წელი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 1:
'''წელი''', ''წელიწადი'' — დროის შუალედი, რომლის განმავლობაში დედამიწა ერთ სრულ შემოვლას ასრულებს მზის ირგვლივ. დედამიწის მოძრაობის სირთულემ განაპირობა ამ შუალედის განსაზდერის სიძნელე და წელიწადის ურთიერთგანსხვავებულ ცნებათა წარმოშობაც. ვარსკვლავიერი, ანუ სიდერული წელიწადი, არის დროის შუალედი. რომელსაც ანდომებს მზე ცის თაღზე ვარსკვლავთა მიმართ ერთ სრულ ხილულ გარემოქცევას. გამოწეეულს დედამიწის რეალური მზისირგელივი მოძრაობით. მისი ხანგრძლიეობაა 365,256360 ეფემერიდული დღე- ღამე. ტროპიკული წელიწადი — დროის შუალედი გაზაფხულის ბუნიობის წერტილზე მზის ორ თანმიმდევრულ გავლას შორის (365,242196 დღე-ღამე); ანომალისტური წელიწადი — დროის შუალედი პერიჰელიუმში დედამიწის ორ თანმიმდეერულ გავლას შორის (365,259641 დღე-ღამე); დრაკონული წელიწადი — დროის შუალედი მთვარის ორბიტის ერთსა დიდა იმავე კვანძში მზის ორ თანამიმდევრულთანამიმდეერულ გავლას შორის ^ვძნ(346,ხვეე^620047 დდდღ-დ.ღ). ^-იხწელიწადის ეს სახეობე-ბისახეობები დროთა განმ^ვდ.ობაშიგანმავლობაში ნელა იცელებაიცვლება ^(საუკუნეში დდდღ--ისეის0,11,,,--ბ—6, მდა3და ეპ32 მე-მიდ.იონედითმილიონედით, უესაბამისადპშესაბამისად). მთეარისმთვარის კა-ლენდრებშიკალენდრებში გიმოივვნებიგამოიყენება ,ვ12 ან ,მ13 ბინო-დურისინოდური თეიბთვის შემცველი მთუარიბმიერიმთვარისმიერი ^ე-დ.ი^იდიწელიწადი. იულიუსის კალენდრის ^-ისწელიწადის საშ. ხანგრძლივობას იულიუსის პკეიაწელიწადი ^მბნჰქვია (365,ვნ25 დდ-დ^დღ.ღ), გრიგოლის კალენდრის წ-ისასწელიწადისას კი გრიგოდ.ის— გრიგოლის წ. ^ვხნ(365,ვძვნ2425 დდდღ-დ^ღ). სეზონთა ცვლისცელის პვრიოდიპერიოდი ^.რო-პიკულტროპიკულ წ-სწელიწადს ემთხეეეაემთხვევა.
'''წელი''', ''წელიწადი'' — [[დრო]]ის საზომი პირობითი ერთეული, რომელიც ისტორიულად აღნიშნავს სეზონების ერთგზის ციკლს ([[გაზაფხული]], [[ზაფხული]], [[შემოდგომა]], [[ზამთარი]]). უმრავლეს ქვეყნებში წლის კალენდრული ხანგრძლივობაა 365 ან 366 [[დღე]]. ამჟამად წელი გამოიყენება პლანეტარულ სისტემებში პლანეტების ვარსკვლავის გარშემო ბრუნვის დროითი ხასიათის აღსანიშნავადაც, კერძოდ, [[მზე|მზის]] გარშემო [[დედამიწა|დედამიწის]] ბრუნვის<ref>Витковский В. В., Прозоровский Д. И. Год // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.</ref>.
 
 
 
 
 
დროის შუალედი, რომლის განმავლობაში დედამიწა ერთ სრულ შემოვლას ასრულებს მზის ირგვლივ. დედამიწის მოძრაობის სირთულემ განაპირობა ამ შუალედის განსაზდერის სიძნელე და წელიწადის ურთიერთგანსხვავებულ ცნებათა წარმოშობაც. ვარსკვლავიერი, ანუ სიდერული წელიწადი, არის დროის შუალედი. რომელსაც ანდომებს მზე ცის თაღზე ვარსკვლავთა მიმართ ერთ სრულ ხილულ გარემოქცევას. გამოწეეულს დედამიწის რეალური მზისირგელივი მოძრაობით. მისი ხანგრძლიეობაა 365,256360 ეფემერიდული დღე- ღამე. ტროპიკული წელიწადი — დროის შუალედი გაზაფხულის ბუნიობის წერტილზე მზის ორ თანმიმდევრულ გავლას შორის (365,242196 დღე-ღამე); ანომალისტური წელიწადი — დროის შუალედი პერიჰელიუმში დედამიწის ორ თანმიმდეერულ გავლას შორის (365,259641 დღე-ღამე); დრაკონული წელიწადი — დროის შუალედი მთვარის ორბიტის ერთსა დი იმავე კვანძში მზის ორ თანამიმდევრულ გავლას შორის ^ვძნ,ხვეე^ დდ-დ.. ^-იხ ეს სახეობე-ბი დროთა განმ^ვდ.ობაში ნელა იცელება ^საუკუნეში დდ-დ-ისე,,,,--ბ, მდა ეპ მე-მიდ.იონედით, უესაბამისადპ. მთეარის კა-ლენდრებში გიმოივვნები ,ვ ან ,მ ბინო-დური თეიბ შემცველი მთუარიბმიერი ^ე-დ.ი^იდი. იულიუსის კალენდრის ^-ის საშ. ხანგრძლივობას იულიუსის პკეია ^მბნ,ვნ დდ-დ^. გრიგოლის კალენდრის წ-ისას კი გრიგოდ.ის წ. ^ვხნ,ვძვნ დდ-დ^. სეზონთა ცვლის პვრიოდი ^.რო-პიკულ წ-ს ემთხეეეა.
 
წელიწადის საკმაოდ ზ.ეს^.ი მნიშენელობები ცნობილი ივო ^ერ კიდეე ძე. ხინეთსა დ.ა ძე. ებეიპ.^ეში. პიპირ^ეშ განსაზდერა წ., რ-ის მნიუენედ.ობა .ედრიდა ,,ეხნ^. დდეს დდის გამოკლებით^. წ-ის ამ და თანამედროვე მნიუვნელობებს შორის სხეაობა მხიდ.ოდ ^თ.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
წელიწადის საკმაოდ ზ.ეს^.იზუსტი მნიშენელობები ცნობილი ივოიყო ^ერჯერ კიდეეკიდევ ძეძვ. ხინეთსაჩინეთსა დ.ადა ძეძვ. ებეიპ.^ეშიეგვიპტეში. პიპირ^ეშჰიჰარქემ განსაზდერა წ., რ-ის მნიუენედ.ობამნიშენელობა .ედრიდაუდრიდა ,,ეხნ365^. დდეს დდის 1(300 გამოკლებით^. წ-ის ამ და თანამედროვე მნიუვნელობებსმნიშვნელობებს შორის სხეაობა მხიდ.ოდმხილოდ 6^. წთ.
 
==იხილეთ აგრეთვე==
Line 23 ⟶ 8:
==ლიტერატურა==
{{ქსე|11|303}}
* Витковский В. В., Прозоровский Д. И. Год // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907
 
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
 
{{ესკიზი-წელი}}
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/წელი“-დან