ვიკიპედია

ფრიდერიკ შოპენი: განსხვავება გადახედვებს შორის

ისტორიის ინტერაქციულად გადახედვა
[შეუმოწმებელი ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
← წინა ცვლილებაშემდეგი ცვლილება →
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ვიზუალურივიკიტექსტი
No edit summary
ხაზი 15:
[[ფაილი:Fryderyk Chopin.jpg|thumb|150px|შოპენი, 1829 წელი.]]
=== ბავშვობა ===
შოპენი დაიბადა პოლონეთში, ჟელიაზოვა ვოლიაში, [[ვარშავა|ვარშავიდან]] 50 კილომეტრი დაშორებით.ეკლესიის მიხედვით ფრედერიკფრიდერიკ შოპენი დაიბადა 22 თებერვალს, ხოლო მშობლების მიხედვით 1 მარტს. მამამისი - [[მიკოლა შოპენი]] დაიბადა საფრანგეთში. ის ჩავიდა პოლონეთში 1787 წელს - 16 წლის ასაკში.
 
[[1810]] წელს, როდესაც ფრედერიკიფრიდერიკი იყო 7 თვის, ოჯახი საცხოვრებლად ვარშავაში გადავიდა. ფრიდერიკის მამამ ფრანგული ენის მასწავლებლად დაიწყო მუშაობა.
[[1817]] წელს, როდესაც ფრედერიკიფრიდერიკი 7 წლის იყო მამამისმა ამავდროულად ვარშავის ლიცეუმში მუშაობა დაიწყო. თვით ფრედერიკიფრიდერიკი ლიცეუმში [[1823]]-[[1826]] წლებში სწავლობდა. თუმცა მამამისი ფრანგი იყო, ფრედერიკმაფრიდერიკმა ფრანგული კარგად არასოდეს არ იცოდა, პარიზში ყოფნის დროსაც კი.
 
შოპენის მთელ ოჯახს არტისტული განათლება ჰქონდა:მამამისი უკრავდა ვიოლინოსა და ფლეიტაზე, დედამისი - ფორტეპიანოზე და შვილებსც ასწავლიდა დაკვრას.
იოსეფ სიკორსკი - შოპენის თანამედროვე თავის წიგნში ''მემუარები შოპენზე'' ''(Wspomnienie Chopina)'' წერდა: პატარა ფრედერიკიფრიდერიკი აღტაცებული იყო, როდესაც დედამისი ფორტეპიანოზე უკრავდა. 6 წლის ასაკში ცდილობდა სმენით აეწყო დედამისის დაკრული. პირველ საფოტეპიანო გაკვეთილებს სწორედ დედამისისგან და უფროსი დის - ლუიზასგან იღებდა. ის პატარობიდან გადიოდა კონცერტებზე, მას "მეორე მოცარტი" უწოდეს.
 
1816-1821 წლებში მან დაწერა ორი [[პოლონეზი]]. პირველად ის ფიოდრ ციბულსკიმ გამოაქვეყნა.
ხაზი 36:
[[1826]] წლის შემოდგომაზე შოპენმა დაიწყო კომპოზიტორ [[იოზეფ ელსნერი]]ს 3 წლიანი კურსი ვარშავის კონსერვატორიაში, რომელიც მაშინ უნივერსიტეტის ფილიალი იყო(ამიტომაც შოპენი ჩაწერილია უნივერსიტეტის სტუდენტთა ნუსხაში).სავარაუდოდ [[1822]] წელს შოპენს ჰქონდა პირველი კონტაქტი პოლონელ კომპოზიტორებთან. სწორედ [[იოზეფ ელსნერი|ელსნერი]] იყო შოპენის მასწავლებელი [[1823]] წელს, ხოლო [[1826]] წლიდან შოპენი ოფიციალურად სწავლობდა მუსიკის თეორიას, ფიგურულ ბასებს და კომპოზიციას [[იოზეფ ელსნერი|ელსნერთან]] ერთად. ზუსტად ამ წლებში [[იოზეფ ელსნერი|ელსნერმა]] აღმოჩინა შოპენის ”განუმეორებელი ნიჭი” და ”მუსიკალური გენია”. ისევე როგორც [[ჟივნიმ]],[[იოზეფ ელსნერი|ელსნერმაც]] კი არ იმოქმედა , არამედ გახსნა შოპენის ტალანტი. [[იოზეფ ელსნერი|ელსნერის]] ცდილობდა შეესწავლა შოპენისადმი აკადემიური წესები, და ”შოპენმა უნდა შეძლოს შექმნას კლასიკურ წესებზე დაფუძნებული საკუთარი, განუმეორებელი მუსიკა ”
 
=== '''მოგზაურობა და საშინაო წარმატება''' ===
1928 წელს, მაშინ როდესაც შოპენი ჯერ კიდევ სტუდენტი იყო, ეწვია ბერლინს თავის მეგობარ ფელიქს ჯაროკთან ერთად, სადაც იგიდა ესწრებოდა ოპერებს გასპარ სპონტინის დირიჟორობით და ისეთი კომპოზიტორების კონცერეტებსკონცერტებს, როგორებიც იყვნენ კარლ ფრიდრიხ ცელტერი, ფელიქს მენდელზონიმენდელსონი და სხვასხვები. 1829 წელს ბერლინიდან დაბრუნების დროს იგი გახლდათიყო პრინც ანტონი რაძივის, პოზენის დიდი ჰერცოგის, სტუმარი. თავად პრინციც კომპოზიტორი და ჩელისტი იყო . ანტონისა და მისი ქალიშვილისთვის შოპენმა დაწერა ნაწარმოები Introduction and Polonaise brillante in C major for Cello and piano, Op. 3.
 
ვარშავისკენ უკან დაბრუნების დროს შოპენმა მოუსმინა ნიკოლო პაგანინს და მის ნაწარმოებებს ვიოლინოზე, რამაც შთააგონა დაეწერა Souvenir de Paganini. სწორედ ეს მომენტი შეიძლება გამხდარიგამხდარიყო მის ცხოვრებაში გადამწყვეტი, რამაც მას ეტიუდების წერა დააწყებინა (1829-1932). 11 აგვისტოს, უნივერსიტეტში სწალისსწავლის დამთავრებიდან 3 კვირის შემდეგ, მას ჰქონდა დებიუტი ვენაში. ფრედერიკმაფრიდერიკმა დაუკრა ორი საფორტეპიანო კონცერტი და მიიღო უამრავი სასიამოვნო შეფასება. ამავდროულად რამდენიმე კომენტარი. შოპენისვე თქმით, ის იყო "ზედმეტად ფაქიზი, მათთვის, ვინც შეგუებული იყო ადგილობრივი არტისტების უფრო მეტ დინამიურობას." უკან ვარშავაში ფრედერიკიფრიდერიკი 1829 წლის სექტემბერში დაბრუნდა, სადაცდ 1930 წლის 17 მარტს პირველად შეასრულო თაივისშეასრულა Piano Concerto No. 2 in F minor, Op. 21.
შოპენი დიდ წარმატებას აღწევს როგორც კომპოზიტორი და შემსრულებელი, რამაც მას დასავლეთ ევროპის კარი გაუღო. 1830 წლის 2 ნოემბერს ვოიჩეჰოვსკისთან ერთად იგი ავსტრიისკენ გაეშურა, საიდანაც იტალიაში გადასვლას გეგმავდა. იმავე თვეში მოგვიანებით პოლენეთში იფეთქა ე.წ. პოლონეთის აჯანყაბამ, რამაც ვოიჩეჰოვსკი უკან ვარშავაში დააბრუნა, რათა ნებაყოფლობით სამხედრო სამსახურში ჩაწერილიყო. ვენაში დარჩენილ მარტოხელა შოპენს ნოსტალგია მოაწვა და მეგობარს წერილში მისწერა: "მძულს ჩემი აქ ჩამოსვლის თარიღი". 1831 წლის სექტემბერში, როდესაც ის ვენიდან პარიზში მიეგზავრებოდა, გაიგო, რომ აჯანყება დასრულებულა. შოპენმა სიხარული ვერ დამალა და თავის პირად დღიურში შემდეგი რამ ჩაწერა: " ო ღმერთო, შენ იქ ხარ და მაინც შურს არ იძიებ".▼
 
▲შოპენი დიდ წარმატებას აღწევსაღწევდა როგორც კომპოზიტორი და შემსრულებელი, რამაც მას დასავლეთ ევროპის კარი გაუღო. 1830 წლის 2 ნოემბერს ვოიჩეჰოვსკისთან ერთად იგი ავსტრიისკენ გაეშურა, საიდანაც იტალიაში გადასვლას გეგმავდა. იმავე თვეში მოგვიანებით პოლენეთში იფეთქა ე.წ. პოლონეთის აჯანყაბამაჯანყებამ, რამაც ვოიჩეჰოვსკი უკან ვარშავაში დააბრუნა, რათა ნებაყოფლობით სამხედრო სამსახურში ჩაწერილიყო. ვენაში დარჩენილ მარტოხელა შოპენს ნოსტალგია მოაწვა და მეგობარს წერილში მისწერა: "მძულს ჩემი აქ ჩამოსვლის თარიღი". 1831 წლის სექტემბერში, როდესაც ის ვენიდან პარიზში მიეგზავრებოდა, გაიგოშეიტყო, რომ აჯანყება დასრულებულა. შოპენმა სიხარული ვერ დამალა და თავის პირად დღიურში შემდეგი რამ ჩაწერა: " ო ღმერთო, შენ იქ ხარ და მაინც შურს არ იძიებ".
 
== შემოქმედება ==
პოლონეთს არასოდეს ჰყოლია ისეთი მუსიკალური გენიოსი, როგორიც იყო ფრედერიკ შოპენი. მისიშოპენის შემოქმედების უმეტესობა ფორტეპიანოსთვისაა დაწერილი. ის არ წერდა მუსიკას სიმფონიური ორკესტრისთვის (გამონაკლისია 2ორი საფორტეპიანო კონცერტი). წერდა პოლონეზებს, ნოქტიურნებს, ვალსებს, ბალადებს და სხვ.
[[ფაილი:Eugène Ferdinand Victor Delacroix 043.jpg|thumb|[[დელაკრუა, ეჟენ|ეჟენ დელაკრუა]]. ფ. შოპენის პორტრეტი]]
[[ფაილი:Image-Frederic Chopin photo downsampled.jpeg|thumb|შოპენის ერთადერთი სურათი, გადაღებული [[1849]] წელს [[ლუის-აუგუსტ ბისონი]]ს მიერ]]
Line 78 ⟶ 80:
{{რომანტიზმი}}
 
{{DEFAULTSORT:შოპენი, ფრედერიკფრიდერიკ}}
[[კატეგორია:ფრანგი კომპოზიტორები]]
[[კატეგორია:პოლონელი კომპოზიტორები]]
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ფრიდერიკ_შოპენი“-დან