წალკის მუნიციპალიტეტი: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
GiorgiXIII (განხილვა | წვლილი) No edit summary |
|||
ხაზი 7:
|მხარის რუკა = KK-Tsalka-ka.svg
|ადმინისტრაციული ცენტრი = [[წალკა]]
|მერი = ილია საბაძე {{Tooltip|{{ფერის დაფა|blue}}|ქართული ოცნება}}
|ფართობი = 1050,6 კმ²
|მოსახლეობის რაოდენობა = {{კლება}} 18 849 კაცი
ხაზი 14:
|ეროვნება = [[ქართველები]] 46,7 %<br />[[სომხები]] 38,84 %<br />[[აზერბაიჯანელები]] 6,98 %<br />[[ბერძნები]] 6,92 %<br /><ref name="საქსტატი">[http://csem.ge/interactivemap/].</ref>
}}
'''წალკის მუნიციპალიტეტი''' — ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეული [[აღმოსავლეთი საქართველო|აღმოსავლეთ საქართველოში]], [[ქვემო ქართლის მხარე]]ში. [[1917]] წლამდე ახლანდელი წალკის მუნიციპალიტეტის ტერიტორია შედიოდა [[თბილისის გუბერნია|თბილისის გუბერნიის]] ბორჩალოს მაზრაში, [[1921]] წლის საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული დაყოფით
წალკის მუნიციპალიტეტი ჩრდილოეთიდან ისაზღვრება [[ბორჯომის მუნიციპალიტეტი]]თ, აგრეთვე [[გორის მუნიციპალიტეტი|გორისა]] და [[კასპის მუნიციპალიტეტი|კასპის მუნიციპალიტეტებით]]. დასავლეთით ესაზღვრება [[ახალქალაქის მუნიციპალიტეტი]], სამხრეთით [[ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტი|ნინოწმინდისა]] და [[დმანისის მუნიციპალიტეტი|დმანისის მუნიციპალიტეტები]], აღმოსავლეთით საზღვრავს [[თეთრი წყაროს მუნიციპალიტეტი|თეთრი წყაროს მუნიციპალიტეტი]], რამდენიმე კილომეტრით სცდება [[ქარელის მუნიციპალიტეტი|ქარელის მუნიციპალიტეტს]]. მუნიციპალიტეტის ფართობია 1050,6 კმ². ადმინისტრაციული ცენტრი ქალაქი [[წალკა]].<ref name="usaid" /><ref>[http://nala.ge/munic/ საქართველოს ადგილობრივ თვითმმართველობათა ეროვნული ასოციაცია]</ref>
წალკის მუნიციპალიტეტი მდებარეობს ზომიერად ნოტიო სუბტროპიკული ჰავის ოლქში. ტერიტორიის დიდ ნაწილში ჩამოყალიბებულია ზომიერად ნოტიო [[ჰავა]], ზომიერად ცივი [[ზამთარი|ზამთრით]] და ხანგრძლივი [[ზაფხული]]თ. წალკის ქვაბულში მთის სტეპების ჰავაა, იცის ცივი [[ზამთარი]] და თბილი [[ზაფხული]]. ჰაერის საშუალო წლიური [[ტემპერატურა]]ა 5,9 °C, [[იანვარი|იანვრის]] -4,8 °C, [[ივლისი]]ს 16 °C, აბსოლუტურ მინიმუნი -34 °C, აბსოლუტურ მაქსიმუმი 33 °C. ნალექები 740 მმ წელიწადში. წალკის მუნიციპალიტეტში ნალექების საშუალო წლიური რაოდენობა 600-740 მმ-ს უდრის. ნალექების მაქსიმუმი [[გაზაფხული|გაზაფხულსა]] და [[ზაფხული]]ს დასაწყისშია, მინიმუმი — [[ზამთარი|ზამთარში]]. მუნიციპალიტეტის მაღალ ადგილებში მთიანეთის სტეპების ჰავაა, იცის მოკლე ზაფხული და ცივი ზამთარი. [[სამსრის ქედი|სამსრის]], [[ჯავახეთის ქედი|ჯავახეთისა]] და [[თრიალეთის ქედი|თრიალეთის ქედებზე]] (ყველაზე მაღალ ადგილებში) ნამდვილ ზაფხულს მოკლებული მაღალმთიანეთის ზომიერად მშრალი [[ჰავა]]ა.<ref name="usaid" />
ხაზი 24:
ეკონომიკის ძირითადი სექტორები, რომლებიც უზრუნველყოფს მუნიციპალიტეტის მოსახლეობის შემოსავლებს არის: [[სოფლის მეურნეობა]] (ძირითადად მეცხოველეობა და მეკარტოფილეობა), ელექტროენერგეტიკა, მცირე მეწარმეობა (ძირითადად ვაჭრობს და საყოფაცხოვრებო მომსახურება) და საჯარო სამსახურები.<ref name="usaid" />
2014 წლის მონაცემებით მუნიციპალიტეტის მოსახლეობა შეადგენს 18 849 ადამიანს. მუნიციპალიტეტში 42 დასახლებული პუნქტია. მათ შორის 1 ქალაქია — [[წალკა]]. მუნიციპალიტეტის ქალაქის მოსახლეობა შეადგენს 3200 ადამიანს, ხოლო სოფლის 18 800-ს, ანუ მუნიციპალიტეტის მოსახლეობის 85 % სოფლად ცხოვრობს. მოსახლეობის სიმჭიდროვე 21 ად./კმ², რაც ქვეყნის საშუალო მაჩვენებელს (67 ად./კმ²) მნიშვნელოვნად ჩამოუვარდება.<ref name="usaid" />
მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტი ადგილობრივი შემოსავლებისა და გამოთანაბრებითი ტრანსფერის ჩათვლით არის 3 000 000 ლარი. მუნიციპალიტეტის მოსახლეობის ძირითადი შემოსავლების წყაროა მიწათმოქმედება, მეცხოველეობა, ელექტროენერგეტიკა, მცირე ბიზნესი (ძირითადად ვაჭრობა და მომსახურეობის სერვისი), საჯარო სამსახურები.<ref name="usaid">[http://nala.ge/uploads/tsalka.pdf პროგრამა — საქართველოს რეგიონებში კლიმატის ცვლილებისა და ზემოქმედების შერბილების ზომების ინსტიტუციონალიზაცია]</ref>
== გეოგრაფია ==
Line 70 ⟶ 68:
ტერიტორიის ვრცელი ნაწილი უკავია გამოტუტული და კარბონატული მთის შავმიწა ნიადაგებს.
წალკის ქვაბული განირჩევა შავმიწა ტიპის [[ნიადაგი]]ს სიჭარბით. საშუალოდ გამომუტვილი შავმიწები განვითარებულია წალკის სერის სამხრულ კალთებზე სოფელ სანთასა და ბეშთაშენს შორის, [[ჯავახეთის ქედი]]ს ფერდობებზე, სოფელ წინწყაროს აღმოსავლეთით. დეგრადირებული შავმიწები წარმოდგენილია სოფელ [[
თრიალეთისძირა ვაკე და ბეშთაშენის ტაფობის ფსკერის ნაწილი დაფარულია შავმიწისებრი გამომუტვილი ძველალუვიური ნიადაგებით. სამსრის, ჯავახეთის და თრიალეთის ქედის კალთებზე განვითარებულია ჯერ ვულკანური მთიანეთის შავმიწისებრი და კორდიანი მთის მდელოს ნიადაგები, შემდეგ კი კორდიან-ტორფიანი მთის მდელოს ნიადაგები. ყველაზე მაღალ ადგილებში ლაქებად არის წარმოდგენილი კორდიან-ტორფიანი მთის მდელოს ნიადაგები.
Line 89 ⟶ 87:
=== ფაუნა ===
თითქმის ყველგანაა [[კურდღელი]], [[მელა]], [[მგელი]] და [[ტურა]]. გვხვდება არც თუ ისე დიდი რაოდენობით [[შველი]]. მუნიციპალიტეტში ფართოდაა მღრღნელებიც: [[ბუჩქნარის მემინდვრია]], [[ტყის თაგვი]], [[მექვიშია]], [[ზაზუნა]] და სხვ. გვხვდება ასევე [[თეთრკბილა ბრუცა]]ც. არის [[ღამურა]].
წალკის წყალსაცავი, მუნიციპალიტეტში მდებარე ტბებითურთ მდიდარია [[თევზი]]თ. წალკის წყალსაცავში ხდება [[თევზი]]ს ინტენსიური რეწვა. მოიპოვება
== მოსახლეობა ==
Line 110 ⟶ 109:
მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოა მუნიციპალიტეტის საკრებულო, ხოლო აღმასრულებელო ორგანო — გამგეობა. მუნიციპალიტეტიში არის ტერიტორიული ერთეულები:
* ''თემი'' — 11: [[ავრანლო]], [[არჯევან-სარვანი]],
* ''სოფელი'' — 18: [[არწივანი]], [[აშკალა]], [[ბერთა (წალკის მუნიციპალიტეტი)|ბერთა]], [[ბურნაშეთი (წალკის მუნიციპალიტეტი)|ბურნაშეთი]], [[განთიადი (წალკის მუნიციპალიტეტი)|განთიადი]], [[გუმბათი (წალკის მუნიციპალიტეტი)|გუმბათი]], [[დარაქოი]],
== ეკონომიკა ==
სასოფლო-სამეურნეო სავარგულებს უკავია 860 კვ. კმ. სოფლის მეურნეობის მთავარი დარგებია: [[მეკარტოფილეობა]] და [[მესაქონლეობა]]. წამყვანია ელექტროენერგეტიკა, აქ შექმნილია ჰიდროელექტროსადგურის კასკადი, რომელიც ჩართულია [[საქართველო]]ს ერთიან ენერგოსისტემაში. მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე გადის რესპუბლიკური მნიშვნელობის გზები, აგრეთვე მარაბდა-ახალქალაქის რკინიგზა.
== კულტურა ==
Line 120 ⟶ 119:
== ღირსშესანიშნაობანი ==
ბეშთაშენის წმ. გიორგის, არჯევან-სარვანის ღვთისმშობლის, [[
==რესურსები ინტერნეტში==
| |||