ზამბია: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
clean up, replaced: ქვია → ჰქვია using AWB
ხაზი 68:
 
=== კლიმატი ===
ქვეყანაში გავრცელებულია [[ტროპიკული კლიმატური სარტყელი|ტროპიკული კლიმატი]]. წვიმიანი სეზონი გრძელდება ნოემბრიდან აპრილის ჩათვლით და ხასიათდება მაღალი ტემპერატურებით და ხშირი შტორმებით. ქვეყნის დედაქალაქში ჰაერის საშუალო ტემპერატურა და ნალექების საშუალო რაოდენობა შეადგენს: იანვარში -27 &nbsp;°C და 126 მმ, ივლისში 22 &nbsp;°C და 7 მმ.<ref name=WIEM>{{cite web|url=http://portalwiedzy.onet.pl/15432,,,,zambia,haslo.html|title=Zambia – WIEM, darmowa encyklopedia|date=|lang=pl|accessdate=10 ივნისი 2009}}</ref>
 
ყველაზე უფრო მეტი ნალექი ხდება პლატოს უფრო მაღალ მონაკვეთებში, განსაკუთრებით ქვეყნის ჩრდილოეთ რაიონებში. სპილენძისშემცველ სარტყელში წელიწადში ნალექების რაოდენობაა 1200 მმ-მდე.
ხაზი 220:
ზამბიაში ფართედაა გავრცელებული 72 ენაზე მეტი, თუმცა ბევრი მათგანი შეიძლება განხილული იყოს დიალექტების სახით. ამ ენათაგან ზოგიერთ მათგანს ზამბიაში აქვს დიდი ხნის ისტორია, მაშინ როდესაც სხვები, როგორიცაა [[ლოზი (ენა)|ლოზი]], აღმოცენდნენ XVIII და XIX საუკუნეების მიგრაციის შედეგად. ზამბიის ყველა ადგილობრივი ენა ბანტუს ენების ოჯახს მიეკუთვნება და მჭიდროდ არიან დაკავშირებული ერთმანეთთან.
 
7 ადგილობრივ ენას აქვს ოფიციალური სტატუსი. ყველა ისინი წარმოადგენენ ძირითად ენებს თითოეულ პროვინციაში: [[ბემბა (ენა)|ბემბა]] (ჩრდილოეთის პროვინცია, ლუაპულა, მუჩინგა და კოპერბელტი), [[ჩევა (ენა)|ჩევა]] (აღმოსავლეთის პროვინცია და ლუსაკის პროვინცია), [[ლოზი (ენა)|ლოზი]] (დასავლეთის პროვინცია), [[ტონგა (ზამბიის და ზიმბაბვეს ხალხის ენა)|ტონგა]] (სამხრეთის პროვინცია), [[კაონდე (ენა)|კაონდე]], [[ლუვალე (ენა)|ლუვალე]] და [[ლუნდა (ენა)|ლუნდა]] (ჩრდილო-დასავლეთის პროვინცია). ეს 7 ენა, ინგლისურთან ერთად, გამოიყენება დაწყებით სკოლებში და ზოგიერთ სახელმწიფო გამოცემებში. საერთო ორთოგრაფია დაამტკიცა განათლების სამინისტრომ 1977 წელს.<ref> Chimuka, S. S. 1977. ''Zambian languages: orthography approved by the Ministry of Education''. Lusaka : National Educational Company of Zambia (NECZAM).</ref><ref>Kashoki, Mubanga E. 1981. ''[http://unesdoc.unesco.org/images/0003/000333/033385EB.pdf Harmonization of African languages: standardization of orthography in Zambia]'' in ''In African Languages: Proceedings of the Meeting of Experts on the Transcription and Harmonization of African Languages'', Niamey (Niger), 17–21 July 1978, (pp.&nbsp;164–75). Paris: UNESCO.</ref>
 
{| class="wikitable sortable"
ხაზი 356:
 
== კულტურა ==
თანამედროვე ზამბიის შექმნამდე, ადგილობრივ მოსახლეობას შეადგენდნენ დამოუკიდებელი ტომები, თითოეული საკუთარი ცხოვრების წესით. კოლონიალური ეპოქის ერთ-ერთი შედეგი იყო ურბანიზაციის ზრდა. ქალაქებში ერთად ცხოვრება დაიწყო სხვადასხვა ეთნიკურმა ჯგუფებმა, რომლებიც ერთმანეთზე გარკვეულ გავლენას ახდენდნენ, ასევე იღებდნენ დიდი ევროპული კულტურის საუკეთესო ნაწილებს. ორიგინალური კულტურა მნიშვნელოვან წილად შენარჩუნდა სოფლებში. ქალაქის პირობებში ხდება განუწყვეტელი ინტეგრაცია და ამ კულტურის განვითარება, რომ განვითარდეს ის, რასაც დღეისათვის ქვიაჰქვია "ზამბიის კულტურა".
 
ტრადიციული კულტურა საკმაოდ შესამჩნევია ყოველწლიური მრავალფეროვანი ზამბიური ტრადიციული ცერემონიებისას. ზოგიერთი ყველაზე უფრო ცნობილი ცერემონიებია: Kuomboka და Kathanga (დასავლეთის პროვინცია), Mutomboko (ლუაპულის პროვინცია), Kulamba და Ncwala (აღმოსავლეთის პროვინცია), Lwiindi და Shimunenga (სამხრეთის პროვინცი), Lunda Lubanza (ჩრდილო-დასავლეთის პროვინცია), Likumbi Lyamize (ჩრდილო-დასავლეთის პროვინცია), Mbunda Lukwakwa (ჩრდილო-დასავლეთის პროვინცია), Chibwela Kumushi (ცენტრალური პროვინცია), Vinkhakanimba (მუჩინგის პროვინცია), Ukusefya Pa Ng’wena (ჩრდილოეთის პროვინცია).
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ზამბია“-დან