ვიკიპედია

ანგელის მარილი: განსხვავება გადახედვებს შორის

ისტორიის ინტერაქციულად გადახედვა
[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
← წინა ცვლილებაშემდეგი ცვლილება →
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ვიზუალურივიკიტექსტი
მNo edit summary
მNo edit summary
ხაზი 10:
'''ანგელის მარილი''' ან '''ნატრიუმის ტრიოქსოდინიტრატი''', [[არაორგანული ნივთიერება]]ა ფორმულით Na<sub>2</sub>[N<sub>2</sub>O<sub>3</sub>]. საინტერესოა იმით, რომ შეიცავს აზოტს არაჩვეულებრივად აღდგენილი სახით. წარმოადგენს უფერო, წყალში კარგად ხსნად მყარ მასას. მარილია. გამოიყენება კვლევებში როგორც მეტასტაბილური [[ნიტროქსილ იონი]]ს (HNO) წყარო, რომელიც თავის მხრივ ბუნებაში სასიგნალო მოლეკულის როლს ასრულებს.<ref>{{cite journal|author=Nakagawa, H.|title=Controlled release of HNO from chemical donors for biological applications|journal=J. Inorg. Biochem.|year=2013|volume=118|pages=187–190|doi=10.1016/j.jinorgbio.2012.10.004}}</ref> ის ასვე ცნობილია '''ნატრიუმის ტრიოქსოდინიტრატ(II)-ის მონოჰოდრატის''' სახელით.
 
აღმოჩენილ იქნა იტალიელი ქიმიკოსის, [[ანგელო ანგელი]]ს მიერ 1896 წელს. მარილის მომზადება თავის თავში შეიცავს ჰიდროქსილამინის რეაქციას ორგანულ ნიტრატთან, როგორც NO<sub>2</sub><sup>+</sup>:<ref>{{cite journal|author=A. Angeli|journal=Gazz. Chim. Ital.|title=Sopra la nitroidrossilammina|volume=26|pages=17–28|year=1896}}</ref><ref>{{cite journal|title=Synthesis, chemistry, and Applications of Nitroxyl Ion Releasers Sodium Trioxodinitrate or Angeli's Salt and Piloty's Acid|author1=Hughes, Martin N.|author2=Cammack, Richard|journal=Methods in Enzymology (Nitric Oxide, Part C: Biological and Antioxidant Activities)|year=1999|volume=301|pages=279–287}}</ref>-სის წყაროსთან.
 
:NH<sub>2</sub>OH + RONO<sub>2</sub> + 2 NaOR' → ROH + 2 R'OH + Na<sub>2</sub>N<sub>2</sub>O<sub>3</sub>
 
ჰიდრატის სტრუქტურა დადასტურებულ იქნა [[რენტგებული კრისტალოგრაფია|რენტგენული კრისტალოგრაფიით]]. ანიონი ბრტყელია.; ONN ბოლოდან დაწყებული, ბმების სიგრძეებია 1.35(N-O), 1.26(N-N), 1.31 (N-O), 1.32 Å (N-O). უარყოფითი მუხტი მოლეკულის მეორე ბოლოში არსებულ ჟანგბადის ატომებზეა მოქცეული. კუთხეები ერთ ჟანგბადატომსა და აზოტ-აზოტ ბმას შორის 112.9°-ია, აზოტ-აზოტის ბმა ''ტრანს'' ჟანგბადამდე კი 118.4°. აზოტ-აზოტის ბმის კუთხე ''ცის'' ჟანგბადამდე 122.5°-ს უდრის. ეს ნიშნავს, რომ აზოტ-აზოტის ბმა ორმაგია და რომ ''ცის'' ჟანგბადი ოდნავ განიზიდება ერთმაგი ჟანგბადით. <ref>{{cite journal|last1=Hope|first1=Hakon|last2=Sequeira|first2=Michael R.|title=Angeli's salt. Crystal structure of sodium trioxodinitrate(II) monohydrate, Na<sub>2</sub>N<sub>2</sub>O<sub>3</sub><sup>.</sup>H<sub>2</sub>O|journal=Inorganic Chemistry|date=February 1973|volume=12|pages=286–288|doi=10.1021/ic50120a008}}</ref>
 
ანგელის მარილის რეაქცია მეორეულ ამინებთან პროტონის წყაროს თანხლებით N<sub>2</sub>-ის გამოდევნით სრულდება [[იზოდიაზენი]]ს, როგორც ნავარაუდევი შუალედური შედეგით.<ref>{{Cite book|url=https://www.worldcat.org/oclc/223941000|title=Advanced organic chemistry. Part B, Reactions and synthesis|last=1937-|first=Carey, Francis A.,|date=2007|publisher=Springer|others=Sundberg, Richard J., 1938-|isbn=9781601195494|edition= 5th|location=New York, NY|oclc=223941000}}</ref>
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ანგელის_მარილი“-დან