ზამბია: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
GiorgiXIII (განხილვა | წვლილი) No edit summary |
GiorgiXIII (განხილვა | წვლილი) No edit summary |
||
ხაზი 301:
* '''იმპორტის დარგები:''' მანქანები, სატრანსპორტო მოწყობილობები, საწვავი, ელექტროენერგია, საკვები პროდუქტები
* '''პარტნიორები იმპორტში:''' სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა — 47,3 %, [[არაბთა გაერთიანებული საამიროები]] — 10,4 %, [[ზიმბაბვე]] — 5,7 %, [[ნორვეგია]] — 4 %
== სოციალური სფერო ==
=== ჯანდაცვა ===
ჯანდაცვის სამინისტრო ზრუნავს ზამბიელი ხალხის [[ჯანდაცვა]]ზე და იძლევა ინფორმაციებს ქვეყანაში მოსახლეობის ჯანმრთელობის შესახებ. 2010 წელს სახელმწიფო ხარჯებმა ჯანდაცვაზე შეადგინა მთლიანი შიდა პროდუქტის (მშპ) 3,4 %, რაც ყველაზე დაბალია სამხრეთ აფრიკაში.<ref>[http://www.ifs.du.edu/ifs/frm_GraphicalDisplay.aspx?ListNames=%27Government%20Consumption%20by%20Type%20%25%20of%20GDP%27&HistFor=False&GrpOp=2&Dim1=%22AFP%20Southern%20Africa%22&Dim2=220&File=0 Forecast provided] by [[International Futures]]. Historic data points from the World Bank.</ref> 2014 წელს, [[ცენტრალური სადაზვერვო სააგენტო]]ს შეფასებით, ზამბიაში სიცოცხლის საშუალო ხანგრძლივობა შეადგენდა 51,83 წელს.<ref name=iuonoa>{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2102rank.html|title=CIA – The World Factbook Life Expectancy|publisher=Cia.gov|accessdate=24 June 2014}}</ref>
ზამბიაში გამწვავებულია [[აივ]]-ინფექციის ეპიდემიის საკითხი, რომლის გავრცელების სავარაუდო მაჩვენებელი 2009 წელს შეადგენს 13,5 %-ს მოზრდილთა შორის (15-49 წლის ასაკი).<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2155rank.html?countryName=Lesotho&countryCode=LT®ionCode=af#LT CIA world factbook: HIV/AIDS – adult prevalence rate]. Cia.gov. Retrieved on 20 November 2015.</ref> [[შიდსი]]თ დაავადება ზამბიაში შემცირდა 25 %-ზე უფრო მეტად 2001 წლიდან 2010 წლამდე პერიოდში, რაც ამტკიცებს იმას, რომ ეპიდემია მიდის შემცირებისკენ.<ref>{{Cite journal|url=http://www.unaids.org/en/media/unaids/contentassets/documents/unaidspublication/2011/JC2216_WorldAIDSday_report_2011_en.pdf|title=UNAIDS World AIDS Day Report 2011|publisher=UNAIDS}}</ref>
ზამბიაში საავადმყოფოები არსებობენ მთელ ქვეყანაში, რომლებშიც შედიან: ლევი მვანავასას ჰოსპიტალი,<ref>{{cite web|author=David Smith in Lusaka|url=http://www.theguardian.com/global-development/2013/apr/29/china-aid-build-hospital-zambia|title=Chinese hospital heals sore spot in Zambia | Global development|publisher=theguardian.com|date= |accessdate=11 April 2014}}</ref> ჩიპატას ჰოსპიტალი, კიტვეს ცენტრალური საავადმყოფო, კონკოლას საბადოს საავადმყოფო, ლუბვეს მისიის ჰოსპიტალი, მააჩას საავადმყოფო, მტენდერეს მისიის ჰოსპიტალი, მუკინგეს მისიის ჰოსპიტალი, მვანდის მისიის საავადმყოფო, ჩრდილოეთ ნჩანგას რაიონის საავადმყოფო, ჩიკანკატას ხსნის არმიის საავადმყოფო, კალენეს მისიის საავადმყოფო, წმინდა ფრანსისკის საავადმყოფო და წმინდა ლუკას მისიის ჰოსპიტალი.<ref>[http://ukzambians.co.uk/home/2007/09/11/tycoon-powers-hospital-in-a-remote-area-of-north-west-zambia/ Tycoon powers hospital in a remote area of north-west Zambia]. ukzambians.co.uk. 11 September 2007</ref>
უნივერსიტეტის საავადმყოფოს კლინიკა წარმოადგენს საავადმყოფოს და სავარჯიშო მოედანს მომავალი სამედიცინო მუშაკებისათვის. ზამბიის სოფლის რეგიონებში და დაშორებულ ადგილებში საავადმყოფოების რაოდენობა საკმაოდ მცირეა. ასეთ რეგიონებში მოსახლეობის უმრავლესობა სარგებლობს ჯანდაცვის მცირე სახელმწიფო სათემო ცენტრებით და სოფლის სამედიცინო პუნქტებით.
2010 წელს ზამბიაში დედათა სიკვდილიანობა 100 000 დაბადებულზე შეადგენს 470-ს. მაშინ როდესაც ეს მაჩვენებელი 2008 წელს იყო 602,9 და 1990 წელს 594,2. სიკვდილიანობის კოეფიციენტი 1000 დაბადებულზე შეადგენს 145-ს და 5 წლამდე ჩვილთა სიკვდილიანობა პროცენტებში შეადგენს 25-ს.<ref name="SOWMY">{{cite web|url=http://www.unfpa.org/sowmy/resources/docs/country_info/profile/en_Zambia_SoWMy_Profile.pdf|title=The State of the World's Midwifery|publisher=United Nations Population Fund|accessdate=August 2011}}</ref>
ზამბიაში ექთნების რაოდენობა 1000 ახალდაბადებულზე შეადგენს 5-ს და ორსული ქალების სიცოცხლეშივე გარდაცვალების რისკი შეადგენს 1: 38.<ref name="SOWMY"/> [[ქალთა წინადაცვეთა]]მ ჯერჯერობით ვერ მიიღო ფართე გავრცელება, ის გამოიყენება მხოლოდ ქვეყნის ზოგიერთ რაიონებში. ზამბიაში სექსუალური ქცევის გამოკვლევის 2009 წლის მონაცემებით ქალების 0,7 %-ს ჩატარებული აქვს წინადაცვეთა.<ref>[http://www.zamstats.gov.zm/report/Demo/zambia_sexual_behaviour_2009.pdf Zambia Sexual Behaviour Survey 2009]. zamstats.gov.zm</ref> [[გაეროს ბავშვთა ფონდი]]ს მონაცემებით, 5 წლამდე ასაკის ბავშვთა 45 % დაბალი სიმაღლისაა.<ref>[http://www.unicef.org/zambia/5109_8461.html Zambia. Nutrition]. UNICEF</ref>
== ლიტერატურა ==
| |||