აზოტი: განსხვავება გადახედვებს შორის
[შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
მ clean up, removed: {{Link FA|ml}} using AWB |
მ clean up, replaced: ღებულობენ → იღებენ (2), ღებულობდნენ → იღებდნენ, ღებულობდა → იღებდა (2) using AWB |
||
ხაზი 12:
== აღმოჩენის ისტორია ==
* [[1777]] წელს [[ჰენრი კავენდიში|ჰენრი კავენდიშმა]] ჩაატარა შემდეგი ცდა: გახურებული ნახშირის თავზე მრავალჯერ გაატარა [[ჰაერი]], ამის შემდეგ ამუშავებდა მას [[ტუტე|ტუტით]], შედეგად
პრისტლი ამ დროს ატარებდა ექსპერიმენტების სერიას, რომელშიც ასევე ჰაერის ჟანგბადს უერთებდა და აცილებდა ნახშირორჟანგს, ანუ ასევე
ერთდროულად მსგავს ცდებს ასეთივე რეზულტატებით ატარებდა [[კარლ ვილჰელმ შეელე]]ც.
ხაზი 89:
<DIV STYLE="margin-left:3em;">2NaN<sub>3</sub> →(t) 2Na + 3N<sub>2</sub>↑</DIV>
ეგრეთ წოდებული «ჰაეროვანი», ან «ატმოსფერული» აზოტი, ანუ აზოტისა და [[ინერტული აირები|კეთილშობილური აირების]] ნარევს,
<DIV STYLE="margin-left:3em;">O<sub>2</sub>+ 4N<sub>2</sub> + 2C → 2CO + 4N<sub>2</sub></DIV>
ამ დრო მიიღება ეგრეთ წოდებული «[[გენერატორული აირი|გენერატორული»]], ან «ჰაეროვანი», აირი — ნედლეული ქიმიური სინთეზისათვის და საწვავისათვის. საჭიროებისას აქედან შეიძლება აზოტის გამოყოფა, ნახშირბადის მონოქსიდის შთანთვით.
ხაზი 98:
<DIV STYLE="margin-left:3e;">2NH<sub>3</sub> + 3CuO → N<sub>2</sub>↑ + 3H<sub>2</sub>O + 3Cu</DIV>
ამიაკს
პროცესი საკმაოდ ნელა მიმდინარეობს, მაგრამ ის ღირს რადგან აზოტი აირი მიიღება საკმაოდ სუფთა.
ხაზი 130:
==== ატმოსფერული აზოტის სამრეწველო დაკავშირება ====
აზოტის ნაერთები ფართოდ გამოიყენება ქიმიაში, შეუძლებელია ჩამოითვალოს ყველა ის დარგი და მიმართულება სადაც გამოიყენება აზოტის შემცველი ნივთიერებები: ეს არის სასუქების წარმოება, ასფეთქებელი ნივთიერებები, საღებავები, წამლები და სხვა. მიუხედავად იმისა რომ აზოტის შემცველობა ჰაერში საკმაოდ დიდია და ხელმისაწვდომია, ზემოთ აღწერილი მოლეკულის N<sub>2</sub> სიმტკიცის გამო დიდი ხნის განმავლობაში გადაუწყვეტელი იყო ეს ამოცანა - აზოტის ნაერთების მიღება ჰაერიდან; აზოტის ნაერთების უდიდეს ნაწილს
ყველაზე გავრცელებულია ატმოსფერული აზოტის დაკავშირების ამიაკური ხერხი. ამიაკის სინთეზის შექცევადი რეაქცია:
|