გერმანია: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
GiorgiXIII (განხილვა | წვლილი) No edit summary |
||
ხაზი 88:
|ვალუტა = [[ევრო]] ([[ევროს სიმბოლო|€]])
|ვალუტის კოდი = EUR
|სასაათო სარტყელი =
|UTC-ის გადაწევა = +1
|სასაათო სარტყელი DST =
|UTC-ის გადაწევა DST-ზე = +2
|მოძრაობის მიმართულება = მარჯვენა
ხაზი 104:
* '''ეტიმოლოგია''' — [[ლათინური ენა|ლათინურად]] — Germania, მომდინარეობს Ger, Germani, Germanus-დან, რაც [[გალები]]ს კელტური ტომის ენაზე „მეზობელს“ ან „ძმას“ უნდა ნიშნავდეს. გერმანულად – Deutschland, ეს სახელი უკავშირდება ძველ გერმანულ სატომო სახელს — Diutisce-ს. [[ფრანგული ენა|ფრანგულად]] — Allemagne, ალემანებიც ერთ-ერთი გერმანული სატომო სახელია, alle man „ყველა ადამიანს“ ნიშნავს. [[სლავური ენები|სლავურ ენებზე]] — Niemcy, Nemecko, მომდინარეობს სიტყვა „მუნჯისაგან“ ანუ მეტაფორულად გულისხმობს მათ, ვისაც „ჩვენი ენა არ ესმის“.
* '''ქვეყნის კოდი''' — DE.
== ისტორია ==▼
{{მთავარი|გერმანიის ისტორია}}▼
<gallery>▼
სურათი:Deutsches Reich (1871-1918)-de.svg|[[გერმანიის იმპერია]]▼
სურათი:Karte des Deutschen Reiches, Weimarer Republik-Drittes Reich 1919–1937.svg|გერმანია [[1919]]-[[1937]] წლებში▼
</gallery>▼
გერმანია [[მეორე მსოფლიო ომი]]ს შემდეგ [[1945]] წელს გაყოფილ იქნა 4 საოკუპაციო ზონად. [[1949]] წელს ამერიკული, ფრანგული და ბრიტანული ზონებისაგან — შეიქმნა [[დასავლეთ გერმანია|გერმანიის ფედერაციული რესპუბლიკა]], საბჭოთა ზონისაგან — [[გერმანიის დემოკრატიული რესპუბლიკა]]. [[1961]] წელს აღიმართა ბერლინის კედელი. ეროვნული საზღვრები გახსნილ იქნა [[1989]] წელს, ოფიციალურად გერმანიის გაერთიანება გამოცხადდა [[1990]] წლის ოქტომბერში. გაერთიანებული გერმანიის პირველ კანცლერად აირჩიეს [[ჰელმუტ კოლი]].▼
== გეოგრაფია ==
Line 109 ⟶ 117:
[[ფაილი:Deutschland topo.png|thumbnail|left|215px|ფიზიკური რუკა]]
გერმანია ცენტრალური [[ევროპა|ევროპის]] ქვეყანაა, რომლის გეოპოლიტიკური მდგომარეობა არაერთხელ შეიცვალა გასულ საუკუნეში.
რელიეფში მკვეთრად არჩევენ სამ საფეხურს, რომელიც ჩრდილოეთიდან სამხრეთისაკენ თანდათან მაღლდება. უმაღლესი მწვერვალია [[ცუგშპიცე]], ქვეყნის სამხრეთში. ენერგეტიკული რესურსებით ქვეყანა შედარებით ღარიბია, მართალია, იგი მდიდარია [[ქვანახშირი]]თ, მაგრამ ღარიბია [[ნავთობი]]თა და [[გაზი]]თ. მნიშვნელოვანია ჰიდრორესურსები. კლიმატი ძირითადად ოკეანურია. ძლიერია ატლანტის ოკეანის გავლენა. ქვეყნის ტერიტორიაზე ევროპის არაერთი მნიშვნელოვანი მდინარე გაედინება. მდ. [[რაინი]] ქვეყნის „მთავარი სამრეწველო ქუჩაა“. [[ბოდენის ტბა]]ს იგი მის ორ სამხრეთელ მოზობელთან იყოფს. ქვეყანაში, განსაკუთრებით მისი სამრეწველო რაიონებში, მნიშვნელოვანი [[ეკოლოგია|ეკოლოგიური]] პრობლემებია.
Line 173 ⟶ 180:
== დემოგრაფია ==
{{მთავარი|გერმანიის დემოგრაფია}}
მოსახლეობის რაოდენობით გერმანია მეორე ქვეყანაა ევროპაში და პირველი - ევროკავშირში. ბუნებრივი ნამატი დაბალია, მნიშვნელოვანია საგარეო მიგრაციის როლი. აქ თითქმის 8 მლნ უცხოელი ცხოვრობს. სიმჭიდროვე და ურბანიზაცია ერთ-ერთი უმაღლესია მსოფლიოში. მოსახლეობის თითქმის 89 % ცხოვრობს ქალაქებში. „რურშტადტი“ მაღალურბანიზებული რეგიონია 10-11 მლნ მცხოვრებით.
* '''მოსახლეობა''' — 82 მლნ (2010), მათ შორის 91,5 % [[გერმანელები]], 2,4 % [[თურქები]]. ქვეყანაში 5 მილიონი უცხოელი მუშაა, მათგან 1,6 მილიონი თურქია, დანარჩენი — [[იუგოსლავები]], [[იტალიელები]], [[ბერძნები]].
* '''ენა''' — [[გერმანული ენა|გერმანული]].
* '''რელიგია''' (2004:) — [[კათოლიციზმი]] (31,7 %), [[პროტესტანტიზმი]] (31,3 %).
* '''დიდი ქალაქები''' (ათასი მცხ.): [[ბერლინი]] (3.274), [[ჰამბურგი]] (1.686), [[მიუნხენი]] (1.185), [[კელნი]] (965), [[ესენი]] (589), [[მაინის ფრანკფურტი]] (648), [[დორტმუნდი]] (588), [[შტუტგარტი]] (591), [[დიუსელდორფი]] (570), [[ბრემენი]] (528), [[ჰანოვერი]] (516), [[დუისბურგი]] (513), [[ნიურნბერგი]] (486), [[ლაიფციგი]] (486), [[დრეზდენი]] (473).
Line 197 ⟶ 204:
{{მთავარი|გერმანიის ტურიზმი}}
მართალია, ტურისტული თვალსაზრისით ევროპის დიდ ოთხეულთან შედარებით (საფრანგეთი, იტალია, ესპანეთი, გაერთიანებული სამეფო) გერმანია მსხვილი ევროპული ქვეყანა არ არის, მაგრამ ეკონომიკის ეს დარგი ბოლო პერიოდში სწრაფი ტემპით ვითარდება. ქვეყანაში ყოველწლიურად ჩამოდის 20-22 მლნ ტურისტი, ძირითადად ნიდერლანდებიდან, აშშ-დან, გაერთიანებული სამეფოდან, შვეიცარიიდან და იტალიიდან. უმნიშვნელოვანისი ტურისტული ადგილებია: ბერლინი, მიუნხენი, კელნი, ბალტიის ზღვის სანაპირო, ჰამბურგი.
▲== ისტორია ==
▲{{მთავარი|გერმანიის ისტორია}}
▲<gallery>
▲სურათი:Deutsches Reich (1871-1918)-de.svg|[[გერმანიის იმპერია]]
▲სურათი:Karte des Deutschen Reiches, Weimarer Republik-Drittes Reich 1919–1937.svg|გერმანია [[1919]]-[[1937]] წლებში
▲</gallery>
▲გერმანია [[მეორე მსოფლიო ომი]]ს შემდეგ [[1945]] წელს გაყოფილ იქნა 4 საოკუპაციო ზონად. [[1949]] წელს ამერიკული, ფრანგული და ბრიტანული ზონებისაგან — შეიქმნა [[დასავლეთ გერმანია|გერმანიის ფედერაციული რესპუბლიკა]], საბჭოთა ზონისაგან — [[გერმანიის დემოკრატიული რესპუბლიკა]]. [[1961]] წელს აღიმართა ბერლინის კედელი. ეროვნული საზღვრები გახსნილ იქნა [[1989]] წელს, ოფიციალურად გერმანიის გაერთიანება გამოცხადდა [[1990]] წლის ოქტომბერში. გაერთიანებული გერმანიის პირველ კანცლერად აირჩიეს [[ჰელმუტ კოლი]].
== მემკვიდრეობა ==
| |||