ორჭრილოვანი ექსპერიმენტი: განსხვავება გადახედვებს შორის

'''ორმაგი ჭუჭრუტანასორჭრილოვანი ექსპერიმენტი''' ან '''[[თომას იუნგი|იუნგის]] ექსპერიმენტი''' მოიცავს ნაწილაკების სხივებს ან [[კოჰერენტულობა|კოჰერენტულ]] ტალღებს, რომლებიც გადიან ორ ერთმანეთთან ძალიან ახლოს განთავსებულ ჭრილში, რის შემდეგაც ხშირ შემთხვევაში ისინი ერთმანეთში [[ინტერფერენცია|ინტერფერენციას]] ახდენენ.

[[კვანტური მექანიკა|კვანტურ მექანიკაში]] ორმაგიორჭრილოვანი ჭუჭრუტანას ცდაექსპერიმენტი აღნიშნავს სინათლისა და სხვა კვანტური ნაწილაკების ტალღური და ნაწილაკური ბუნების განუცალკევლობას ([[კორპუსკულარულ–ტალღური დუალიზმი]]). იანგისა და ნიუტონის ცდა განსხვავდება თანამედროვე ვერსიისგან, მათ გაატარეს სინათლის სხივი თხელი ობიექტის გასწვრივ, როგორიცაა ბანქოს ქაღალდი (იანგის შემთხვევაში) ან თმის ღერი ([[ისააკ ნიუტონი|ნიუტონის]] შემთხვევაში). თანამედროვე ექსპერიმენტებში წერტილოვანი განათების წყარო აშუქებს თხელ ფირფიტას, რომელზეც ორი პარალელური ჭრილია განთავსებული და მათი გავლით სინათლე ეცემა ფირფიტის უკან განთავსებულ ეკრანზე. ჭრილიდან გამოფრქვეული სხივები თავიანთი ფაზით კოჰერენტულნი არიან, რადგან მათ წარმოშობის საერთო წყარო აქვთ. სინათლის ტალღური ბუნებიდან გამომდინარე ჭრილში გასული სხივები განიცდიან ინტერფერენციას და ეკრანზე ქმნიან ნათელ და მუქ დაჯგუფებათა ნიმუშებს. (თუმცა, ეკრანზე სინათლე ყოველთვის შთანითქმება როგორც ცალკეული ნაწილაკი, [[ფოტონი]].)

კლასიკური ნაწილაკები ერთმანეთში არ ქმნიან ინტერფერენციას (მათ შესაძლოა განიცადონ კოლიზია (შეჯახება), მაგრამ ეს სრულიად განსხვავებული ფენომენია). თუ კლასიკურ ნაწილაკებს გავისვრით სწორხაზოვნად ერთ–ერთ ჭრილში, ისინი ეკრანზე აისახებიან ჭრილის ზომითა და ფორმით. იგივე შედეგი იქნება მეორე ჭრილში გასროლის შემთხვევაშიც. თუ ორივე ჭრილი გახსნილი იქნება ერთდროულად, მიღებული შედეგი იქნება უბრალოდ ჯამი თითოეული ჭრილის შედეგისა. სინათლე, მიუხედავად ცალკეულ შემთხვევებში გამომჟღავნებული ნაწილაკური თვისებისა (ფოტონი), ორმაგიორჭრილოვანი ჭუჭრუტანის ცდასასცდისას არ ქმნის ეკრანზე ისეთ ანაბეჭდს, როგორიც იქნებოდა კლასიკური ნაწილაკების შემთხვევაში და ეს აიხსნება მხოლოდ ტალღების კრებადი და კლებადი ინტერფერენციით.

ორმაგიორჭრილოვანი ჭუჭრუტანას ცდასცდის ჩატარება ასევე შესაძლებელია მატერიალური ნაწილაკების მეშვეობით (როგორიცაა მაგალითად ელექტრონი), ანალოგიური ინტერფერენციული ფონის მიღებით, რაც ადასტურებს იმას, რომ სინათლე და მატერია ფლობენ ორივე თვისებას – ნაწილაკისა და ტალღის (კორპუსკულარულ–ტალღური დუალიზმი). 1999 წელს ჩატარებულ ექსპერიმენში გამომჟღავნდა, რომ 0.7 ნმ (ნანომეტრი) დიამეტრის სფერული მოლეკულები განიცდიდნენ ტალღურ ინტერფერენციას.