ვიტამინი D: განსხვავება გადახედვებს შორის

D ვიტამინის დამატებითი მიწოდების გავლენა ჯანმრთელობაზე ბოლომდე არაა გარკვეული.<ref name="Balk09">{{cite journal |author = Chung M, Balk EM, Brendel M, Ip S, Lau J, Lee J, Lichtenstein A, Patel K, Raman G, Tatsioni A, Terasawa T, Trikalinos TA|title = Vitamin D and calcium: a systematic review of health outcomes|journal = Evidence report/technology assessment|issue = 183|pages = 1–420|date = August 2009|pmid = 20629479|last2 = Balk|last3 = Brendel|last4 = Ip|last5 = Lau|last6 = Lee|last7 = Lichtenstein|last8 = Patel|last9 = Raman|last10 = Tatsioni|last11 = Terasawa|last12 = Trikalinos}}</ref><ref>{{cite journal |author = Theodoratou E, Tzoulaki I, Zgaga L, Ioannidis JP|title = Vitamin D and multiple health outcomes: umbrella review of systematic reviews and meta-analyses of observational studies and randomised trials|journal = BMJ (Clinical research ed.)|volume = 348|pages = g2035|date = April 1, 2014|pmid = 24690624|pmc = 3972415|doi = 10.1136/bmj.g2035|last2 = Tzoulaki|last3 = Zgaga|last4 = Ioannidis}}</ref> 2013 წლის მიმოხილვამ არ აჩვენა რაიმე კონკრეტული ეფექტი დაავადებების მაჩვენებლებთან ან სიკვდილიანობის შემცირებასთან.<ref name="Aut2013">{{cite journal |author = Autier P, Boniol M, Pizot C, Mullie P|title = Vitamin D status and ill health: a systematic review|journal = The Lancet Diabetes & Endocrinology|volume = 2|pages = 76|date = December 2013|doi = 10.1016/S2213-8587(13)70165-7|last2 = Boniol|last3 = Pizot|last4 = Mullie}}</ref> ზოგადად, თანამედროვე ნუტრიციული ტენდენციებიდან გამომდინარე, უფრო მოსალოდნელია, რომ D ვიტამინის ნაკლებობა იყოს რაიმე დაავადების მიერ გამოწვეული კონდიცია, ვიდრე მისი გამომწვევი.<ref name="Aut2013">{{cite journal |author = Autier P, Boniol M, Pizot C, Mullie P|title = Vitamin D status and ill health: a systematic review|journal = The Lancet Diabetes & Endocrinology|volume = 2|pages = 76|date = December 2013|doi = 10.1016/S2213-8587(13)70165-7|last2 = Boniol|last3 = Pizot|last4 = Mullie}}</ref>

ამერიკის შეერთბული შტატების სამედიცინო ინსტიტუტის (IOM- Institute of medicine) მიერ გამოქვეყნებული მოხსენებით, მდგომარეობები, რომლებიც დაკავშირებულია კარდიოვასკულარულ დაავადებებსა და [[ჰიპერტენზიასთან]], [[სიმსივნე|სიმსივნესთან]], [[დიაბეტი|დიაბეტთან]], მეტაბოლურ სინდრომთან, ფიზიკურ ქმედითუნარიანობასთან, იმუნურ სტატუსსა და აუტოიმუნურ დაავადებეთან, ინფექციებთან, ნეიროფიზიოლოგიურ ფუნქციონირებასა და პრეეკლამპსიასთნ არ არის მკაცრად დაკავშირებული კალციუმისა და D ვიტამინის მიღებაზე, დასკვნა ახლაც სადავოა.<ref name="Ross_2011">{{cite journal |author = Ross AC, Manson JE, Abrams SA, Aloia JF, Brannon PM, Clinton SK, Durazo-Arvizu RA, Gallagher JC, Gallo RL, Jones G, Kovacs CS, Mayne ST, Rosen CJ, Shapses SA|title = The 2011 report on dietary reference intakes for calcium and vitamin D from the Institute of Medicine: what clinicians need to know|journal = J. Clin. Endocrinol. Metab.|volume = 96|issue = 1|pages = 53–8|date = January 2011|pmid = 21118827|pmc = 3046611|doi = 10.1210/jc.2010-2704}}</ref><sup class="reference" style="white-space:nowrap;" contenteditable="false"><nowiki>:</nowiki>5</sup> ზოგიერთი მკვლევარი თვლის, რომ IOM იძლევა ზედმეტად რადიკალურ რეკომენდაციებს და რომ მათ დაუშვეს გარკვეული მათემატიკური შეცდომები სისხლში D ვიტამინის განსაზღვრისას.<ref name="Maxmen2011">{{cite journal |author = Maxmen A|title = Nutrition advice: the vitamin D-lemma|journal = Nature|volume = 475|issue = 7354|pages = 23–5|year = 2011|pmid = 21734684|doi = 10.1038/475023a}}</ref> IOM-ის წევრების თქმით, მათ გამოიყენეს სტანდარტული პროცედურები დიეტური რეკომენდაციებისთვის და რომ მოხსენება სრულიად დაფუძნებულია შედეგებზე. კვლევები D ვიტამინის ხელოვნურად დამატების შედეგებზე კვლავ მიმდინარეობს.<ref name="Maxmen2011">{{cite journal |author = Maxmen A|title = Nutrition advice: the vitamin D-lemma|journal = Nature|volume = 475|issue = 7354|pages = 23–5|year = 2011|pmid = 21734684|doi = 10.1038/475023a}}</ref>

სხვა ფორმებს (D₂ ვიტამინი, ალფაკალციდოლი და კალციტრიოლი) არ აღმოაჩნდათ რაიმე განსაკუთრებული ეფექტები სიკვდილიანობის მაჩვენებლებთან მიმართბაში.<ref name="Bj2014">{{cite journal |author = Bjelakovic G, Gluud LL, Nikolova D, Whitfield K, Wetterslev J, Simonetti RG, Bjelakovic M, Gluud C|title = Vitamin D supplementation for prevention of mortality in adults|journal = Cochrane Database Syst Rev|volume = 1|pages = CD007470|year = 2014|pmid = 24414552|doi = 10.1002/14651858.CD007470.pub3|type = Systematic review|last2 = Gluud|last3 = Nikolova|last4 = Whitfield|last5 = Wetterslev|last6 = Simonetti|last7 = Bjelakovic|last8 = Gluud}}</ref> აღმოჩნდა, რომ სისხლში ამ ფორმების მომატებული დონე სიკვდილის რისკის შემცირებას უკავშირდებოდა, მაგრამ არაა ნათელი ხელოვნურად მათ დამატებას აქვს თუ არა მგავსი დადებითი ეფექტი.<ref>{{cite journal |author = Schöttker B, Jorde R, Peasey A, Thorand B, Jansen EH, Groot Ld, Streppel M, Gardiner J, Ordóñez-Mena JM, Perna L, Wilsgaard T, Rathmann W, Feskens E, Kampman E, Siganos G, Njølstad I, Mathiesen EB, Kubínová R, Pająk A, Topor-Madry R, Tamosiunas A, Hughes M, Kee F, Bobak M, Trichopoulou A, Boffetta P, Brenner H|title = Vitamin D and mortality: meta-analysis of individual participant data from a large consortium of cohort studies from Europe and the United States|journal = BMJ|volume = 348|issue = jun17 16|pages = g3656–g3656|date = June 17, 2014|pmid = 24938302|pmc = 4061380|doi = 10.1136/bmj.g3656|first1 = B.|last2 = Jorde|first2 = R.|last3 = Peasey|first3 = A.|last4 = Thorand|last5 = Jansen|last6 = Groot|last7 = Streppel|last8 = Gardiner|last9 = Ordóñez-Mena|last10 = Perna|last11 = Wilsgaard|last12 = Rathmann|last13 = Feskens|last14 = Kampman|last15 = Siganos|last16 = Njølstad|last17 = Mathiesen|last18 = Kubínová|last19 = Pająk|last20 = Topor-Madry|last21 = Tamosiunas|last22 = Hughes|last23 = Kee|last24 = Bobak|last25 = Trichopoulou|last26 = Boffetta|last27 = Brenner|author28 = Consortium on Health Ageing: Network of Cohorts in Europe the United States}}</ref> D ვიტამინის, როგორც სიჭარბე ასევე ნაკლებობა უკავშირდება ნორმიდან გადახრილ ფუნქციონირებასფუნქციონირებასა და ნაადრევ დაბერებას.<ref>{{cite journal |author = Tuohimaa P|title = Vitamin D and aging|journal = The Journal of Steroid Biochemistry and Molecular Biology|volume = 114|issue = 1–2|pages = 78–84|date = March 2009|pmid = 19444937|doi = 10.1016/j.jsbmb.2008.12.020}}</ref><ref>{{cite journal |author = Tuohimaa P, Keisala T, Minasyan A, Cachat J, Kalueff A|title = Vitamin D, nervous system and aging|journal = Psychoneuroendocrinology|volume = 34|pages = S278–86|year = 2009|pmid = 19660871|doi = 10.1016/j.psyneuen.2009.07.003|last2 = Keisala|last3 = Minasyan|last4 = Cachat|last5 = Kalueff}}</ref><ref name="pmid20590845">{{cite journal |author = Manya H, Akasaka-Manya K, Endo T|title = Klotho protein deficiency and aging|journal = Geriatr Gerontol Int|volume = 10|issue = Suppl 1|pages = S80–7|date = July 2010|pmid = 20590845|doi = 10.1111/j.1447-0594.2010.00596.x|last2 = Akasaka-Manya|last3 = Endo}}</ref> შრატის კალციდიოლსა და ყველა მიზეზით სიკვდილიანობას (all-cause mortality)  შორის დამოკიდებულებას პარაბოლის სახე აქვს.<ref name="Ross_2011">{{cite journal |author = Ross AC, Manson JE, Abrams SA, Aloia JF, Brannon PM, Clinton SK, Durazo-Arvizu RA, Gallagher JC, Gallo RL, Jones G, Kovacs CS, Mayne ST, Rosen CJ, Shapses SA|title = The 2011 report on dietary reference intakes for calcium and vitamin D from the Institute of Medicine: what clinicians need to know|journal = J. Clin. Endocrinol. Metab.|volume = 96|issue = 1|pages = 53–8|date = January 2011|pmid = 21118827|pmc = 3046611|doi = 10.1210/jc.2010-2704}}</ref> D ვიტამინის ნაკლებობით ზიანი უფრო მეტად ადგებათ მუქი კანის ფერის მქონე მოსახლეობას (კანის პიგმენტაციისა და D ვიტამინის სინთეზის ურთიერთდამოკიდებულების თავისებურებიდან გამომდინარე)<ref name="Ross_2011">{{cite journal |author = Ross AC, Manson JE, Abrams SA, Aloia JF, Brannon PM, Clinton SK, Durazo-Arvizu RA, Gallagher JC, Gallo RL, Jones G, Kovacs CS, Mayne ST, Rosen CJ, Shapses SA|title = The 2011 report on dietary reference intakes for calcium and vitamin D from the Institute of Medicine: what clinicians need to know|journal = J. Clin. Endocrinol. Metab.|volume = 96|issue = 1|pages = 53–8|date = January 2011|pmid = 21118827|pmc = 3046611|doi = 10.1210/jc.2010-2704}}</ref><sup class="reference" style="white-space:nowrap;" contenteditable="false"><nowiki>:</nowiki>435</sup>

ზოგადად, არ არსებობს ზუსტი ფაქტები იმ აზრის გასამყარებლად, რომ D ვიტამინის დამატებით შესაძლებელია [[ოსტეოპოროზი]]ს თავიდან აცილება.<ref name="Futil2014">{{cite journal |author = Bolland MJ, Grey A, Gamble GD, Reid IR|journal = Lancet Diabetes Endocrinol|date = January 2014|type = Meta-analysis|title = The effect of vitamin D supplementation on skeletal, vascular, or cancer outcomes: a trial sequential meta-analysis|doi = 10.1016/S2213-8587(13)70212-2|url = http://press.thelancet.com/vitDfutility.pdf}}</ref> D ვიტამინის დამატება იმ ადამიანებში, რომელთაც არ აქვთ მისი ნაკლებობა და აქვთ ოსტეოპოროზი ამ დაავადების პრევენციის მიზნით ვიტამინის დამატება არ არის საჭირო.<ref>{{cite journal |author = Reid IR, Bolland MJ, Grey A|title = Effects of vitamin D supplements on bone mineral density: a systematic review and meta-analysis|journal = Lancet|volume = 383|issue = 9912|pages = 146–55|date = January 11, 2014|pmid = 24119980|doi = 10.1016/s0140-6736(13)61647-5|last2 = Bolland|last3 = Grey}}</ref>

ხანდაზმულებს, რომელთაც აქვთ ოსტეოპოროზი, D ვიტამინის მიღებამ [[კალციუმი|კალციუმთან]] ერთად შეიძლება თავიდან აარიდოს ბარძაყის ძვლის მოტეხილობა, მაგრამ, ასევე, შეიძლება გაზარდოს კუჭისა და თირკმლის პრობლემების რისკი. D ვიტამინის დიდი დოზით დამატებამ 65 წელს ზევით ინდივიდებში შეიძლება შეამციროს მოტეხილობების რისკი.<ref name="pmid22762317">{{cite journal |author = Bischoff-Ferrari HA, Willett WC, Orav EJ, Oray EJ, Lips P, Meunier PJ, Lyons RA, Flicker L, Wark J, Jackson RD, Cauley JA, Meyer HE, Pfeifer M, Sanders KM, Stähelin HB, Theiler R, Dawson-Hughes B|title = A pooled analysis of vitamin D dose requirements for fracture prevention|journal = N. Engl. J. Med.|volume = 367|issue = 1|pages = 40–9|date = July 2012|pmid = 22762317|doi = 10.1056/NEJMoa1109617}}</ref><span class="cx-segment" data-segmentid="329"></span>

D ვიტამინის ნაკლებობა იწვევს ოსტეომალაციას მოზრდილებში და [[რაქიტი|რაქიტს]] ბავშვებში. აღმოჩნდა, რომ D ვიტამინის გამოყენებამ ბავშვებში მისი ნორმალური კონცენტრაციით არ გააუმჯობესა ძვლის სიმკვრივე.<ref name="pmid21266418">{{cite journal |author = Winzenberg T, Powell S, Shaw KA, Jones G|title = Effects of vitamin D supplementation on bone density in healthy children: systematic review and meta-analysis|journal = BMJ|volume = 342|issue = |pages = c7254|year = 2011|pmid = 21266418|pmc = 3026600|doi = 10.1136/bmj.c7254}}</ref> ცნობილია, რომ D ვიტამინის ნაკლებობა დაკავშირებულია ბავშებისბავშვების დაცემებთან და ძვლის დაბალი მინერალიზაციის ხარისხთან.<ref name="Bone07">{{cite journal |author = Cranney A, Horsley T, O'Donnell S, Weiler H, Puil L, Ooi D, Atkinson S, Ward L, Moher D, Hanley D, Fang M, Yazdi F, Garritty C, Sampson M, Barrowman N, Tsertsvadze A, Mamaladze V|title = Effectiveness and safety of vitamin D in relation to bone health|journal = Evidence report/technology assessment|issue = 158|pages = 1–235|date = August 2007|pmid = 18088161}}</ref>

ათლეტები, რომლებსაც აქვთ D ვიტამინის დეფიციტი, არიან მოტეხილობების გაზრდილი რისკის ქვეშ, განსაკუთრებით ისენიისინი, ვინც კონტაქტური სპორტით არიან დაკავებულები. ყველაზე დიდი სარგებელი D ვიტამინის დამატებას მოაქვს სპორტსმენებისთვის, რომლებსაც აქვთ დეფიციტი (25(OH)D [[შრატი]]ს მაჩვენებლებით <30&nbsp;ნგ/მლ), ან მწვავე დეფიციტი (25(OH)D შრატის მაჩვენებლებით <25&nbsp;ნგ/მლ). რისკის პროგრესულ შემცირებას აკვირდებიან შრატში 25(OH)D-ის ზრდასთნ ერთად მისი კონცენტრაცის 50&nbsp;ნგ/მლ-ზე მუდმივობის შენარჩუნებით, რადგან ამ კონცენტრაციაზე ზევით დამატებითი დადებითი ეფექტები აღარ შეინიშნება.<ref>{{cite journal|last1 = Shuler|first1 = F.D|last2 = Wingate|first2 = M.K|last3 = Moore|first3 = G.H|last4 = Giangarra|first4 = C|title = Sports health benefits of vitamin D|journal = Sports Health|date = 2012|volume = 4|issue = 6|pages = 496–501|doi = 10.1177/1941738112461621|pmid = 24179588}}</ref>

არსებობს არასაკმარისი მტკიცებულებები D ვიტამინის სიმსივნით დაავადებული პაციენტებისთვის დანიშვნის შესახებ, ასევე, ზოგიერთი შემთხვევის თანახმად, D ვიტამინის ნაკლებობა ამძიმებს სიმსივნის ეფექტებს ორგანიზმზე,<ref name="Buttigliero">{{cite journal |author = Buttigliero C, Monagheddu C, Petroni P, Saini A, Dogliotti L, Ciccone G, Berruti A|title = Prognostic role of vitamin d status and efficacy of vitamin d supplementation in cancer patients: a systematic review|journal = The oncologist|volume = 16|issue = 9|pages = 1215–27|year = 2011|pmid = 21835895|pmc = 3228169|doi = 10.1634/theoncologist.2011-0098}}</ref> დიაგნოზის დასმისას 25-ჰიდროქსი D ვიტამინის მაღალი კონცენტრაცია ამსუბუქებს სიმსივნის განვითარების პროცესს, აუმჯობესებს მკურნალობის გამოსავლიანობას.<ref>{{cite journal |author = Li M, Chen P, Li J, Chu R, Xie D, Wang H|title = Review: the impacts of circulating 25-hydroxyvitamin D levels on cancer patient outcomes: a systematic review and meta-analysis|journal = J Clin Endocrinol Metab|volume = Online first|year = 2014|pmid = 24780061|doi = 10.1210/jc.2013-4320|issue = 7|pages = 2327–36}}</ref>