უდიური ენა: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 18:
'''უდური ენა''' ასევე '''უდიური ენა''', '''უდების ენა''' (''Удин Муз; Udin Muz'') — კავკასიურ ენათა [[ნახურ-დაღესტნური ენები|ნახურ-დაღესტნურ ენათა]] [[ლეზგიური ენები|ლეზგიურ ჯგუფის]] ენა. იგი იყოფა ორ დიალექტად — ნიჯურ და ვართაშნულ (ოღუზურ) დიალექტებად<ref>[http://udilang.narod.ru/papers/Jazyki_mira_Udi.pdf Языки мира: Кавказские языки. М., 1999. (Е. Ф. Джейранишвили. Удинский язык (сс. 453—458).)]</ref> <ref>Панчевидзе В. Н., Джейнарошвили Е. Ф. — Удинский язык//Языки народов СССР. Т.4, Иберийско-кавказские языки М., 1967 г.</ref>. უდურ ენაზე ლაპარაკობს 8 440 ადამიანი<ref name="ethnologue" />.
 
უდური ენა ითვლება უმწერლობო ენად, თუმცა დღეისათვის არსებობს ენის დამწერლობის შექმნის მცდელობები. ამჟამად, უდური ენის გავრცელების არეალი შემოიფარგლება სამი სოფლით: სოფ. ზინობიანით[[ზინობიანი]]თ ([[საქართველო]], [[ყვარლის რაიონიმუნიციპალიტეტი]]), სოფ. ოღუზით (ყოფ. ვართაშენი) ([[აზერბაიჯანი]], გაბალის (ყოფ. კუტკაშენის) რაიონი), სოფ. ნიჯით (აზერბაიჯანი, გაბალის რაიონი). უდური ენა ძირითადად გამოიყენება სახლში — თუმცა ყველა უდი კარგად ფლობს იმ ქვეყნის ოფიციალურ ენას, სადაც ცხოვრობს — [[საქართველო]]ში უდები ასევე ლაპარაკობენ ქართულად, [[რუსეთი|რუსეთში]] [[რუსული ენა|რუსულად]], ხოლო [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანში]] — [[აზერბაიჯანული ენა|აზერბაჯანულად]].
 
უდური ენა [[კავკასიის ალბანეთი]]ს უძველესი ენაა. უდური ენის დამწერლობისათვის მნიშვნელოვან ფაქტს პროფ. ი.აბულაძის მიერ ”ალბანური ანბანის” აღმოჩენა წარმოადგენს. მისი შემდგომი გამოკვლევა ჩატარდა ა.შანიძის მიერ (”Новооткрытый алфавит кавказских албанцев и его значение для науки” (”ენიმკის მოამბე”, IV, ნაკვ. I, თბილისი, 1938 წ.), თუმცა ამ საკითხის განხილვა დღესაც გვხვდება სხვადასხვა სამეცნიერო ნაშრომში (იხ. ზ. ალექსიძე ”ალბანური ენის გრამატიკული და ლექსიკური აღწერა (წინასწარი შენიშვნები)” (ენათმეცნიერების ძიებანი, IV, თბილისი, 2001), ”კავკასიის ალბანეთის დამწერლობა, ენა და მწერლობა” (თბილისი, 2003), რ. ლოლუა ”კავკასიის ალბანური ანბანის რიგის დადგენისათვის” (თბილისი, 2007) და სხვ.)
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/უდიური_ენა“-დან