ჰელიუმი: განსხვავება გადახედვებს შორის

→‎ისტორია: clean up, replaced: ღებულობს → იღებს using AWB
[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
→‎სქოლიო: clean up, removed: {{Link FA|lmo}} using AWB
→‎ისტორია: clean up, replaced: ღებულობს → იღებს using AWB
ხაზი 40:
მხოლოდ 1908 წელს ნიდერლანდელმა ფიზიკოსმა [[ჰეიკე კამერლინგ-ონესი|ჰეიკე კამრლინგ-ონესმა]] შეძლო [[თხევადი ჰელიუმი]]ს მიღება დროსელირებით (იხ. [[ჯოუნს-ტომსონის ეფექტი]]), იმის შემდეგ რაც აირი ვაკუუმში მდუღარე თხევად წყალბადში გააცივეს. დიდი ხანი უშედეგოდ ცდილობდნენ [[მყარი ჰელიუმი]]ს მიღებას, 0,71 [[კელვინი|К]] ტემპერატურის დროსაც კი, რომელსაც მიაღწია გერმანელმა ფიზიკოსამა [[ვილემ ჰენდრიკ კეეზომი]]მ. მხოლოდ 1926 წელს, 35 [[ატმოსფერო (განზომილება)|ატმ.]] წნევის პირობებში და შეკუმშული ჰელიუმის გაცივებით გაუხშოებულ, გამეჩხერებულ მდუღარე ჰელიუმში, მან შეძლო კრისტალების გამოყოფა<ref name="finkelstein2">Финкельштейн Д.Н., Глава V. Гелий, Инертные газы http://www.book-ua.org/FILES/chem/25_11_2007/ch1434.djvu издание= Изд. 2-е, М., издательство = Наука, год=1979, страницы=111-128, страниц=200, серия «Наука и технический прогресс»|isbn=|тираж=19000</ref>.
 
[[1932]] წელს კეეზომმა გამოიკვლია თხევადი ჰელიუმის [[თბოტევადობა|თბოტევადობის]] ცვალებადობის ხასიათი ტემპერატურის ცვლასთან ერთად. მან აღმოაჩინა, რომ მიახლოებით 2,19 [[კელვინი|K]]-ისას თბოტევადობის ნელი და თანმიმდევრობითი მატება იცვლება მკვეთრი ვარდნით და თბოტევადობის მრუდი ღებულობსიღებს ბერძნული ასოს '''[[ლამბდა (ასო)|λ]]''' (ლამბდა) ფორმას. ამასთან ტემპერატურა, რომელზეც ხდება თბოტევადობის ნახტომი, მინიჭებული აქვს პირობითი სახელი «[[ლამბდა-წერტილი|λ-წერტილი»]]<ref name="finkelstein2"/>. ამ წერტილის უფრო ზუსტი მნიშვნელობა - 2,172 [[კელვინი|K]] უფრო მოგვიანებით იქნა დადგენილი. λ-წერტილში ხდება თხევადი ჰელიუმის ღრმა და მკვეთრი ფუნდამენტალური თვისობრივი ცვლილებები — თხევადი ჰელიუმის ერთი ფაზა ამ წერტილში იცვლება მეორეთი, ამასთან დაფარული სითბოს გამოყოფის გარეშე; ადგილი აქვს [[მეორე სახის ფაზური გადასვლა|მეორე სახის ფაზურ გადასვლას]]. λ-წერტილზე მაღალი ტემპერატურის დროს არსებობს ეგრეთ წოდებული ''ჰელიუმი-I'', მასზე დაბლა კი — ''ჰელიუმი-II''<ref name="finkelstein2"/>.
 
[[1938]] წელს საბჭოთა ფიზიკოსმა [[პეტრე კაპიცა]]მ აღმოაჩინა თხევადი ''ჰელიუმი-II-ის'' [[ზედენადობა|ზედენადობის]] მოვლენა, რომელიც მდგომარეობს [[სიბლანტე|სიბლანტის]] კოეფიციენტის მკვეთრი შემცირებით, რის შედეგად ჰელიუმი მიედინება თითქმის ხახუნის გარეშე<ref name="finkelstein2"/><ref>პეტრე ლეონიდეს ძე კაპიცა, Viscosity of Liquid Helium below the λ-Point http://www.nature.com/doifinder/10.1038/141074a0 ინგლ, გამომც., [[Nature]], 1938 წ., 141 ტ. ფ.74</ref>. აი რას წერდა ის თავის აღმოჩენაზე ერთერთ თავის მოხსენებაში<ref>[http://vivovoco.rsl.ru/VV/PAPERS/NATURE/HELIUM.HTM «Свойства жидкого гелия» (П. Л. Капица)]</ref>:
49 737

რედაქტირება