რადიარდ კიპლინგი: განსხვავება გადახედვებს შორის

კრიტიკოსებისა და მითხველების მიერ მის საუკეთესო ნაწარმოებებად მიჩნეულია: "ჯუნგლების წიგნი" (''The Jungle Book''), "კიმი" (''Kim''), ლექსი «უკანასკნელი სიმღერა» (''Recessional''). [[1907]] წელს კიპლინგი ლიტერატურის დარგში ნობელის პრემიის პირველი ინგლისელი ლაურეატი ხდება. იმავე წელს ჯილდოჯილდოვდება მიიღო [[პარიზი]]ს, [[სტრასბურ]]ის, [[ათენი]]სა და [[ტორონტო]]ს უნივერსიტეტებისგან. ასევე დაჯილდოვებულია ოქსფორდის, კემბრიჯის, ედინბურგისა და დარემის უნივერსიტეტების საპატიო ხარისხით.

კიპლინგიკიპლინგის ნაწარმოებების მდიდარმა ენამ, მეტაფორების სიუხვემ დიდი წვლილი შეიტანა [[ინგლისური ენა|ინგლისური ენის]] საგანძურში.

რადიარდ კიპლინგი დაიბადა [[ინდოეთი]]ს ქალაქ [[ბომბეი]]ში, ადგილობრივი სკოლის პედაგოგ ჯონ ლოკვუდ კიპლინგისა და ალისა კიპლინგის (მაკდონალდი) ოჯახში. სახელი ''რადიარდი'' ბავშვმა მიიღო ინგლისის ტბის პატივსაცემად, რომელთანაც მშობლებმა გაიცნეს ერთმანეთი. ცხოვრების საწყისი და ბედნიერი წლები რადიარდმა ინდოეთის ეგზოტიკურ ბუნების გაცნობაში გაატარა. მაგრამ 5 წლის ასაკში იგი დასთან ერთად სასწავლადსასწავლებლად ინგლისში გაამგზავრეს. შემდგომიშემდეგი 6 წელი რადიარდმა კერძო პანსიონში გაატარა, რომლის პატრონიც (მადამ როზა) ხშრად სჯიდა მას. ასეთმა დამოკიდებულებამ სიცოცხლის ბოლომებოლომდე დაღი დაუსვა მის ცხოვრებას – იგი უძილობით იტანჯებოდა.

12 წლის ასაკში მშობლები რადიარდს აწყობენ კერძ დევონის სასწავლებელში, რათა შემდგომში პრესტიჟულ სამხედრო აკადემიაში ჩარიცხულიყო. სასწავლებლის დირექტორი მამამისის მეგობარი კორმელ პრაისი იყო, რომელმაც ხელი შეუწყო ლიტერატურის შესწავლაში. ახლომდველობამახლომხედველობამ ხელი შეუშალა რადიარდს სამხედრო კარიერის გაგრძელებაში, ხოლო აღნიშნული სასწავლებლის დიპლომი სხვა ტიპის უნივერსიტეტისთვის შეუთავსებადი აღმოჩნდა. შვილის მოთხრობებით აღფრთოვანებულმა, მამამ რადიარდი [[ლაჰორი]]ს "სამოქალაქო და სამხედრო გაზეთის" რედაქციაში მოაწყო ჟურნალისტად.

[[1882]] წლის ოქტომბერში კიპლინგი ბრუნდება ინდოეთში და იწყებს ჟურნალისტად მუშაობას. თავისუფალ დროს იგი წერდა პატარა მოთხრობებსა და ლექსებს, რომლებსაც შემდგომშემდეგ გაზეთში სხვა სტატიებთან ერთად აქვეყნებდა. ნაწარმოებების პირველი გაყიდვები [[1883]] წელს დაიწყო.

80–ანი წლების შუაში რადიარდი, როგორც [[ალაჰაბადი]]ს გაზეთ "პიონერის" კორესპონდენტი, იწყებს მოგზაურობას [[აზია]]სა და [[აშშ]]–ში. "პიონერთან" მას საქმიანი კონტრაქტი აკავშირებდა – გაზეთს უნდა გამოეცა კიპლინგის საგზაო ჩანხატებიჩანახატები. მოგზაურობასთან ერთად რადიარის შემოქმედების გაყიდვა გაიზარდა, [[1888]] და [[1889]] წლებში მისი 6 წიგნი გამოიცა, რამაც შემოქმედებითი აღიარება მოუტანა.

[[1889]] წელს მან მოინახულა [[ბირმა]], [[ჩინეთი]], [[იაპონია]], [[აშშ]] და დიდი ხნის მოგზაურობის შემდეგ [[ლონდონი|ლონდონში]] დასახლდა. მას უკვე [[დიკენსი, ჩარლზ|ჩარლზ დიკენსის]] მემკვიდრედ მოიხსენებდნენმოიხსენიებდნენ. [[1890]] წელს მისი პირველი რომანი "ჩამქრალი სინათლე" გამოვიდა.

ლონდონში კიპლინგი ეცნობა ახლაგაზრდა ამერიკელ გამომცემელ უოლკოტ ბეილსტირს, რომელთანაც ერთად მუშაობს მოთხრობაზე "ნუალაკჰა" (The Naulahka). [[1892]] წელს უოლკოტი გარდაცვალაგარდაიცვალა, და ცოტა ხანში რადიარდი მის დაზე – კაროლინაზე ქორწინდება. თაფლობის თვის დროს, ბანკი, რომელშიც კიპლინგს მთელი თავისი კაპიტალი ჰქონდა უეცრად გაბანკროტდა და ცოლ–ქმარს ფული მხოლოდ იმისთვის დარჩა, რომ [[ვერმონტი (შტატი)|ვერმონტამდე]] მიეღწიათ, სადაც კაროლინას ნათესავები ცხოვრობდნენ. შემდგომიშემდეგი 4 წელიწადი მათ ვერმონტში გაატარეს.

ამ დროს იწყებს კიპლინგი ბავშვებისთვის წერას. [[1894]]–[[1895]] წლებში გამოდის მისი ცნობილი "ჯუნგლების წიგნი" (The Jungle Book) და "ჯუნგლების მეორე წიგნი" (The Second Jungle Book). გამოიცა ასევე ლექსთა კრებული "შვიდი ზღვა" (The Seven Seas). გაუჩნდა ორი შვილი: ჯოზეფინა და ელსი. ცოლისძმასთან ჩხუბის შემდეგ [[1896]] წელს ოჯახთან ერთად ინგლისში ბრუნდება. [[1897]] წელს გამოსცემს მოთხრობას "მამაცი ზღვაოსნები" (Captains Courageous). [[1899]] კიპლინგმა დიდი დარტყმა განიცადა,მიიღო - აშშ–ში მოგზაურობისას ფილტვების ანთებისგან უფროსი ქალიშვილი – ჯოზეფინა გარდაეცვალა.

იმავე წელს კიპლინგი ყიდულობს აგარაკს სასექსის საგრაფოში, ინგლისში, სადაც ცხოვრების ბოლომდე სახლდება. იქვე წერს თავის ცნობილ წიგნებს (Puck of Pook’s Hill) და (Rewards and Fairies). ლიტერატურულ საქმიანობასთან ერთად პოლიტიკურს იწყებს. იგი წერს გერმანიასთან სამომავლო ომზე, გამოდის კონსერვატორთა მხარდაჭერით და [[ფენიმიზმი|ფემინიზმი]]ს წინააღმეგწინააღმდეგ. [[1907]] წელს მან ნობელნობელის პრემია მიიღო.

[[პირველი მსოფლიო ომი]]ს დაწყების შემდეგ კიპლინგი ლიტერატურულ შემოქმედებას სულ უფრო მცირე დროს ახმარსუთმობს. [[1915]] წელს კიდევ ერთი ძლიერი დარტყმა გადაიტანამიიღო – ომში დაიღუპა უფროსი ვაჟი, ჯონი. რადიარდი ამ დროს მეუღლესთან ერთად [[წითელი ჯვარი|წითელ ჯვარში]] მუშაობდა. ომის შემდეგ იგი სამხედრო დაკრძალვების კომისიაში მუშაობდა. სწორედ მის მიერ იქნა არჩეული ბიბლიური ფრაზა "მათი სახელები მუდამ იცოცხლებენ" ხსოვნის [[ობელისკი|ობელისკებზე]].

კიპლინგი აგრძელებდა ლიტერატურულ შემოქმედებას 1930–იანი წლების დასაწყისამდე, თუმცა ნაკლები წარმატებით. ბოლო წლებში ავადმყოფობდა. გარდაიცვალა [[1936]] წლის [[18 იანვარი|18 იანვარს]] თავის ქალაში სისხლის ჩაქცევით. მისი სიკვდილის შესახებ ინფორმაცია შეცდომით ნაადრევად დაიბეჭდა ერთ–ერთ ჟურნალში და კიპლინგმა მისთვის ჩვეული უნამახვილობითენამახვილობით რედაქციას ასეთი შინაარსის წერილი მისწერა: "ახლა წავიკითხე, რომ გარდავცლილვარგარდავცვლილვარ. არ დაგავიწყდეთ, ჟურნალის ხელმომწერთა სიიდან ამომშალეთ!"