B ვიტამინები: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
31.146.222.231-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა Beqabai-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია
No edit summary
ხაზი 1:
[[File:B vitamin supplement tablets.jpg|thumb|B ვიტამინის ტაბლეტები]]
{{ვიკიფიცირება}}
'''B ვიტამინები''' — წყალში ხსნად [[ვიტამინები|ვიტამინთა]] ჯგუფი, რომლებიც დიდ როლს თამაშობენ [[უჯრედი|უჯრედთა]] [[მეტაბოლიზმი|მეტაბოლიზმის]] პროცესში. B ვიტამინი 1912 წელს აღმოაჩინა პოლონელმა მეცნიერმა კაზიმირ ფუნკმა. თავიდან ითვლებოდა, რომ B ვიტამინი იყო ერთი,. მაგრამმოგვიანებით შემდგომმა გამოკლევებმა აჩვენაგაირკვა, რომ ეს იყოერთი [[ვიტამინები|ვიტამინთა]]ნაერთი ჯგუფიკი არა, ნივთიერებათა მთელი კომპლექსი იყო, რომლებიც [[ქიმია|ქიმიურად]] განსხვავდებოდნენ და ერთსა და იმავე საკვებში თანაარსებოდნენ. Bამ ვიტამინიაზოტოვან ნივთიერებათა საჭიროაერთობლიობას მეტაბოლიზმისB სიხშირისჯგუფის შესანარჩუნებლადვიტამინები დაუწოდეს. მისჯგუფის გასაძლიერებლად,თითოეული იმუნურიელემენტი დადანომრილია ნერვული- სისტემისB1-დან გასაუმჯობესებლად, ხელს უწყობს უჯრედთა ზრდას და მათ გაყოფას, მათ შორის [[ერითროციტები]]ს რაც გვეხმარება თავიდან ავირიდოთ ანემიაB20-მდე. ასევეკომპლექსის ამცირებსყოველ პანკრეასისწევრს კიბოსთავისი გაჩენისბიოლოგიური რისკს — მაშინ როდესაც მას მივიღებთ საჭმელთან ერთად და არამნიშვნელობა ტაბლეტებითაქვს.
 
==მოქმედება==
მთლიანობაში კი B ჯგუფის ვიტამინები უზრუნველყოფენ ნერვული სისტემის ოპტიმალურ ფუნქციობას, ერთობლივად აგებენ პასუხს ორგანიზმის ენერგეტიკულ ცვლაზე, იმუნური სისტემის ნორმალურ ფუნქციობაზე, ზრდის პროცესებსა და უჯრედთა გამრავლებაზე. B ჯგუფის ვიტამინების ერთობლივი მოქმედება ბევრად უფრო შედეგიანია, ვიდრე ამ ჯგუფში შემავალი თითოეული ვიდრე თითოეული ვიტამინისა ცალკ-ცალკე.
 
B ვიტამინი საჭიროა [[მეტაბოლიზმი]]ს სიხშირის შესანარჩუნებლად და მის გასაძლიერებლად, იმუნური და ნერვული სისტემის გასაუმჯობესებლად, ხელს უწყობს უჯრედთა ზრდას და მათ გაყოფას, მათ შორის [[ერითროციტები]]ს რაც გვეხმარება თავიდან ავირიდოთ [[ანემია]]. ასევე ამცირებს [[პანკრეასი]]ს [[კიბო]]ს გაჩენის რისკს — მაშინ როდესაც მას მივიღებთ საჭმელთან ერთად და არა ტაბლეტებით.
როგორც ვიტამინთა უმრავლესობა ზედმეტი რაოდენობით მიღებული B ვიტამინი შარდთან ერთად გამოიყოფა და ამიტომაც საჭიროა მისი რეგულარულად შევსება.
 
== B1 ტიამინი ==
ხელს უწყობს ნახშირწყლების[[ნახშირწყლები]]ს, ცხიმების[[ცხიმები]]ს და ცილების[[ცილები]]ს ენერგიად გარდაქმნას, მას შეიცავენ: [[ღვიძლი]], ღორის[[ღორი]]ს ხორცი, [[მარცვლეული]], [[კაკალი]] და სხვა. [[ავიტამინოზი]] იწვევს დაავადებას ‘ბერიბერი’. ჰიპოვიტამინოზის დროს აღინიშნება: დაღლილობა, [[აპათია]], გაღიზიანებადობა, [[დეპრესია]], ძილიანობა, ყურადღების კონცენტრაციის დარღვევა, [[ანორექსია]], გულზიდვები, მუცლის ტკივილი (ადრეული სიმპტომები); პერიფერიული [[ნეიროპათია]] (მგრძნობელობის, რეფლექსების, მოძრაობის დარღვევა); კორსაკოვის სინდრომი (მეხსიერების დაქვეითება, დროსა და სივრცეში ორიენტაციის დარღვევა, კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის ფუნქციის დარღვევა (გულისრევა, ღებინება, ყაბზობა).
 
== B2 რიბოფლავინი ==
მონაწილეობს ყველა ნივთიერებათა ცვლის პროცესში.მნიშვნელოვანი როლი აქვს მხედველობითი ფუნქციების კანის ნორმალური მდგომარეობის და ჰემოგლობინის[[ჰემოგლობინი]]ს სინთეზის უზრუნველყოფაში. მას შეიცავს ხორცი, რძის პროდუქტიებიპროდუქტები, კვერცხებიკვერცხი, ბოსტნეულებიბოსტნეული, პური, მარცვლეული, კაკალი და სხვა. ჰიპოვიტამინოზის[[ჰიპოვიტამინოზი]]ს დროს აღინიშნება: კანისა და პირის ღრუს ლორწოვანი გარსის დაზიანება (ნახეთქები კანზე, ანგულარული სტომატიტი. გლოსიტი, ენის დვრილების ატროფია); თვალის დაზიანება (მხედველობის სიმახვილის დაქვეითება, წვის შეგრძნება თვალებში, კონიუნქტივიტი, ცრემლდენა); სებორეული ეგზემა; ზრდის დარღვევები; ანემია, ძვლის ტვინის ჰიპოპლაზია; ნევროლოგიური დარღვევები
კანისა და პირის ღრუს ლორწოვანი გარსის დაზიანება (ნახეთქები კანზე, ანგულარული სტომატიტი. გლოსიტი, ენის დვრილების ატროფია); თვალის დაზიანება (მხედველობის სიმახვილის დაქვეითება, წვის შეგრძნება თვალებში, კონიუნქტივიტი, ცრემლდენა); სებორეული ეგზემა; ზრდის დარღვევები; ანემია, ძვლის ტვინის ჰიპოპლაზია; ნევროლოგიური დარღვევები
 
ავიტამინოზის დროს: არიბოფლავინოზი.
 
== [[ნიკოტინმჟავა|B3 ნიაცინი]] ==
თავისუფლებს ენერგიას ყველა საკვები ნივთიერებიდან რომელიც შეიცავს კალორიებს ახდენსცილებისახდენს ცილების და ცხიმების სინთეზს. მას შეიცავენ შინაური ფრინველები, ხორცი, კვერცხი, პური, კაკალი, მარცვლეული, [[თევზი]] და სხვა. ნეაცინის დეფიციტი ორგანიზმში ტრიპტოფანთან ერთად იწვევს პელაგრას. ჰიპოვიტამინოზის დროს აღინიშნება: საერთო სისუსტე, ცხელი კერძების მიმართ ზედმეტი მგრძნობელობა, თავბრუხვევა (ადრეული სიმპტომები ვიტამინის 2-3-თვიანი დეფიციტის დროს); კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის დაზიანება. კანის დაზიანება (კანის გაუხეშება, აქერცვლა ).
 
== B5 კალციუმის პანტოტენანტი ==
ათავისუფლებს ენერგიას, წარმოქმნის ხოლესტერინსქოლესტერინს. მას შეიცავენ როგორც მცენარეული, ისე ცხოველური საკვები. დეფიციტს შეუძლია გამოიწვიოს კანის დაავადებები და პარასტეზია. ჰიპოვიტამინოზის დროს აღინიშნება: კანისა და მისი დანამატების დაზიანება ([[დერმატიტი]], გაჭაღარავება, [[ალოპეცია]]); კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის ფუნქციის დარღვევა; თირკმელზედა ჯირკვლის ფუნქციის დათრგუნვა.
 
== B6 პიროდოქსინი ==
მონაწილეობას იღებს ნახშირბადის ცვლის პროცესში, ჰემოგლობინის სინთეზში, ნერვული სისტემის აქტივობის რეგულაციაში ერითროციტების რეგენერაციაში[[რეგენერაცია]]ში და ანტი სხეულების წარმოქმნაში. მას შეიცავენ ყველა ცილით მდიდარი საკვები, [[ბანანი]], ზოგიერთი ბოსტნეული, ხორცი და სხვა. ჰიპოვიტამინოზის დროს აღინიშნება: კრუნჩხვები (უმეტესად - 2 წლამდე ასაკის ბავშვებში), მოუსვენრობა, დეპრესია; პერიფერიული [[ნევრიტი]], ტერფების წვა; [[დერმატიტი]] (აქერცვლა ცხვირ-ტუჩისა და შუბლის ნაოჭების არეში, მოზარდებში - [[სებორეა]] და ჩვეულებრივი ფერიმჭამელები); მადის დაქვეითება, გულისრევა, ღებინება. ავიტამინოზმა შეიძლება გამოიწვიოს უჯრედული ანემია.
 
== B7 ბიოტინი ==
ხელს უწყობს ენერგიის გათავისუფლებას ბმებისგან რომლებიც კალორიებს შეიცავენ. ის გვხვდება სხვადასხვა საკვებში და ასევე წარმოიქმნება კუჭის მიკრო ფლორის საშუალებით.მისი დეფიციტი ზრდასრულებში სიმპტომებსარ ავლენს მაგრამ ახალშობილებში შეუძლია ნევროპათოლოგიური დაზიანებები გამოიწვიოს. მას ტოქსიკურობა არ გააჩნია.
 
==B9 ფოლიუმის მჟავა==
ხელს უწყობს უჯრედების გაყოფას, ერითროციტების[[ერითროციტები]]ს წარმოქმნას და ნაყოფის განვითარებას.მას შეიცავს ღვიძლი, ბოსტნეული, ხორბალი, ფორთოხალი, თევზი, ხორცი, რძე და სხვა. ავიტამინოზმა შეიძლება გამოიწვიოს უჯრედული ანემია.
 
== B12 ციანკობალამინი ==
ხელს უწყობს ერითროციტების წარმოქმნას, ნერვული სისტემის ზრდასა და ფუნქციონირებას.მას შეიცავს ღვიძლი, [[თირკმელები]], ხორცი, თევზი, კვერცხი, რძის პროდუქტები და სხვა. ჰიპოვიტამინოზის დროს აღინიშნება: მეგალობლასტური ჰიპოქრომული ანემია; ალოპეცია; პირის ღრუს ლორწოვანი გარსის დაზიანება ([[გლოსიტი]], [[გინგივიტი]]). ვიტამინოთერაპია არსებობს როგორც მონოვიტამინური, ისე პოლივიტამინური პრეპარატები. მონოვიტამინები სამკურნალო მიზნით გამოიყენება, ხოლო პოლივიტამინებს ხშირად მოიხმარენ პროფილაქტიკურ საშუალებად.
 
ვიტამინების კომბინირებული გამოყენებისას შესაძლოა მათი ბიოლოგიური თვისებები შეიცვალოს. მაგალითად, C ვიტამინის დოზის გაზრდისას მცირდება B2 ვიტამინის მოთხოვნილება, საკვებში ამ უკანასკნელის ნაკლებობის დროს კი მცირდება ქსოვილებში C და B1 ვიტამინების დონე; არსებობს ერთგვარი ანტაგონიზმი B1-სა და B12-ს შორის; C და P ვიტამინების ერთდროული მიღება მათ მოქმედებას აძლიერებს; C ვიტამინი ცუდად ეთავსება სპილენძს; E ვიტამინი ჭარბი ოდენობის რკინასთან ერთად მიღებისას აქტივობას კარგავს. პოლივიტამინური პრეპარატის არჩევისას ყურადღება უნდა მიექცეს, შეიცავს თუ არა ის ადამიანისთვის აუცილებელ ვიტამინებს და როგორია მათი დოზირება. დოზები არ უნდა ჭარბობდეს ვიტამინების დღიურ მოთხოვნილებას. უპირატესობა უნდა მიენიჭოს მინერალებისა და მიკროელემენტების გარეშე შედგენილ პოლივიტამინებს ან ისეთ ფორმებს, რომლებშიც ვიტამინები და მიკროელემენტები სხვადასხვა აბის სახით არის წარმოდგენილი და სხვადასხვა დროს მიიღება.
 
==რესურსები ინტერნეტში==
*[http://www.mkurnali.ge/ მკურნალი.გე]
*[http://www.vidal.ge/drugs/vitamin-b-complex ვიდალი]
*[http://www.fitni.ge/?p=4090 ვიტამინები ჩვენი ჯანმრთელობისათვის – A, B, C, D….]
*[http://www.tbiliselebi.ge/?mas_id=4032&year=2010&jurn_id=19&rubr_id=8 გაარკვიეთ, რომელი ვიტამინი გაკლიათ]
 
[[კატეგორია:ვიტამინები]]
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/B_ვიტამინები“-დან