ანანურის ციხე: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ხაზი 96:
დასავლეთის მკლავის ორსავ მხარეს მდებარე ნაწილების კომპოზიცია ერთნაირია: თითოეული მათგანი ორ-ორი კვადრატული ნაწილისაგან შედგება და ერთმანეთისაგან პილასტრებზე გადასული თაღებითაა გამოყოფილი. კვადრატული დანაყოფები კი ჯვაროვანი კამარითაა გადახურული. მთლიანად ეს ნაწილები ცენტრალურ სივრცეს ნახევარწრიული ფორმის წყვილ-წყვილი თაღით უერთდება.
 
ამავე ნაწილებშია მოქცეული ეკლესიაში შესასვლელებიც. სამხრეთის შესასვლელი განიერია, გარედან სწორკუთხა მოხაზულობისა, შიგნიდან კი ორმაგი, შუაში შეტეხილი ისრული თაღით. მეორე — ჩრდილოეთის—კარიჩრდილოეთის — კარი ვიწროა და მაღალი. იგი შიგნიდან გადახურულია დაბალი თაღით, გარედან კი ისრული თაღით.
 
ეკლესიის გუმბათის ყელი შიგნიდან ცილინდრული ფორმისაა და ნახევარსფერული კამარითაა გადახურული. გუმბათქვეშა კვადრატიდან წრეზე გადასვლა, როგორც მოსალთდნელი იყო ამ ეპოქისათვის, აფროვანია. გუმბათის ყელის ცილინდრულ ზედაპირზე თანაბარი ინტერვალით განლაგებულია თოთხმეტი სარკმელი. ეკლესიის შიდა სივრცეს, გუმბათის სარკმლების გარდა, სინათლეს აწვდის თითო საშუალო ზომის სარკმელი, მოთავსებული ჯვრის ოთხივე მკლავის ცენტრებში.
ხაზი 102:
საკურთხევლის შუაში ერთი სარკმელია, ხოლო მის გვერდებზე თითო ნახევარწრიული გეგმის მქონე ნიშაა მოთავსებული. რაც შეეხება ტრაპეზს, მისი კვალიც კი არსად ჩანს. საკურთხეველი ჩრდილთეთით მდებარე სადგომთან გასასვლელით პირდაპირაა დაკავშირებული.
 
საკურთხევლის გვერდით მდებარე სადგომები მკვეთრად განსხვავდებიან ერთმანეთისაგან, რადგან სამხრეთით დახურული სადგომია, რომელიც ირთი კარით უერთდება ეკლესიის ძირითად სივრცეს, ხოლო მეორე სადგომი გადახურულია ისრული მოხაზულობის კამარით, იგი ეკლესიის ჩრდილო მკლავის არეში გამოდის და მთლიანად ღიაა. ამ მაღალ ოთახებს, — სამკვეთლოსა და სადიაკვნეს, აფსიდი არა აქვთ და არც ტრაპეზის კვალი ჩანს სადმე. მათ მხოლოდ თითო სარკმელი აქვთ, გვერდის კედლებში კი ოთხკუთხა ღრმა ნიშებია მოთავსებული.
 
დღეს ისეთი შთაბეჭდილება გრჩებათრჩება ადამიანს, თითქოს ამ ეკლესიის შიდა კედლები არასოდეს არ ყოფილა შელესილი და მით უფრო მოხატული, რადგან ფრესკის კვალიც კი არ შეიმჩნევა. საშენ მასალად გამოყენებულია ქვაყორე და აგური. კედლების ძირითადი მასა ქვისაა, გუმბათი და თაღები მთლიანად აგურითაა ნაგები, კამარები და პილასტრები კი — ნაწილობრივ აგურით, ნაწილობრივ ქვით (აგურის ზომები. 24X24X4; 25X25X5 სმ.).
 
ეკლესიის ინტერიერში, სამხრეთის კართან ახლოს, დგას თლილი ქვით ნაგები სწორკუთხა სალხინობელი (ბალდაქინი). მისი კამარა კუთხის სვეტზე გადასულ თაღებს ეყრდნობა. კამარა შელესილი და მოხატულია. მოხატულობა ოდნავ დაზიანებულია. აღმოსავლეთით ტახტზე მჯდომი ღვთისმშობელია ყრმით ხელში, სამხრეთით — [[ხარება]] და მოგვთა თაყვანისცემა, დასავლეთით — [[მიძინება ყოვლადწმიდისა ღვთისმშობელისა (მარიამობა)|ღვთისმშობლის მიძინება]], [[ნათლისღება]] და [[ჯვარცმა]]. მოხატულია სალხინობლის თაღებიც. სამხრეთის თაღზე, ცენტრში, ქერუბიმია გამოსახული, აღმოსავლეთით — [[მიქაელ მთავარანგელოზი]], დასავლეთით — [[გაბრიელ მთავარანგელოზი]]. ჩრდილოეთის თაღზე, შუაში, — [[ქერუბიმნი|ქერუბიმი]], აღმოსავლეთით — [[პავლე მოციქული]], დასავლეთით — [[პეტრე მოციქული]]. აღმოსავლეთისა და დასავლეთის თაღებზე მხოლოდ ორნამენტებია. მოხატული ყოფილა აგრეთვე სვეტების ის ადგილები, სადაც წარწერა არ იყო. სალხინობლის სამ კედელზე ვრცელი მხედრული წარწერაა, საიდანაც ირკვევა, რომ „ესე გუმბათი” (სალხინობელი) [[1674|1674 წელს]] აუგია ანა-ხანუმ აბაშიძის ასულს უდროოდ გარდაცვლილი სრულიად საქართველოს მდივანბეგ ედიშერ ერისთავისათვის.
 
{{ციტირება|<poem>ნებითა ღვთისათა, ჟა[მ]სა ოდეს ქ[ა]რთველთ მეფის ვახტ[ა]ნგისთა || და ძისა მისისა კ[ა]ხთა მე||ფისა არჩილისათა, ჵი || უხანოსა სოფელმან || ძე ერისთავისა გიო||რგისა და კვ[ა]ლა||დ ძმა ერისთავისა ოთარისა, ||დისწული ამავე მეფ||ეთა და ბა||ტონისშვი||ლის კახისა დომენტისი, თვით მათგანვე მიჩ||ნეული დიდად, სახელ გას||ული ყოველთაგან, უწ||არჩინებულესად და||დგინებული, კაცი, სრული ყოვლი||თა საღთო სიყ||ვარულით აღსავსე და სამს||ოფლიოთა სა||ქმითა ყოველი||თურ[თ] უკ||ლებლად გათავებული, სრულიად საქართველოს მდივანბე||გი ედიშერ უდროთ || გარდასცვალა. მე თანამეცხედრე||მან მისმან, უძეოთ გარდავლ||ენილმან, აბაშიძის ას||ულმან ანახანუმ აღვაშენე ოთ||ხი სვეტი ესე გ||უმბაზი საფ||ლავთა ჩვენ||თა ზედა, აღვა||სრულეთ ცხო||რება ჩვენ||ი, დავშთით უძეოთ, ვაჟი არ გვეღირსა, ხუთოდენ || ქალი გვიბოძა მოწყალემა, აღარ || მოიხუნა თვისი წყალობა ჩვენ||ზედა, გამყარა ტკბილსა სუ||ლს და ჴორცსა. დავრჩი || ოჴერი. მყვანდა პატ||რონი მაზლი ერისთა||ვი ოთარი, თვალი სი||ნ[ა]თლე, ძმას || უკან დიდად დაჭმუნვებული. კ[ვლა]ვ დღე იგიც||ა გათავდა. დავრჩი უპატრონო; ვით||არცა ძე არ მიბოძა || მე ღ[მერ]თ[მა]ნ, სახელი და || ხსენება || მის სახე||ლოვანისა || კაცისა || დაიკარგ||ებოდა, || ამაოდ, მოიგო||ნე მე სა||წყალმან || ანახან||უმ, შვი||ლის სანაცვლოდ ამაზედ ვიხსენებოდეთ. ღ[ვ]თისგულისათვის, ვისაცა მისი სიკეთე გს||მოდეს, ანუ აწ ისმენდეთ მოგვიგონებ||დეთ, აქა მოსულნი მწირვე||ლნი წ[მი]დ[ა]ს საიდუმლოში მო||გვიხსენებდეთ, უმწი||რველონი შენდობას || გვეტყოდეთ და ჩვენი||ს ამოვარდნისათვის შეგვიბრალებდე||თ. ქ[ორონი]კ[ონ]ს ტნიბ || , ენკენისთვე||ს ია.</poem>}}
 
 
 
 
 
Line 113 ⟶ 121:
ფაილი:Ananuri in Jan 2013 28.jpg|ღვთაების ეკლესია, გუმბათი
</gallery>
ეკლესიის ინტერიერში, სამხრეთის კართან ახლოს, დგას თლილი ქვით ნაგები სწორკუთხა სალხინობელი. მისი კამარა კუთხის სვეტზე გადასულ თაღებს ეყრდნობა. კამარა შელესილი და მოხატულია. მოხატულობა ოდნავ დაზიანებულია. აღმოსავლეთით ტახტზე მჯდომი ღვთისმშობელია ყრმით ხელში, სამხრეთით — [[ხარება]] და მოგვთა თაყვანისცემა, დასავლეთით — [[მიძინება ყოვლადწმიდისა ღვთისმშობელისა (მარიამობა)|ღვთისმშობლის მიძინება]], [[ნათლისღება]] და [[ჯვარცმა]]. მოხატულია სალხინობლის თაღებიც. სამხრეთის თაღზე, ცენტრში, ქერუბიმია გამოსახული, აღმოსავლეთით — [[მიქაელ მთავარანგელოზი]], დასავლეთით — [[გაბრიელ მთავარანგელოზი]]. ჩრდილოეთის თაღზე, შუაში, — [[ქერუბიმნი|ქერუბიმი]], აღმოსავლეთით — [[პავლე მოციქული]], დასავლეთით — [[პეტრე მოციქული]]. აღმოსავლეთისა და დასავლეთის თაღებზე მხოლოდ ორნამენტებია. მოხატული ყოფილა აგრეთვე სვეტების ის ადგილები, სადაც წარწერა არ იყო. სალხინობლის სამ კედელზე ვრცელი მხედრული წარწერაა, საიდანაც ირკვევა, რომ „ესე გუმბათი” (სალხინობელი) [[1674|1674 წელს]] აუგია ანა-ხანუმ აბაშიძის ასულს უდროოდ გარდაცვლილი სრულიად საქართველოს მდივანბეგ ედიშერ ერისთავისათვის.
 
{{ციტირება|<poem>ნებითა ღვთისათა, ჟა[მ]სა ოდეს ქ[ა]რთველთ მეფის ვახტ[ა]ნგისთა || და ძისა მისისა კ[ა]ხთა მე||ფისა არჩილისათა, ჵი || უხანოსა სოფელმან || ძე ერისთავისა გიო||რგისა და კვ[ა]ლა||დ ძმა ერისთავისა ოთარისა, ||დისწული ამავე მეფ||ეთა და ბა||ტონისშვი||ლის კახისა დომენტისი, თვით მათგანვე მიჩ||ნეული დიდად, სახელ გას||ული ყოველთაგან, უწ||არჩინებულესად და||დგინებული, კაცი, სრული ყოვლი||თა საღთო სიყ||ვარულით აღსავსე და სამს||ოფლიოთა სა||ქმითა ყოველი||თურ[თ] უკ||ლებლად გათავებული, სრულიად საქართველოს მდივანბე||გი ედიშერ უდროთ || გარდასცვალა. მე თანამეცხედრე||მან მისმან, უძეოთ გარდავლ||ენილმან, აბაშიძის ას||ულმან ანახანუმ აღვაშენე ოთ||ხი სვეტი ესე გ||უმბაზი საფ||ლავთა ჩვენ||თა ზედა, აღვა||სრულეთ ცხო||რება ჩვენ||ი, დავშთით უძეოთ, ვაჟი არ გვეღირსა, ხუთოდენ || ქალი გვიბოძა მოწყალემა, აღარ || მოიხუნა თვისი წყალობა ჩვენ||ზედა, გამყარა ტკბილსა სუ||ლს და ჴორცსა. დავრჩი || ოჴერი. მყვანდა პატ||რონი მაზლი ერისთა||ვი ოთარი, თვალი სი||ნ[ა]თლე, ძმას || უკან დიდად დაჭმუნვებული. კ[ვლა]ვ დღე იგიც||ა გათავდა. დავრჩი უპატრონო; ვით||არცა ძე არ მიბოძა || მე ღ[მერ]თ[მა]ნ, სახელი და || ხსენება || მის სახე||ლოვანისა || კაცისა || დაიკარგ||ებოდა, || ამაოდ, მოიგო||ნე მე სა||წყალმან || ანახან||უმ, შვი||ლის სანაცვლოდ ამაზედ ვიხსენებოდეთ. ღ[ვ]თისგულისათვის, ვისაცა მისი სიკეთე გს||მოდეს, ანუ აწ ისმენდეთ მოგვიგონებ||დეთ, აქა მოსულნი მწირვე||ლნი წ[მი]დ[ა]ს საიდუმლოში მო||გვიხსენებდეთ, უმწი||რველონი შენდობას || გვეტყოდეთ და ჩვენი||ს ამოვარდნისათვის შეგვიბრალებდე||თ. ქ[ორონი]კ[ონ]ს ტნიბ || , ენკენისთვე||ს ია.</poem>}}
 
ღვთაების ეკლესიის ფასადი სადაა. კედლებზე მხოლოდ სარკმლების ხვრელებია.
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ანანურის_ციხე“-დან