სუის დინასტია: განსხვავება გადახედვებს შორის

{{მუშავდება|1=[[სპეციალური:Contributions/NaswKai|NaswKai]]|2=2016 წლის 24 ნოემბერი}}

'''სუის დინასტია''' ({{lang-zh|隋|Suí}}; [[581]]—[[618]]) — ჩინური დინასტია, რომელმაც ხანგრძლივი პრობლემების შემდეგ გააერთიანა ქვეყანა. განახორციელა სოციალურ-პოლიტიკური რეფორმები და მსხვილი სამშენებლო პროექტები.

 

==დინასტიის დაარსება==

III — VI საუკუნეების პერიოდი ერთ-ერთი ყველაზე ძნელია ჩინურ ისტორიაში. ხანის დინასტიის დაცემის ([[220]]) და იმპერიის დაშლის შემდეგ სახელმწიფო ეკონომიკის მხრივ ძლიერ შესუსტდა. ბევრი უძველესი ქალაქი დანგრეული იყო, ქვეყნის ჩრდილოეთმა სოფლის მეურნეობაში დეგრადირება განიცადა.

 

 

==სოციალურ-ეკონომიკური რეფორმები==

სამხრეთის ათვისება ნაკლები სისხლისღვრითა და ნგრევით იყო მიღწეული - სამხრეთის ეკონომიკა (ჩრდილოეთიდან განსხვავებით მონეტიზირებული) აღმოჩნდა მნიშვნელოვან ფაქტორად იმპერიის განვითარებისთვის. სტაბილურობის გამო, ქალქებში ვაჭრობამ იწყო განვითარება, წარმოიქმნა სავაჭრო და ბეჭვდითი კლანები. გადასახადების დაკლებით და სახელმწიფო მონოპოლიების გაუქმებით იანგ ჯიანმა იზრუნა ვაჭრობის და სოფლის მეურნეობის განვიტარებაზე მომავალში. 583-ში მირებული იყო ახალი კანონები, მეტად გამარტივებული.

 

 

==უმსხვილესი პროექტები==

მიუხედავად ხანმოკლე არსებობისა, დინასტია სუიმ საკმაოდ მნიშვნელოვანი ნაგებობები დატოვა, რომელმაც ჩინეთს საკმაო სარგებელი და მნიშვნელობა მოუტანა. ყველაზე მნიშვნელოვნად შეიძლება ჩაითვალოს იმ დროისათვის დანგრეული ჩინეთის დიდი კედლის საფუძვლიანი რეკონსტრუქია; დიდი (საიმპერატორო) არხის გაყვანა —  XIX საუკუნის ბოლომდე წარმოადგენდა მსოფლიოში უდიდეს ხელოვნურ საწყლოსნოს და ასევე ლოიანგში სასახლის ანსაბლის მშენებლობა — ახალი იმპერიის დედაქალაქი, რომელიც ბრწყინავდა თავის მშვენიერებით.

 

 

==საგარეო პოლიტიკა==

დინასტია სუის პოლიტიკა ხასიათდება მრავალრიცხოვანი ომებით, რომელთაც ჩინელი მეთაურები ახორციელებდნენ მთავარი გზით, კორეის ნახევარკუნძულის სახელმწიფოებსა და ჩრდილოეთ ტომების წინააღმდეგ, ასევე თურქული სახანოების დაპირისპირებით.

 

 

==შედეგები==

სუის დინასტიამ ითამაშა გადამწყვეტი როლი ჩინეთის გაერთიანებაში ოთხსაუკუნოვანი დეგრადაციისა და დაშლის პერიოდის შემდეგ. სუის დინასტიის იმპერატორებმა შეძლეს შეენარჩუნებინათ ქვეყნის ერთობა, გაეძლიერებინათ მისი მდგომარეობა, რეალიზება მოეხდინათ გრანდიოზული პროექტებისთვის და ასევე ჩინეთის ყველა ფენის საზოგადოებაში თავიდან დაებადათ ეროვნული ღირსების გრძნობა, ნდობა და სტაბილურობა. სუის დინასტიამ გზა გაუხსნა შემდგომ განვითარებას ტანის და სუნის დინასტიებში.