ტიტუსი: განსხვავება გადახედვებს შორის

ამის შემდეგ ტიტუსი მეორედ დაქორწინდა. მისი ახალი ცოლი, მარცია ფურნილა, ბევრად უფრო სახელგანთქმული ოჯახიდან იყო, თუმცაღა ახლო კავშირი ჰქონდა იმპერატორ ნერონის მოწინააღმდეგეებთან. ფურნილას ბიძა, ბარეა სორანუსი და ამ უკანასკნელის ქალიშვილი, სერვილია, 65 წლის პიზონის წარუმატებელ შეთქმულებას შეეწირნენ.<ref>[[პუბლიუს კორნელიუს ტაციტუსი|ტაციტუსი]], ''ანალები'' [[wikisource:The Annals (Tacitus)/Book 16#30|XVI.30–33]]</ref> ზოგიერთი თანამედროვე ისტორიკოსი აყალიბებს მოსაზრებას, რომ ტიტუსი ცოლს მისი ოჯახის შეთქმულებასთან კავშირის გამო გაშორდა.<ref>Gavin Townend, "Some Flavian Connections", ''The Journal of Roman Studies'' (1961), p 57. See [[გაიუს სვეტონიუს ტრანკვილუსი|სვეტონიუსი]], ''[[თორმეტი კეისრის ცხოვრება]]'', ღვთაებრივი ტიტუსი [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Suetonius/12Caesars/Titus*.html#4 4]</ref><ref>Jones (1992), p. 11</ref>

 

 

=== იუდეის კამპანია ===

რომაელებმა, საბოლოოდ, დაიკავეს ანტონიას ციხე და ტაძრის კარიბჭეებზე პირდაპირი იერიშები დაიწყეს.<ref>[[იოსებ ფლავიუსი]], ''იუდეველთა ომები'' [[wikisource:The War of the Jews/Book VI#Chapter 4|VI.4.1]]</ref> ტიტუსი აშკარად ისწრაფვოდა რომ იუდაიზმი, როგროც რელიგია, გაენადგურებინა. მან მოითხოვა ებრაელთა ცხოველების გაჟლეტა, მამაკაცების დახოცვა, ქალების გაუპატიურება, ბავშვების დამონება და მათი ღმერთის მოკვლა. როდესაც მან საბოლოოდ შეაღწია კედლებში, მისმა ჯარისკაცებმა იერიში მიიტანეს ყველაზე — კაცებზე, ქალებზე, ბავშვებზე. მათზე ვინც რომის ერთგული იყო და მათზეც ვინც არ იყო. ქალაქი ცეცხლის ალში გაეხვია. ჯოჯხეთის ღრიალს შეუერთდა აგონიის კივილი, როდესაც რომაელებმა ამბოხებულთა დევნისას პირდაპირი მნიშვნელობით გადათელეს ცხედრები, გაიარეს ზედა და ქვედა ქალაქი, სანამ არ მიაღწიეს ტაძარს, რომელსაც ცეცხლი წაუკიდეს და ფერფლად აქციეს. მას შემდეგ, რაც ხანძარმა იკლო, ტიტუსმა გასცა ბრძანება მიწასთან გაესწორებინათ ისიც, რაც ქალაქიდან დარჩა. იმ მიზნით, რომ აღარავის ხსომებოდა სახელი იერუსალიმი.<ref>[[Sulpicius Severus]], ''Chronicles'' [http://www.thelatinlibrary.com/sulpiciusseveruschron2.html II].30.6–7. For [[პუბლიუს კორნელიუს ტაციტუსი|ტაციტუსი]] as the source, see {{Cite journal|author=T.D. Barnes |date=July 1977 |title=The Fragments of Tacitus' ''Histories'' |journal=Classical Philology |volume=72 |issue=3 |pages=224–231, pp. 226–228 | doi = 10.1086/366355}}</ref> ტაძარი დაანგრიეს, რის შემდეგაც ჯარისკაცებმა ტიტუსი გამარჯვებისათვის პატივის მისაგებად ''იმპერატორად'' გამოაცხადეს.<ref>[[იოსებ ფლავიუსი]], ''იუდეველთა ომები'' [[wikisource:The War of the Jews/Book VI#Chapter 6|VI.6.1]]</ref>

 

 

იოსებ ფლავიუსის მიხედვით, ტაძრის განადგურების მომენტისათვის ებრაელთა დიასპორა არსებობდა პართიაში (ირანი), ბაბილონში (ერაყი), არაბეთში, აგრეთვე, ზოგიერთი მათგანი ცხოვრობდა ევფრატს მიღმა და ადიაბენეში (ქურთისტანი).<ref>{{PACEJ|text=JW|bookno=1|NorN=W|Wchapter=1|chunkid=5}}</ref>

ტიტუსი იმპერიას ორ წელზე ცოტა მეტი ხნის განმავლობაში მართავდა. 79 წელს მამამისის გარდაცვალებიდან 81 წლის 13 სექტემბერს საკუთარ სიკვდილამდე.<ref name="dio-romanhistory-lxvi-26"/> საიმპერატორო ტახტზე იგი ძმამ, დომიციანემ შეცვალა, რომლის პირველი ქმედებაც ამ თანამდებობაზე ძმის გაღმერთება იყო.<ref name="suetonius-domitian-2">[[გაიუს სვეტონიუს ტრანკვილუსი|სვეტონიუსი]], ''[[თორმეტი კეისრის ცხოვრება]]'', დომიციანე [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Suetonius/12Caesars/Domitian*.html#2 2]</ref>

 

 

ბაბილონური თალმუდი ტიტუსის სიკვდილს მიაწერს მწერს, რომელიც იმპერატორს ცხვირში შეუფრინდა, ტვინამდე მიაღწია და შვიდი წელი ამ მდგომარეობაში იყო. ეს ამბავი გადმოცემულია სხვა ლეგენდის გამეორებით, რომელიც ბიბლიურ მეფე ნებროთს შეეხება.<ref>Rosner, Fred. ''Medicine in the Bible and Talmud''. p.76. Pub. 1995, KTAV Publishing House, ISBN 0-88125-506-8. Extract viewable at ([https://books.google.com/books?id=SL34EWxAJfYC&pg=PA76])</ref><ref>[[Wikisource:Page:Legends of Old Testament Characters.djvu/178]]</ref>