ოსკარი: განსხვავება გადახედვებს შორის

'''აკადემიის პრიზები''' ანუ '''ოსკარები''' (2013 წელს ოფიციალური სახელწოდება, „აკადემიის პრიზები"პრიზები“ შეიცვალა „ოსკარებით"„ოსკარებით“) არის [[ამერიკის შეერთებული შტატები | შეერთებულ შტატებში]] კინოინდუსტრიაში მიღწევების აღსანიშნავად ყოველწლიურად გამართული დაჯილდოების ცერემონია. სხვადასხვა კატეგორიაში გამარჯვებული ჯილდოვდება [[ქანდაკება| ქანდაკების]] ასლით, რასაც ოფიციალურად ეწოდება აკადემიის ღირსების პრიზი, და დღეს მთელ მსოფლიოში ცნობილია როგორც, „ოსკარები"„ოსკარები“. დაჯილდოების ცერემონია პირველად 1929 წელს [[ლოს-ანჯელესი|ლოს-ანჯელესში]] „ჰოლივუდ რუზველტ ჰოტელში" გაიმართა. ცერემონიას ზედამხედველობას უწევს „კინემატოგრაფიულ ხელოვნებათა და მეცნიერებათა აკადემია"აკადემია“ (Academy of Motion Picture Arts and Sciences - AMPAS).

„ოსკარებით"„ოსკარებით“ დაჯილდოების ცერემონია [[ტელევიზია | ტელეეთერში]] პირველად 1953 წელს გადაიცა. დღეს პირდაპირი ტრანსლაცია უკვე მსოფლიოს 200-ზე მეტ ქვეყანაში ხდება. „ოსკარები"„ოსკარები“ არის შოუ-ბიზნეზში უძველესი დაჯილდოების ცერემონია. მსგავსი ცერემონიები: [[ემის ჯილდო | Emmy Awards]], [[ტონი (ჯილდო) | Tony Awards]] და [[გრემის ჯილდო | Grammy Awards]], გადმოღებულია „ოსკარების"„ოსკარების“ ფორმატიდან. „აკადემიის პრიზებით"პრიზებით“ დაჯილდოების საღამო, მსოფლიოში ყველაზე პრესტიჟულ ცერემონიად ითვლება.

„აკადემიის პრიზების"პრიზების“ პრეზენტაცია პირველად გაიმართა 1929 წლის 16 მაისს კერძო ვახშამზე Hollywood Roosevelt Hotel-ში. ცერემონიას ესწრებოდა დაახლოებით 270 ადამიანი. მაშინდელი წვეულების ბილეთის ღირებულება იყო 5 დოლარი (2015 წლის კურსით 69 დოლარი). სულ გადაცემული იქნა „ოსკარის"„ოსკარის“ თხუთმეტი სტატუეტი. პრიზით აღინიშნა 1927-28 წლებში გამოსული ფილმები, დამდგმელი რეჟისორების და კინოს ინდუსტრიაში სხვა მოღვაწე სხვა პიროვნებების საქმიანობა. ცერემონია გრძელდებოდა დაახლოებით 15 წუთის განმავლობაში.

პირველი პრიზი მამაკაცის როლის საუკეთესო შერულებისთვის 1929 წელს გადაეცა გერმანელ მსახიობს, ემილ იანინგს. იმ პერიოდში კინომოღვაწეებს აჯილდოვებდნენ ერთდროულად რამდენიმე ფილმში მუშაობისთვის. პირველი გამარჯვებული მსახიობი ქალი 1929 წელს გახდა [[ჯენეტ გეინორი]]. მას „ოსკარი"„ოსკარი“ სამ ფილმში მონაწილეობისთვის გადაცეს. „ოსკარების"„ოსკარების“ მეოთხე ცერემონიის შემდეგ სისტემა შეიცვალა. კინოპროფესიონალები ეხლა უკვე ჯილდოვდებიან ერთი კონკრეტული ფილმისთვის.

29-ე ცერემონიაზე, რომელიც გაიმართა 1957 წლის 27 მარტს, შემოღებულ იქნა [[ოსკარი საუკეთესო უცხოენოვანი ფილმისთვის]] მანამდე კი, უცხოენოვანი ფილმების დაჯილდოვდა ხდებოდა სპეციალური პრიზებით კონემატოგრაფიული მიღწევისათვის. ამ სერიიდან პირველი ოსკარი 1947 წელს აიღო [[ვიტორიო დე სიკა]]ს ფილმმა „შუშა"„შუშა“. ხოლო 1957 წელს [[ფედერიკო ფელინი]]ს ფილმმა, [[გზა (1954 წლის ფილმი)|გზა]] მიიღო ოსკარი ახალი სახელწოდებით.

მიუხედავად იმისა რომ „კინემატოგრაფიულ ხელოვნებათა და მეცნიერებათა აკადემია"აკადემია“ გასცემს სხვა შვიდ პრიზსაც, ალბათ მთელ მსოფლიოში მაინც ყველაზე ცნობილი ერთია, ოსკარი. ოფიციალური სახელწოდებაა, „კინო აკადემიის„კინოაკადემიის ღირსების პრიზი"პრიზი“ (Academy Award of Merit). დამზადებულია მოოქროვილი ბრიტანიუმისგან, შავი ფერის ლითონის სადგამით. სიმაღლეში არის 34 სმ, იწონის 3.85 კგ-ს. [[არტ-დეკო]]ს სტილში გამოსახულ რაინდს ხელთ უპყრია [[ჯვაროსნული ლაშქრობები | ჯვაროსნის]] ხმალი, დგას კინოფირის ხუთ კოლოფზე. რაც სიმბოლურად გამოხატავს კინოაკადემიის ხუთ მთავარ მიმართულებას: მსახიობები, მწერლები, რეჟისორები, პროდიუსერები და ტექნიკური პერსონალი. სტატუეტი შექმნილია თავისუფალი ფანტაზიით. მოდელი არ გამოუყენებიათ.

ოსკარის სახელის წარმოშობა დღესაც სადავოა. [[ბეტი დეივისი]]ს ერთ-ერთი ბიოგრაფი წერს თითქოს კინოაკადემიის პრიზს სახელი დეივისის პირველი ქმრის, მუსიკოს Harmon Oscar Nelson გამო დაერქვა. სიტყვა „ოსკარი"„ოსკარი“ ბეჭდურ მედიაში პირველად [[ტაიმი (ჟურნალი)|თაიმის]] 1934 წლის სტატიაში არის ნახსენები, რომელიც კინოაკადემიის რიგით მე-6 ცერემონიას მიმოიხილავს. [[უოლტ დისნეი]]ც ახსენებს „ოსკარს"„ოსკარს“, როცა იხდის მადლობას თავისი, 1932 წელს აღებული კინოაკადემიის პრიზისთვის. ასევე არსებობს სხვა ვერსიაც, რომელიც უკაშირდება კინოაკადემიის მაშინდელ აღმასრულებელ მდივანს, მარგარეტ ჰერიკს (Margaret Herrick). ჰერიკმა 1931 წელს როცა პირველად ნახა სტატუეტი, წამოიძახა დღეს უკვე ლეგენდად ქცეული სიტყვები, „ეს ხომ ბიძაჩემი ოსკარია"ოსკარია“ <ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Margaret_Herrick</ref>. ამ ფაქტს შეესწრო ჟურნალისტი სიდნი სკოლსკი (Sidney Skolsky), ვინც შემდეგ თავის სტატიაში დაწერა, რომ კინოაკადემიის „თანამშრომლებმა უკვე მოუფიქრეს საყვარელი სახელი, „ოსკარი"„ოსკარი“ მათ ცნობილ ქანდაკებას"ქანდაკებას“. კინოაკადემიმ მხოლოდ 1939 წელს „დაარქვა"უწოდა ოფიციალურად თავის სტატუეტს „ოსკარი"„ოსკარი“.

1950 წლიდან სტატუეტი უკვე იურიდიულად დაცულია საკუთრების უფლებით. არც გამარჯვებულებს და არც მათ მემკვიდრეებს არ შეუძლიათ მისი გაყიდვა. მათ საკუთრებაში არსებული „ოსკარი"„ოსკარი“ ჯერ კინოაკადემიას 1 დოლარად უნდა შეთავაზონ. თუ მფლობელი არ ეთანხმება ამ პირობას, ამ შემთხვევაში კინოაკადემია უპირობოდ ინარჩუნებს სტატუეტს. თუმცა ის „ოსკარები"„ოსკარები“, რომელიც ამ თარიღამდე იქნა გადაცემული, არ ემორჩილება ამ განაწესს. ასე მაგალითად, 2011 წლის დეკემბერში აუქციონზე გატანილ იქნა [[ორსონ უელსი]]ს მიერ 1941 წელს ფილმ [[მოქალაქე კეინი]]ს სცენარისთვის აღებული ოსკარი. უელსის მემკვიდრეებბმა 2004 წელს მოიგეს სასამართლო პროცესი. გამოტანილი გადაწყვეტილების მიხედვით, უელსს ხელი არ მიუწერია ისეთ შეთანხმებაზე, რომელიც მას ავალდებულებდა სტატუეტი აკადემიისთვის უკან დაებრუნებინა. 2011 წლის 20 დეკემბერს „მოქალაქე კეინის"კეინის“ ოსკარი ინტერნეტ აუქციონზე 861,542 დოლარად გაიყიდა.

კინოაკადემიის პრიზებით დაჯილდოების ცერემონია, ნომინაციების დასახელებიდან ექვსი კვირის შემდეგ, როგორც წესი თებერვლის ბოლოს ან მარტის დასაწყისში გადაიცემა პირდაპირი ეთერით. ეს არის მთელი მსოფლიოს მაშტაბით წინა წლის ნოემბერ-დეკემბერში სხვადასხვა ქვეყნებში და შეერთებულ შტატებში ჩატარებული კინო დაჯილდოებების სეზონის კულმინაცია. ზეიმი დახვეწილი და თითქმის ფეერიულია. მსოფლიოში ყველაზე ცნობილი მოდის დიზაინერების კოსტუმებში გამოწყობილი მოწვეული სტუმრები საზეიმო დარბაზში წითელი ხალიჩის გავლით შედიან. მიუხედავად იმისა, რომ მამაკაცებს უმეტესად ე.წ. "შავი„შავი ჰალსტუხის"ჰალსტუხის“ კოსტუმი აცვიათ, დრეს-კოდი მკაცრად განსაზღვრული მაინც არ არის. ამ წესს განსაკუთრებით დაჯილდოების ცერემონიაზე მიწვეული მუსიკოსები არ დაგიდევნ.