში, სადაც მსახურობდა, ორგანთან ახლოს. [[1942]] წელს ბრიტანული ავიაციისაგან დაბომბვამ დააზიანა ტაძარი და საფლავის ქვაც, რომელიც აღადგინეს [[1957]] წელს, კომპოზიტორის გარდაცვალებიდან 250-ე წლისთავზე.
ბუქსტეჰუდე აღიარებულია ჩრდილოგერმანული საორგანო სკოლის ბრწყინვალე წარმომადგენლად. მისი გარდაცვალების შემდეგ ლიუბეკის წმ. მარიას ტაძრის ორგანისტობა გადაიბარა მისმა სიძემ და მოწაფემ იოჰან ქრისტიან შიფერდეკერმა. სხვა მოსწავლეებიდან ცნობილია ასევე [[Ნიკოლაუს ბრუნსი|ნიკოლაუს ბრუნსი]].
▲
<br />
== მუსიკალური შემოქმედება ==
| |||