სომხური სამოციქულო ეკლესია: განსხვავება გადახედვებს შორის

'''სომხეთის სამოციქულო ეკლესია''' ({{lang-hy|Հայաստանյայց Առաքելական Սուրբ Եկեղեցի}}; სრული დასახელება „'''სომხეთის წმინდა მართლმადიდებელი სამოციქულო ეკლესია'''“) – უძველესი [[ეკლესია]] მსოფლიოში. საყოველთაოდ აღიარებულია,რომ [[სომხეთი|სომხეთმა]] პირველმა მიიღო სახელმწიფო რელიგიად ქრისტიანობა 301 წელს.<ref>[http://www.cnewa.us/default.aspx?ID=5&pagetypeID=9&sitecode=US&pageno=1 CNEWA: ''The Armenian Apostolic Church''] {{en}}</ref>. იწოდება სამოციქულოდ, ვინაიდან სომხური ტრადიციის თანახმად, სომხეთის ტერიტორიაზე ქრისტიანობის პირველი მქადაგებლები იყვნენ [[იუდა იაკობისი|იუდა]] და [[ბართოლომე მოციქული|ბართლომე]] მოციქულები. თუ მხედველობაში არ მივიღებთ ლეგენდებს, სომხეთში ქრისტიანთა არსებობის შესახებ პირველი ცნობა (დაახლოებით [[274]]) დასტურდება ათანასე ალექსანდრიელთან. სახელმწიფო რელიგიად ქრისტიანობა სომხეთში გამოცხადდა [[IV საუკუნე|IV საუკუნის დასაწყისში]] (სამეცნიერო-პოპულარული ლიტერატურის მიხედვით [[301]] <ref>'''The Journal of Ecclesiastical History''' – Page 268 by Cambridge University Press, Gale Group, C.W. Dugmore</ref><ref>'''The Armenian Massacres''', 1894–1896: 1894–1896 : U.S. media testimony – Page 131 by A. Dzh. (Arman Dzhonovich) Kirakosian</ref>, ხოლო უკეთ არგუმენტირებული სამეცნიერო შეხედულებით [[315]] წელს), [[თრდატ III]]-ის დროს, [[გრიგოლ განმანათლებელი|გრიგოლ განმანათლებლის]] ღვაწლით. გრიგოლივე გახდა სომხეთის პირველი [[ეპისკოპოსი]]. ერთხანს საეპისკოპოსო ხარისხი გრიგოლის საგვარეულოში მემკვიდრეობით გადადიოდა. IV-V საუკუნეების მიჯნაზე [[ბიზანტია|ბიზანტიისა]] და [[ირანი]]ს ცდით ორად გაყოფილ სომხეთში ადგილობრივი საერო ხელისუფლება მოიშალა და ამიერიდან ერთიანი [[სომხეთი]]ს სიმბოლო გახდა სომხეთის სამოციქულო ეკლესია, რასაც დაახლოებით ამავე ხანებში სათავეში ჩაუდგა ავტოკეფალური ეკლესიის პატრიარქ-კათალიკოსი, რომლის რეზიდენციაც ხან [[ვაღარშაპატი|ვაღარშაპატში]] (ეჩმიაძინი) იყო, ხან [[დვინი|დვინში]].

 

 

[[ავარაირის ბრძოლა|ავარაირის ბრძოლის]] გამო სომეხი ეპისკოპოსები ვერ დაესწრნენ [[ქალკედონის IV მსოფლიო საეკლესიო კრება]]ს (451) და მთელი მეხუთე საუკუნის II ნახევრის მანძილზე მონაწილეობა არ მიუღიათ [[დიოფიზიტობა]]სა და [[მონოფიზიტობა]]ს შორის გამართულ პოლემიკაში.